Kolarstwo i nowe technologie: elektroniczne przerzutki Shimano XTR Di2

Przez długie dziesięciolecia rowerowe przerzutki działały mniej więcej tak samo - ich pracą sterowały manetki, powodujące napięcie lub zwolnienie linek. Co nowego można wymyślić w tej kwestii?

Firma Shimano - jeden ze światowych liderów w produkcji rowerowych podzespołów - postanowiła dorzucić do rowerów trochę elektroniki i zaprezentowała coś wyjątkowego: elektroniczne przerzutki.

Dla osób, korzystających z roweru podczas krótkich przejażdżek waga sprzętu nie ma większego znaczenia. Kilogram w jedną czy drugą stronę nie robi zazwyczaj większej różnicy, a dużo prostszym i tańszym rozwiązaniem jest odchudzenie o kilogram kolarza, niż jego rower.

Inaczej wygląda sytuacja wśród zawodowców i ambitnych amatorów - ich rowery są zazwyczaj odchudzone do granic technologicznych możliwości, a spadkowi wagi poszczególnych komponentów towarzyszy zazwyczaj skokowy wzrost ich ceny.

Do takiej właśnie kategorii należy XTR - grupa osprzętu, łącząca wysoką precyzję i niezawodność z niewielką wagą. I w tej właśnie grupie Shimano wprowadziło w tym roku na rynek elektroniczne przerzutki, przeznaczone dla kolarzy górskich (w kolarstwie szosowym takie rozwiązania są już stosowane). Co oferuje ten sprzęt?

Oczywistą zaletą wyeliminowania linek, jest brak kłopotów, powodowanych przez błoto, kurz i inne zabrudzenia. XTR Di2, czyli Digital Integrated Intelligence oferuje jednak znacznie więcej. Zaletą tego rozwiązania jest m.in. możliwość dowolnego konfigurowania manetek - można przypisywać im obsługę dowolnej przerzutki oraz zmieniać funkcje znajdujących się na nich przycisków.

Znacznie ciekawsze są jednak możliwości, oferowane przez funkcję Synchro Shift. XTR Di2 umożliwia jazdę w trybie, w którym obie przerzutki są obsługiwane jedną ręką. Kolarz wybiera bieg na tylnej przerzutce, a elektronika zadba o to, by dobrać optymalne - ze względu na położenie łańcucha - położenie przerzutki przedniej.

Co istotne, zmiana powoduje zarazem skorygowanie przełożenia z tyłu tak, aby nie zaskoczyć np. gwałtownym wzrostem oporu. Użytkownik może tworzyć zestawy warunków, przy których następuje zmiana przełożeń i przełączać się pomiędzy nimi w czasie jazdy, dopasowując charakterystykę pracy do aktualnych warunków. W każdej chwili można również wyłączyć tę funkcję i przejść na sterowanie ręczne.

Informacje o wszystkich parametrach pracy, jak i o stanie naładowania baterii, są wyświetlane na niewielkim ekranie montowanym na kierownicy. Ekran Shimano może również współpracować z elektronicznie sterowanymi amortyzatorami firmy FOX, informując o aktualnym trybie ich pracy.

Można przypuszczać, że o ile elektroniczne przerzutki sprawdzą się w praktyce w kolarstwie górskim, to z czasem będą stosowane również w tańszych grupach osprzętu, trafiając do mniej zaawansowanych użytkowników.

Skutki mogą być ciekawe - obecnie do wyregulowania roweru wystarczy kilka kluczy i odrobina cierpliwości. Popularyzacja elektroniki może znacząco skomplikować tę kwestię na wzór tego, co stało się z samochodami. Gdy wszystko sprowadzało się do mechaniki, wiele napraw można było wykonać samodzielnie, jednak elektroniczne sterowanie pracą różnych podzespołów sprawiło, że jakiekolwiek ingerencje użytkownika stały się znacząco utrudnione.

To jednak przyszłość i to - chyba - dość odległa. Tymczasem można odnieść wrażenie, że elektroniczne przerzutki Shimano sprawują się bez zarzutu - podczas imprez kolarskich, jak choćby niedawny Mountain Bike World Cup można było zauważyć ten sprzęt u zawodowców. Wygląda na to, że właśnie jesteśmy świadkami dość cichej, ale istotnej rowerowej rewolucji.