Każda katastrofa nas dotyczy. Na Facebooku śmierć jest blisko nas. Za blisko?

Dzisiaj ofiary nie są anonimowe.

“Czemu oni o tym mówią? Przecież to nas nie dotyczy” - pewnie większość z nas tak komentowała doniesienia o wypadkach czy nawet tragicznych katastrofach. Mogłoby się wydawać, że informacje o tego typu wydarzeniach faktycznie są nieistotne. Przecież codziennie umiera mnóstwo ludzi, a media informują tylko o tych najbardziej - mówiąc brzydko - “spektakularnych” tragediach.

Dla szarego człowieka to, znowu muszę użyć brzydkiego i trochę niepasującego określenia, ciekawostka. Suchy fakt, “12 osób zmarło”. Jak ma to robić wrażenie, skoro codziennie takich newsów jest mnóstwo. Podaje się liczby, więc łatwo zapomnieć, że giną ludzie.

A przynajmniej tak było wcześniej. Teraz jest jednak Facebook i sytuacja się zmienia. Nagle ci wszyscy nieznani ludzie stają się… widoczni. Skoro większość ma konto na Facebooku, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że ci, którzy zginęli w katastrofie takiej, jak na Ukrainie, także. I można łatwo ich “namierzyć”. Przestają być anonimowi.

Tak już się dzieje. Sam widziałem jak na Facebooku ktoś udostępnił profil osoby, która leciała w zestrzelonym samolocie. Ostatnie zdjęcie jeszcze z lotniska, uwieczniona feralna maszyna.

Przerażająca jest sama lektura komentarzy. Najpierw ludzie cieszą się razem z lecącym, życzą mu udanej podróży. Później, kiedy już wiadomo było, że samolot został zestrzelony, wątpliwości. A może to nie ten? I na końcu rozpacz, żałoba.

Mocne. Przejmujące. Bo przecież możemy zobaczyć jeszcze wcześniejsze zdjęcia. Z jakąś dziewczynką. Jego córką? Nie wiadomo. Zaglądamy w polubione. Wiemy, jakie filmy oglądał, jakiej muzyki słuchał.

To już nie jest jeden z trzystu zmarłych pasażerów. To ktoś kogo znamy z imienia i nazwiska. Czy to sprawia, że jego śmierć jest ważniejsza? Pewnie nie. Ale dotyka nas bardziej niż telewizyjny news. Wchodzimy z nim w pewną, dziwną, nietypową relację. Obserwujemy jego ostatnie godziny życia.

Wcześniej nigdy nie było to możliwe.

Ciekawy jestem, jak to się potoczy. Sprawi, że będziemy wrażliwsi? A może robi to wrażenie tylko teraz, z czasem się przyzwyczaimy? Na początku z ciekawości będziemy zaglądać na profile zmarłych, a później i to przestanie nas interesować. Nawet ktoś, kto zginie w strasznej katastrofie, a my będziemy świadkiem jego ostatnich wpisów, po prostu spowszechnieje. Jak wszystko.

Rzadko kiedy myślimy o Facebooku jako narzędziu, który czyni ludzi nieśmiertelnymi. A przecież “nom omnis moriar” właśnie dzisiaj nabiera sensu, choć może nieco w innym znaczeniu niż dotychczas to interpretowaliśmy.

Podejrzewam, że dla rodzin ofiar to wcale nie jest dobra wiadomość. Łatwiej dotrzeć do kogoś, kto zginął. Zrobić z tego sensacyjną historię. Trudno się tej ciekawości dziwić, ale trudno też nie zgodzić się z kimś, kto stracił bliskiego i nagle jego tragedia staje się tematem “publicznym”.

I jeszcze jedna refleksja. Facebook może być ostatnim miejscem, gdzie zostawimy po sobie ślad. Banalne? Przesadzone? Śmieszne? Nie sądzę. Po prostu - znak czasów.