Stereobelt – pierwszy mobilny odtwarzacz kaset magnetofonowych

Powszechne przekonanie na temat Walkmana głosi, że model Sony Walkman TPS-L2 był pierwszym, mobilnym odtwarzaczem muzyki. Nie był, a Sony przegrało proces o naruszenie patentu i płaciło odszkodowania. Czym był poprzednik Walkmana?

Walkman, który właśnie obchodzi swoje 40-lecie, bywa często nazywany pierwszym mobilnym odtwarzaczem kaset magnetofonowych. Nie jest to prawdą. Owszem, był pierwszym, ale nie pierwszym w ogóle, tylko pierwszym, który odniósł sukces.

Przed pojawianiem się pierwszego Walkmana niemiecki wynalazca, Andreas Pavel, opracował koncepcję urządzenia o nazwie Stereobelt. Pavel, który był m.in. szefem stacji telewizyjnej, jednym z twórców pierwszych wideoklipów, a przy tym wielbicielem muzyki, w 1977 roku przedstawił plany przenośnego odtwarzacza muzyki.

Urządzenie składało się z kilku podzespołów, umieszczonych na pasie, noszonym przez użytkownika. Był tam m.in. pojemnik na baterie, moduł odpowiedzialny za sterowanie czy – umieszczony po przeciwnej stronie – odtwarzacz kaset.

Co istotne, wynalazca usiłował zainteresować swoim pomysłem wiele znanych korporacji. Dotarł m.in. do Yamahy, Grundiga czy Philipsa, ale potentaci nie byli zainteresowany wprowadzeniem na rynek takiego sprzętu. Wynikało to z przekonania, że nikt nie będzie chciał publicznie nosić słuchawek.

Ostatecznie Pavel w 1977 roku opatentował swój wynalazek, który jednak nie doczekał się produkcji seryjnej. Dwa lata później Sony rozpoczęło sprzedaż swojego Walkmana, niemal od początku negocjując z niemieckim wynalazcą wynagrodzenie za wykorzystanie opatentowanych rozwiązań.

Andreas Pavel już na początku lat 80. otrzymał od Sony niewielkie kwoty, będące odsetkiem od zysków z Walkmanów sprzedawanych na rynku niemieckim. Przez wiele lat trwała jednak sądowa batalia o wynagrodzenie za odtwarzacze, sprzedawane przez japoński koncern w pozostałych krajach.

Proces zakończył się ostatecznie dopiero w 2004 roku. Andreas Pavel uzyskał wówczas wielomilionowe odszkodowanie. Szczegóły zawartej wówczas ugody, jak i dokładna wysokość zapłaconej przez Sony kwoty nie zostały ujawnione.

Stereobelt, choć nigdy nie trafił na rynek, doczekał się działającego prototypu. Unikatowy egzemplarz pierwszego mobilnego odtwarzacza kaset magnetofonowych można podziwiać w mediolańskim Muzeum Designu. Cały świat miał okazję zobaczyć go w filmie "X-Men: Przeszłość, która nadejdzie".