10 zadziwiających organizmów bioluminescencyjnych

10 zadziwiających organizmów bioluminescencyjnych

10 zadziwiających organizmów bioluminescencyjnych
Źródło zdjęć: © [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/mushroom.jpg)
Łukasz Wieliczko
29.01.2012 23:40

Bioluminescencja to zdolność żywych organizmów do emitowania światła. Dla świecących zwierząt i roślin nie ma w tym żadnej ekstrawagancji – ewolucja wykształciła u nich ten mechanizm z powodów czysto praktycznych. Z naszej, ludzkiej perspektywy, wygląda to co najmniej dziwnie. O świetlikach wie każdy, ale świecące grzyby przypominają żarty o terenach wokół Czarnobyla.

Bioluminescencyjne grzyby

Jest około 71 gatunków bioluminescencyjnych grzybów. Wydzielają światło w wyniku zachodzących w grzybni bądź owocni (rzadziej) procesów biochemicznych związanych ze wzrostem. Długość emitowanej fali jest u wszystkich gatunków podobna, maksimum przypada na 530 nm (kolor zielony). Grzybnia opieńki miodowej wydziela na tyle dużo światła, że podczas I wojny światowej żołnierze używali kawałków przerośniętego drewna do czytania listów w okopach. Poprzerastane grzybnią opieńków drewniane stemple kopalniane stanowiły niegdyś nieocenioną pomoc dla górników. W lasach Skandynawii i tropikach świecące drewno rozkładano wzdłuż ścieżek, co miało ułatwić przeprawę nocą. W Polsce spotkać można łycznika ochrowego, jednak luminescencja rodzimej odmiany jest znikoma.

Skorpiony

Obraz
© [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/Scorpion.jpg)

Są w tym zestawieniu nieco na siłę. Nie generują własnego światła, więc nie do końca są organizmami bioluminescencyjnymi, ale potraktowane promieniami UV – świecą fluorescencyjnym zielonkawym światłem. Dlaczego i po co? Trudno powiedzieć.

Niektórzy z naukowców uważają, iż pomaga im to w znajdowaniu siebie nawzajem - na pustyni trudno zauważyć ziemiście ubarwione pajęczaki. Inni, że fluorescencja dezorientuje ofiarę. Carl Kloock - arachnolog z Uniwersytetu California State sądzi, że w zależności od intensywności promieniowania świetlnego skorpiony decydują, czy wybrać się na polowanie na powierzchnię, czy też nie. Są to zwierzęta nocne, a więc szczególnie dotkliwe dla nich jest przebywanie na słońcu. Dlatego mogły one wykształcić mechanizm pozwalający unikać im nadmiernego promieniowania UV i pozostawać mniej aktywnym, gdy jest ono silne. Istnieje też teoria, że to tylko przypadkowy efekt ewolucji.

Bioluminescencyjne zwierzęta stworzone przez człowieka

Obraz
© [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/biolumanmade.png)

GFP (z ang. Green Fluorescing Protein), czyli inaczej białko zielonej fluorescencji, to odkryty przez Martina Cahlfiego, Osamu Shiomurę i Rogera Tsiena (Nagroda Nobla w 2008 roku w dziedzinie chemii) związek używany jako komórkowy marker. Badanie tą metodą rozrostu komórek u zwierząt powoduje ciekawe zjawiska wizualne. Świecący kotek? Dzieci byłyby zachwycone.

Watasenia scintillan

Obraz
© [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/squid1.jpg)

To wyjątkowy gatunek kałamarnicy. Całe jej ciało jest wypełnione fotoforami - narządami świetlnymi emitującymi bardzo silne światło. Przypuszcza się, że kałamarnica oślepia światłem swoje ofiary, co ułatwia jej polowanie. Jest to jedyny gatunek kałamarnicy mający zdolność świecenia.

Świetliki

Obraz
© [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/Firefly.jpg)

Tak zwane robaczki świętojańskie, czyli świetliki, to najpopularniejsze świecące stworzenia. Bioluminescencja służy im do zwabienia partnera. Praktyczna umiejętność czy też raczej właściwość organizmu przydaje się także w innych celach... Od czasu do czasu samice świetlików przywołują w ten sposób... kolację. Naśladują błyski innych gatunków świetlików i pożerają nadlatujących samców... Nie wierz nigdy kobiecie?

Podstępne ryby

Obraz
© [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/drfsh.jpg)

Niektóre ryby wyposażone są przez naturę w bioluminescencyjne elementy, które pełnią funkcję... wabika na ryby. Tak jest w przypadku ryb z rzędu żabnicokształtnych, obdarzonych charakterystycznym punktem umieszczonym na głowie, a także wężokształtnych. Gatunek zwany Barbeled dragonfish potrafi nawet sterować tymi organami i kierować światło w konkretną stronę.

Jaskinie Waitomo

Obraz
© [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/waitomo.jpg)

Nowozelandzkie świecące robaki to larwa pewnego rodzaju muchówki, która żyje w ciemnych, wilgotnych miejscach. Ogon larwy emituje światło, co pozwala jej zwabić ofiary. Te ciekawe owady najłatwiej ujrzeć w Grocie Świecących Robaków, która znajduje się w jaskini Waitomo, jednej z wielu wapiennych jaskiń na Wyspie Północnej w Nowej Zelandii. W jaskini nie ma sztucznego oświetlenia, a mimo to jest na tyle jasno, że można odczytać godzinę na zegarku.

Świecąca dżdżownica

Obraz
© [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/Terriswalkeris.jpg)

Terriswalkeris to niebieska, fluorescencyjna dżdżownica z Australii. Wygląda jak duża żelka, ale to tylko pozory. Żyje i pracowicie spulchnia glebę. W ciemności świeci, ale zobaczenie jej to rzadkość – raczej nie wychodzi z ziemi, bo promienie słoneczne są zagrożeniem dla jej życia.

Bioluminescencyjne bakterie

Obraz
© [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/moth.jpg)

W przyrodzie jest ich całkiem sporo. Występują u zwierząt i roślin, zwłaszcza tych podwodnych, ale nie tylko. Larwy niektórych gatunków moli po śmierci świecą w ciemności, co dość długo stanowiło nie lada wyzwanie dla naukowców. Przeprowadzone badania wykazały, że to nie larwy moli świecą, ale żyjące w nich bakterie. W wyniku zakażenia tymi bakteriami larwy giną, ale trzeba przyznać, że jest to efektowna śmierć.

Meduza Aequorea victoria

Obraz
© [źródło](http://s2.blomedia.pl/gadzetomania.pl/images/2012/01/Aequorea.jpg)

Aequorea victoria, zwana także meduzą kryształową, była już tu w pewnym sensie wspomniana. To w jej organizmie występuje fluorescencyjne białko GFP. Jej wygląd jest imponujący, jednak do dziś nie wiadomo, do czego meduza wykorzystuje świecenie swojego ciała.

Źródło artykułu:WP Gadżetomania
Oceń jakość naszego artykułuTwoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Wybrane dla Ciebie
Komentarze (8)