Efekt Halo, czyli to co o tobie mogą sądzić inni

Z efektem Halo spotykamy się na każdym kroku i temu błędowi atrybucji ulega każdy z nas. Chodzi z grubsza o to, że nasz mózg ma tendencję do chodzenia na skróty i tworzenia interpretacji poznawczej w uproszczony sposób. W efekcie, na podstawie wrażenia które odbieramy, przypisujemy osobie (bądź zjawisku) cechy o znaku zgodnym ze znakiem wrażenia, które odebraliśmy (np. ładna dziewczyna = miła, dobra, inteligentna, uczciwa). Mówiąc jeszcze inaczej ? na podstawie jednego elementu oceny poznawczej tworzymy wyobrażenie innych cech czy ich zespołu, mimo iż nie mamy przesłanek, aby takie wnioski wyciągać (to że ktoś jest atrakcyjny, wcale nie znaczy że jest mądry czy uczciwy).

Nasze skojarzenia jednych cech z innymi są automatyczne i w dużej mierze uwarunkowane kulturowo (oraz podyktowane naszymi doświadczeniami). Typowe przykłady kiedy ulegamy efektowi halo to np. takie skojarzenia jak:

osoba w okularach ? geek, intelektualista, słabeusz
osoba otyła ? rubaszna, leniwa
blondynka ? miła, głupia
osoba niekulturalna ? mało tolerancyjna, leń
osoba punktualna ? osoba konkretna, uczciwa
mężczyzna długimi włosami ? słuchający rocka, niechlujny, duże dziecko

Takich przykładów można podać dziesiątki. Tak jak pisałam wyżej, to jakie skojarzenie będzie szło za zaobserwowaną cechą zależy od nastawienia kulturowego i doświadczeń- dlatego z niektórymi cechami mamy połączone sprzeczne ze sobą cechy. Jednej osobie otyłość będzie kojarzyć się z osobą ciepłą i zabawną a drugiej z lenistwem czy niechlujstwem. Świadomość istnienia efektu halo jest o tyle ważna, że możemy ją wykorzystać dla naszych celów. Nie tylko po to abyśmy sami uniknęli błędu atrybucji i dali się zwieść czyjejś pozie, ale również po to, abyśmy przez chwilę usiedli i zastanowili się nad tym, co o nas mogą sądzić inni.

Pamiętajcie, że atrybucje jakie stosujemy są niezwykle silne ? tym silniejsze im ważniejsze są dla nas jakieś cechy czy zachowania. (Jeśli na przykład jestem kobietą ? księżniczką, która pragnie spotkać swego rycerza na białym koniu i poznam mężczyznę który otworzy przede mną drzwi do kawiarni, mogę ulec błędowi atrybucji i założyć, że skoro otwiera drzwi to jest również: gentelmanem, czułym i opiekuńczym mężczyzną, uczciwym i godnym zaufania. Nie dość że się mogę pomylić, to jeszcze mogę dodatkowo unikać przyswajania informacji, które ten fikcyjny, atrybucyjny obraz mi zaburzą, czyli niedosłyszę kiedy klnie, nie zauważę zaciśniętej w złości szczęki, a śliwkę pod okiem wytłumaczę sobie tym, że się potknął i dlatego wpadł na mnie a ja nieszczęśliwie nadziałam się na jego wyciągniętą w samoobronie pięść)

Zadanie na dziś brzmi ? wypisz na kartce (lub się po prostu zastanów), jakie ty przypisujesz najczęściej cechy ?w komplecie?. To da Ci świadomość gdzie się możesz mylić. Jak już to zrobicie, to przyjrzyjcie się sobie ? na początek tylko temu jak wyglądacie ? jak myślicie, jaki efekt Halo się za Wami ciągnie?