Filmy animowane niekoniecznie dla dzieci. Od "Heavy Metal" do "Trojaczków z Belleville"

Dziś animacja ponownie kojarzy się z produkcjami dla dzieci i młodzieży. Ponownie, bo złote czasy animacji dla dorosłych odeszły prawdopodobnie bezpowrotnie, choć trwały ponad 20 lat. Owoce tamtego okresu i obecne nieliczne perełki przedstawię w poniższym zestawieniu animowanych filmów dla... nieco starszej widowni.

Powstała na fali popularności odjazdowych komiksów publikowanych przez czasopismo Heavy Metal animacja o tym samym tytule skupiła wokół siebie najwybitniejszych komiksiarzy tamtego czasu - Richarda Corbena, Moebiusa, Angusa McKie i wielu innych.

Film stanowi antologię kilku opowieści powiązanych wątkowo. Każda z nich okraszona została niesamowitą ścieżką muzyczną z takimi gwiazdami jak Blue Öyster Cult czy Nazareth. Najzagorzalsi fani filmu zgodnie twierdzą, że film należy oglądać "pod wpływem". Zdecydowanie nie pochwalamy, aczkolwiek ta deklaracja wiele mówi o dziele, twórcach i publiczności.

Historia przybliża nam dzieje pokojowo nastawionych ludzi Gandahar napadniętych przez tajemnicze automatony znane jako "ludzie z metalu". Przemierzają one zdobyte ziemie i zamieniają jeńców w kamienie. Niewiele rozumiałem z treści tego widowiska, ale przepiękne sceny sprawiały, że siedziałem przykuty do fotela ze świadomością, że obcuję z czymś unikatowym.

Film wyreżyserowany przez René Laloux w 1988 r. jest prawdopodobnie najwybitniejszą animacją SF jaka kiedykolwiek powstała. Poza oczywistymi wątkami nierzeczywistości fabuła kipi od akcentów socjologicznych, filozoficznych i religijnych. Film wywarł tak duże wrażenie na całym świecie, że błyskawicznie przetłumaczono go na angielski, a dystrybucją zajął się Miramax.

Proces tłumaczenia scenariusza nadzorował sam Isaac Asimov, zachwycony bezgranicznie francuską produkcją. Do dziś mile wspominam muzykę autorstwa Gabriela Yareda. Gandahar to dzieło wybitne w każdym calu.

Choć serial był dla dzieci, to wiele treści przemawiało jedynie do dorosłych. Chodzi przede wszystkim o związki między głównymi bohaterami (także między sympatycznymi Bic'iem i Bac'iem) oraz nawiązania do ważnych dzieł kulturowych, zwłaszcza hellenistycznych.

Znalazło się także miejsce na komentarz współczesności. Szczególnej uwadze polecam środowisko piratów zwane w serialu "Interstrata Marine Pirate Federation", które funkcjonuje jak współczesna demokracja, ale jest manipulowane i nagabywane do robienia złych rzeczy przez stacje radiową prowadzoną przez blond piratkę o imieniu... Massmedia!

Film nie jest radykalną krytyką lub radykalną pochwałą jednego czy drugiego systemu politycznego. To opowieść o zmaganiach z jednym i drugim.

Animację wyreżyserował Vincent Paronnaud, a scenariusz wiernie relacjonuje wydarzenia z komiksu. Prace nad filmem trwały dwa lata, a w rolach głównych usłyszeć można takie gwiazdy jak Chiara Mastroianni czy Catherine Deneuve.

Bohaterowie Akiry to jedynie narzędzia autora w pchaniu niesamowitej opowieści do przodu. Nie jest łatwo rozdzielić dobro od zła, a wiele wydarzeń dzieje się w cieniu niejednoznaczności.

Sympatyczne postacie giną w sposób niezwykle brutalny (Kaori), a zło wydaje się być wszechogarniające. Rzecz zdecydowanie nie dla dzieci.

Pozostałe tytuły, także nieco irracjonalne fabularnie, to "The Triplets of Belleville" oraz nieco bardziej przystępny "The Illusionist". Ostatnie dzieło oparto na scenariuszu nieżyjącego już geniusza francuskiego kina Jacques'a Tati. Szczególnie polecam osobom wrażliwym. Dzieła Chomet'a to emocjonalna i estetyczna uczta.