To, że wszystko zależy od punktu siedzenia w miarę jako społeczeństwo akceptujemy, ale jak mówię że wszystko jest relatywne, to mnie wyzywają od postmodernistów. Jak jednak nie wierzyć w relatywizm jeśli mamy coś takiego jak efekt kontrastu? Czym jest efekt kontrastu?
Otóż jest to prosta zasada mówiąca o tym, że oceniamy daną rzecz nie tylko ze względu na jej przymioty, ale również ze względu na to jakie wydarzenie nastąpiło przed momentem oceny. Innym słowem - porównujemy daną rzecz i w zależności od tego do czego ją porównujemy, takie rzecz ta osiąga wyniki w naszym umyśle.
To, że wszystko zależy od punktu siedzenia w miarę jako społeczeństwo akceptujemy, ale jak mówię że wszystko jest relatywne, to mnie wyzywają od postmodernistów. Jak jednak nie wierzyć w relatywizm jeśli mamy coś takiego jak efekt kontrastu? Czym jest efekt kontrastu?
Otóż jest to prosta zasada mówiąca o tym, że oceniamy daną rzecz nie tylko ze względu na jej przymioty, ale również ze względu na to jakie wydarzenie nastąpiło przed momentem oceny. Innym słowem - porównujemy daną rzecz i w zależności od tego do czego ją porównujemy, takie rzecz ta osiąga wyniki w naszym umyśle.
Efekt kontrastu działa absolutnie wszędzie:
- w szkole - kiedy nauczyciel ocenia nas lepiej, bo w ławce siedzimy z głupim Jasiem i na jego tle jesteśmy lepsi. (choć tak naprawdę jesteśmy po prostu przeciętni)
- w pracy - bo praca za 2000 netto jest lepsza niż ta za 1500 netto (i efekt kontrastu mówi nam że różnica spora, wiec nie szukamy już takiej za 3000 netto)
- w związkach - bo od chłopa który pije i bije lepszy taki który tylko pije i efekt tego porównania powoduje, że z pijakiem się użeramy
- przy zakupach - bo normalnie na krawat nie wydalibyśmy 56 zł, ale skoro właśnie kupiliśmy garnitur (za 1300 zł), + koszulę (120 zł) to 56 zł na krawat nie wydaje się dużym wydatkiem.
Jakie są efekty ?efektu kontrastu"? Złe decyzje finansowe, złe decyzje życiowe- bywa, że ślub bierzemy w wyniku działania efektu kontrastu...są też pozytywy - kiedy dostajemy pracę, bo poprzedni kandydat był beznadziejny lub podobamy się dziewczynie, bo na imprezie na której jesteśmy cała reszta Panów przypomina stadko ogrów, a na bezrybiu i rak ryba...
Efekt kontrastu warto kontrolować, bo często to właśnie on powoduje że podejmujemy nieracjonalne decyzje. Jeden z moich ulubionych przykładów na to jak działa efekt kontrastu to wartość banknotu o nominale 10 zł.
Jak myślicie, ile warte jest 100 zł? Wydawałoby się że zawsze 10 zł prawda? Jak to się jednak dzieje, że za paczkę Tic Taców nie zapłacicie nigdy 100 zł - to zdecydowanie za duża cena. Jeśli w jednym sklepie odtwarzacz mp3 kosztuje 299 zł a w drugim 199zł - będziecie jechać przez całe miasto po ten tańszy. Jeśli jednak kupujecie telewizor HD za 2780 zł to kwestia tego, czy kosztuje on 2780 zł czy 2879 zł nie zrobi już szczególnej różnicy prawda? A przecież to te same 100 zł. Pracujecie na tą stówę - tyle samo czasu, niezależnie od tego na co ja wydajecie.
Jak unikać efektu kontrastu? Najprostsza metoda to po pierwsze świadomość jego istnienia, po drugie zaś próba interpretowania i analizowania zjawisk w oderwaniu od wcześniejszych zdarzeń. Oczywiście nie zawsze to jest możliwe. Jeśli pijemy kawę po śledziach to nawet największe skupienie i próba oderwania się od śledziowej atmosfery nie poprawi smaku kawy. Jeśli jednak decydujemy się randkę z facetem tylko dlatego, że nie śmierdzi mu z ust i może sam zapłacić za swoje piwo - poprzedni bowiem nie posiadał nawet tych dwóch przymiotów (nie mówiąc już o braku czegokolwiek, co by to kompensowało)- to warto się nad sobą zastanowić.