Co oznaczają dziwne dźwięki wydawane przez dysk twardy?
Dysk twardy jest bardzo czułym urządzeniem i niewiele mu potrzeba, aby odmówił współpracy. Zazwyczaj zwracamy na niego uwagę w sytuacji, gdy zaczynają dobiegać do nas jakieś niepokojące dźwięki. Uszkodzenie dysku twardego to żadna sztuka - jak je rozpoznać?
Co to jest dysk twardy?
Dysk twardy to dysk komputerowy HDD, czyli magnetyczny nośnik danych. Nazwa pochodzi od zastosowanego twardego podłoża, w odróżnieniu od tego używanego np. w dyskietkach. Dyski twarde HDD są obecnie standardem i ze względu na niską cenę, świetnie sprawdzają się do przechowywania danych. Jednak ich największą wadą jest niewielka wydajność i awaryjność. Z tego powodu coraz częściej są wypierane przez nowoczesne i szybkie dyski SSD.
"Twardziela" można wykończyć, podłączając go niepoprawnie, lub transportując w nieodpowiedni sposób (poddając gwałtownym ruchom, uderzeniom).
Uszkodzenie nie musi jednak wystąpić wyłącznie z naszej winy. Najczęściej do odmowy współpracy dochodzi nagle - po prostu komputer nie wykrywa już tego kluczowego elementu komputera, a po nas zaczyna spływać zimny pot.
Może się jednak zdarzyć, że dysk daje nam ostrzeżenia o nieuchronnie zbliżającej się katastrofie. Najczęściej są to bardzo charakterystyczne dźwięki wydobywające się z wnętrza komputera. W takiej sytuacji warto się im nieco uważniej przyjrzeć, upewniając się, że źródłem hałasu jest wentylator chłodzący procesor.
Postaram się teraz Wam nieco pomóc w rozróżnieniu i opisaniu, co mogą znaczyć poszczególne dźwięki.
Charakterystyczne "klikanie" na pewno nie wróży niczego dobrego. Możliwych jest kilka opcji. Jedną z nich jest uszkodzenie elementu nazywanego <em>stepper motor</em>. Stepper motor odpowiada za kontrolę ruchu głowic nad powierzchnią talerzy. Drugą ewentualnością jest wystąpienie złego sektora (bad sector). Najogólniej mówiąc, jest to uszkodzenie określonego miejsca na dysku, może mieć ono charakter software'owy bądź hardware'owy. W pierwszym wypadku wystarcza operacja zerowania dysku - np. przy użyciu oprogramowania producenta. Jeżeli jest to uszkodzenie sprzętowe, to jedynym ewentualnym ratunkiem jest remapping (wyłączenie z użytku uszkodzonego obszaru dysku).
Zjawisko określane jako ?grinding? polega na tym, że głowice dysku stykają się bezpośrednio z talerzami. Normalnie między talerzem a głowicą występuje odstęp - wynosi on mniej niż 1mm, ale nigdy przy normalnej i prawidłowej pracy nie dochodzi do zetknięcia tych dwóch elementów.
Charakterystyczne stukania spowodowane jest przez uderzanie głowic(y) o miejsce, w którym jest ona parkowana w czasie spoczynku. Proces parkowania ma przede wszystkim zabezpieczyć dysk przed ewentualnymi uszkodzeniami mechanicznymi mogącymi wyniknąć w trakcie transportu. W zależności od rodzaju dysku występują dwa mechanizmy parkowania głowicy - przy użyciu specjalnych magnesów bądź dzięki specjalnej dźwigni.
Większość dysków twardych (poza SSD) posiada wbudowane łożyska, pomagają one przy szybkim obracaniu talerzy (w najszybszych dyskach talerze obracają się z prędkością 10000 obrotów/min). Powyższy dźwięk oznacza, że łożyska uległy uszkodzeniu i najprawdopodobniej przyszedł czas na rozejrzenie się za nowym urządzeniem, na którym będziemy przechowywać nasze dane.
Opisywane przeze mnie sytuacje powinny Was zachęcić (jeżeli tego nie robicie) do jak najczęstszego wykonywania kopii zapasowych dysku. Nawet gdy ten odmówi posłuszeństwa, to zawsze mamy dane, które można przywrócić już na nowym urządzeniu. Co zatem zrobić w sytuacji, gdy dotrą do nas niepokojące znaki, że dysk wkrótce może przestać działać poprawnie? Przede wszystkim jak najszybciej wyłączyć komputer i odłączyć dysk. Pomoże to w niepowiększaniu ewentualnych uszkodzeń. Można spróbować przekazać go do serwisu (bądź sklepu, w którym dokonaliśmy zakupu) - tam w zależności od tego, czy obejmuje nas gwarancja i jest możliwa naprawa, zostaną podjęte odpowiednie kroki. Po ewentualnym serwisowaniu nie powinniśmy być zdziwieni, że dysk jest pusty. Tak więc tylko od Was zależy, jak duże będą szkody.