Efekt Bruce zapobiega dzieciobójstwu

Efekt Bruce zapobiega dzieciobójstwu15.03.2012 17:06
Samce dżelady nie przebierają w środkach (fot. Kolumbusjogger CC-BY)
Mariusz Kędzierski

Dzieciobójstwo, jakkolwiek koszmarnie to brzmi, jest dość powszechne w świecie zwierząt. Dotyczy większości grup, w tym także naczelnych (człowiek, niestety, nie jest tu wyjątkiem). Powody bywają różne, zabijają i samice, i samce. Z ostatnich obserwacji makaków wynika, że samicom tych małp zdarza się poronienie, gdy na czele stada zmienia się dominujący samiec. Jest to przykład efektu Bruce zapobiegającemu dzieciobójstwu.

Dzieciobójstwo, jakkolwiek koszmarnie to brzmi, jest dość powszechne w świecie zwierząt. Dotyczy większości grup, w tym także naczelnych (człowiek, niestety, nie jest tu wyjątkiem). Powody bywają różne, zabijają i samice, i samce. Z ostatnich obserwacji makaków wynika, że samicom tych małp zdarza się poronienie, gdy na czele stada zmienia się dominujący samiec. Jest to przykład efektu Bruce zapobiegającemu dzieciobójstwu.

Ponad 50 lat temu brytyjska zoolog Hilda M. Bruce zaobserwowała, że u gryzoni często dochodzi do samoistnych poronień. Dzieje się tak, gdy na czele stada zmienia się dominujący samiec alfa. Nazwano to efektem Bruce. Tłumaczono to zyskiem reprodukcyjnym samców. Po poronieniu samica w ciągu paru dni jest gotowa do zajścia w ciążę z nowym samcem. W takim przypadku zysk samców jest oczywisty. Mogą parzyć się z większą liczbą płodnych samic i mieć z nimi potomstwo.

Co zyskiwały samice? Stawiano na tzw. zysk inwestycyjny. Ponieważ co za korzyść dla samicy urodzić potomstwo, które po urodzeniu mogłoby zostać zagryzione przez dominującego samca? Lepiej poronić, zajść jeszcze raz w ciążę z samcem alfa i zwiększyć pewność, że potomstwo przeżyje. W końcu będą to dzieci dominującego w stadzie samca.

Cały ten efekt Bruce był jednak podawany w wątpliwość. Obserwowano go głównie wśród laboratoryjnych myszek. Ponadto wydawało się, że dotyczy tylko gryzoni. Niespodzianka nadeszła ze strony makaków - małp wąskonosych. A konkretnie była efektem obserwacji dżelad brunatnych (Theropithecus gelada). Wyniki badań opublikowane w "Science" wskazują, że także u samic makaków występuje efekt Bruce. Gdy na czele stada zmienia się samiec alfa, u 80% samic występuje samoistne poronienie. Wszystkie one poświęcają swój dotychczasowy płód, po to żeby być gotową do parzenia się z samcem alfa.

Stado samic dżelad z młodymi (fot. BluesyPete CC-BY)
Stado samic dżelad z młodymi (fot. BluesyPete CC-BY)

Badania potwierdziły przypuszczenia, że efekt Bruce powodowany jest zyskiem inwestycyjnym samic. W ten sposób unikają one dzieciobójstwa ze strony dominującego samca i zwiększają swą pewność, że inwestycja w potomstwo nie będzie zmarnowana.

Źródło: Science

Źródło artykułu:WP Gadżetomania
Wybrane dla Ciebie
Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.