Marsjańskie lodowce

Marsjańskie lodowce21.02.2012 21:51
Lodowiec w kraterze
Mariusz Kędzierski

O wodzie na Marsie słyszeli już chyba wszyscy. O tym, że kiedyś tam była, że płynęła, wyżłobiła marsjańskie doliny i pozostawiła osady. Teraz pora na marsjańskie lodowce. Okazuje się, że i pod tym względem Mars nie różnił się od Ziemi.  Lodowce na Marsie były i zostawiły bardzo wyraźne i charakterystyczne ślady. Ich interpretacja wskazuje na to, że były to tzw. zimne lodowce.

O wodzie na Marsie słyszeli już chyba wszyscy. O tym, że kiedyś tam była, że płynęła, wyżłobiła marsjańskie doliny i pozostawiła osady. Teraz pora na marsjańskie lodowce. Okazuje się, że i pod tym względem Mars nie różnił się od Ziemi.  Lodowce na Marsie były i zostawiły bardzo wyraźne i charakterystyczne ślady. Ich interpretacja wskazuje na to, że były to tzw. zimne lodowce.

Na Ziemi lodowce są największym rezerwuarem słodkiej wody i generalnie dzielą się na dwa typy: lodowce ciepłe i zimne. Lodowce, w miarę przyrostu grubości pokrywy lodowej, rozpoczynają swój ruch wywołany ciśnieniem nadkładu i uplastycznieniem lodu. W lodowcach ciepłych porusza się cała masa lodu, zaś zimne przymarznięte są do podłoża i płynie tylko część niezwiązana z podłożem.

Nie trzeba wielkiej wyobraźni, żeby zorientować się, że lodowce ciepłe swoim ruchem silnie erodują podłoże i po ich ustąpieniu na całej długości są ślady płynięcia lodu, orania podłoża skalnego oraz pozostaje mnóstwo polodowcowych osadów. W przypadku lodowców zimnych po ich ustąpieniu pozostaje tylko osad z czoła lodowca zrzucony jednorazowo w momencie jego cofania i wyznaczający jego maksymalny zasięg. Na Ziemi przykładem zimnego lodowca jest lądolód antarktyczny, pozostałe należą do ciepłych lodowców.

I właśnie ślady takich zimnych lodowców widoczne są na zdjęciach z Marsa z trzech lokalizacji z północnych, podbiegunowych okolic Marsa. Na zdjęciach są jęzory lodowców spływające po zboczach kraterów marsjańskich.

Jęzory polodowcowe
Jęzory polodowcowe

Jedyna różnica między ziemskimi a marsjańskimi lodowcami jest taką, że marsjańskie zbudowane były z tzw. suchego lodu (zestalonego ditlenku węgla), który nie topniał, lecz sublimował (na zdjęciach nie widać śladów wypływania z lodowców potoków wody z topniejącego lodu).

Zdjęcia: NASA

Źródło: [http://dx.doi.org/10.1016/j.icarus.2011.08.020](http://Kreslavsky, M. A. and J. W. Head (2011) Carbon dioxide glaciers on Mars: Products of recent low obliquity epochs (?), Icarus 216, 111-115.)

Źródło artykułu:WP Gadżetomania
Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.