W mijającym tygodniu jedną z gorących wiadomości elektryzujących krajowe media było rozpoczęcie liniowej eksploatacji pozahoryzontalnej stacji radiolokacyjnej Woroneż-DM, elementu systemu ostrzegania przed nuklearnym atakiem rakietowym na Rosję. Zabawna była sugestia pobrzmiewająca w polskich mediach, że nowy radar zainstalowano niemal z dnia na dzień.
W mijającym tygodniu jedną z gorących wiadomości elektryzujących krajowe media było rozpoczęcie liniowej eksploatacji pozahoryzontalnej stacji radiolokacyjnej Woroneż-DM, elementu systemu ostrzegania przed nuklearnym atakiem rakietowym na Rosję. Zabawna była sugestia pobrzmiewająca w polskich mediach, że nowy radar zainstalowano niemal z dnia na dzień.
Stacja radiolokacyjna Woroneż-DM w Obwodzie Kaliningradzkim jest częścią zintegrowanego systemu obrony Wojsk Kosmicznych Rosji. Ich podstawowymi zadaniami jest wczesne ostrzeganie przed atakiem rakietowym, kontrola przestrzeni kosmicznej i zarazem obrona przed atakiem z tego kierunku. Głównymi środkami realizacji tych zadań są stacje radiolokacyjne dalekiego zasięgu. Chronią przed tzw. wyprzedzającym atakiem nuklearnym. Ich oryginalna sieć powstała w czasach ZSRR. Wraz z jego końcem część z 10 radarów znalazła się poza terytorium Federacji Rosyjskiej, np. w Azerbejdżanie, na Ukrainie, Białorusi, Łotwie. Dalsza eksploatacja części z nich była niemożliwa z przyczyn technicznych (wiek najstarszych radarów), politycznych albo i obu na raz. Po kryzysowych latach 90. Rosja odbudowuje swój potencjał obrony antybalistycznej w oparciu o nowy typ radiolokatora 77Ja6M Woroneż-M i 77Ja6-DM Woroneż-DM.
Nieosłonięta antena radiolokatora Woroneż-M. Wygląd zespołu antenowego Woroneża M i DM jest taki sam. Różnica w nazwie radaru podkreśla tryb pracy obu urządzeń. Model M (jak metrowy) pracuje właśnie w paśmie fal metrowych, a DM w decymetrowych. Standardowy zasięg Woroneża-M to 4200 km (w opcji wzrost do 6000 km). W odróżnieniu do starszych stacji (Dariał, Dniepr, Wołga) Woroneż wykrywa też pociski manewrujące, samoloty i śmigłowce. Pierwszy radar Woroneż-M postawiono ok. 40 km od Sankt Petersburga. Budowa trwała niecałe 2 lata – bardzo krótko, Dariała nawet dekadę.
Zbliżenie na zespół antenowy z szykiem fazowym. W jego cieniu stoją budynki i kontenery
z aparaturą elektroniczną oraz punktem obsługi i analizy danych. Woroneż-M wypełnił lukę po niedoszłym radarze na terytorium obecnej Łotwy. Koszt prototypowej stacji Woroneż-M wyniósł – w zależności od źródeł – 2-3 mld rubli. Koszt seryjnych radiolokatorów miał wynosić ok. 1,5 mld. Dzięki modułowej konstrukcji anteny i jej otwartej architekturze Woroneż jest łatwy w eksploatacji i modernizacji. Obsługę stanowi tylko 15-18 ludzi. Pobór mocy to 0,7 MW, a czas między usterkami to 80 tys. godz.
W 2009 r. uruchomiono w reżimie testowym węzeł radiolokacyjny w Armawirze (Kraj Krasnodarski). Zamontowano w nim prototypowe wówczas modele Woroneż-DM. Anteny obu radiolokatorów osłonięto budynkami (oczywiście, których konstrukcja umożliwia pełne wykorzystanie urządzeń) o lekkiej konstrukcji. Ułatwiają eksploatację oraz chronią przed wpływem pogody. Posterunek w Armawirze pokrywa sektor obserwacji od Afryki Północnej po Chiny. Dotąd za ten odcinek odpowiadał radar typu Dariał w Kabali w Azerbejdżanie. Jego eksploatacja miała pierwotnie zakończyć się w 2012 roku.
Zdjęcia stacji Woroneż-DM w Okręgu Kaliningradzkim. O jej budowie poinformowano na początku tego roku. Jej zadanie to obserwacja przestrzeni pomiędzy Afryką Północną i zachodnim Atlantykiem, czyli obszaru pomiędzy stacjami w Armawirze i nieopodal Sankt Petersburga. Wcześniej zadanie to wypełniała stacja Dniepr w okolicach Sewastopola na Ukrainie, nad którą Rosja nie miała kontroli. Woroneż-DM w okręgu Kaliningradzkim nie jest więc wynikiem żadnego kryzysu w stosunkach z USA ani odpowiedzią na amerykańską tarczę antyrakietową.
Przejście kaliningradzkiego Woroneża do trybu gotowości bojowej zainaugurował prezydent Miediwediew razem z ministrem obrony Serdiukowem podczas wizyty w bazie radarowej.
Zdjęcia: Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej, witryna internetowa Prezydenta Federacji Rosyjskiej