Zbliża się zmiana czasu 2021. Oto kilka szczegółów, których możesz nie znać
Dwa razy w ciągu roku przestawiamy zegarki. W marcu lub kwietniu na czas letni oraz we wrześniu lub październiku na czas zimowy. Wielu z nas może zadawać sobie pytanie, w jaki sposób zegarki niektórych urządzeń przestawiają się automatycznie oraz jak określamy, kiedy należy zmienić czas?
Do kolejnej zmiany czasu pozostały zaledwie 2 tygodnie. Zegarki przestawimy na czas letni już 28 marca. Z pewnością zauważyliście, że te daty są zmienne. W ubiegłym roku czas letni zaczynał się 29 marca, dwa lata temu 31 marca, a w 2018 roku 25 marca. Skąd biorą się te różnice?
Czas ustalają nam zegary atomowe, dbające o niemal perfekcyjną dokładność
Czas na świecie jest ustalany na podstawie uniwersalnego czasu koordynowanego (UTC). Jest on wzorcem określonym na podstawie TAI, czyli międzynarodowego czasu atomowego. Zapewne słyszeliście już wcześniej o zegarach atomowych, ale rzadko mówi się więcej o szczegółach ich pracy.
Na świecie istnieje wiele cezowych zegarów atomowych. To najdokładniejsze urządzenia na świecie pod tym względem. Bazują na własnościach emisyjnych atomów. W praktyce mierzą czas poprzez szybkość przejścia elektronów pomiędzy powłokami atomu. Ta z kolei przeliczana jest bezpośrednio na sekundy. Dokładność tych zegarów jest dla ludzkości wystarczająca, bo granica błędu wynosi 1 sekundę na wiek Wszechświata, czyli 13,82 mld lat.
Czas letni, a czas zimowy – dlaczego zmienia się akurat danego dnia?
Czas podstawowy w Polsce to UTC+1, czyli CET. Z kolei czas letni to UTC+2, czyli CEST. Na datę zmiany wpływa bardzo wiele czynników i w efekcie zdarzają się sytuacje, w których różnica aktualnego czasu w Ameryce i Europie jest inna niż zwykle. Dzieje się tak nawet przez kilka tygodni w roku.
Od 1996 r. data przesunięcia zegarków na czas letni w Europie jest stała. Przypada na ostatnią niedzielę marca i kończy się w ostatnią niedzielę października. Jest to w pełni umowna zasada, ponieważ tak nam po prostu pasuje. Godziny, o których przestawiamy zegarek, są również umownie ustalane. Jednak w Unii Europejskiej zawsze jest to zmiana z godziny 2:00 na 3:00 w marcu i analogicznie, z 3:00 na 2:00 w październiku.
Synchronizacja czasu w zegarkach, dlaczego i jak część urządzeń automatycznie zmienia czas?
Urządzenia podłączone do sieci już od wielu lat zmieniają czas w zegarkach automatycznie i z bardzo niewielkim, a wręcz niezauważalnym opóźnieniem. To dzięki protokołowi komunikacyjnemu NTP (Network time protocol). Na świecie działa on już od 1985. To czyni go jednym z najdłużej wykorzystywanych protokołów.
NTP zapewnia precyzyjną synchronizację pomiędzy komputerami i innymi urządzeniami w sieci. Wykorzystuje czas UTC, o którym informację pobiera bezpośrednio z zegarów atomowych lub pośrednio poprzez tzw. serwer czasu. W Polsce, oficjalnym źródłem czasu UTC są publiczne serwery NTP Głównego Urzędu Miar. Pobierają one dane bezpośrednio z zegara atomowego.
Polskie serwery to:
- tempus1.gum.gov.pl (194.146.251.100)
- tempus2.gum.gov.pl (194.146.251.101)
Zegary wykorzystywane w nowoczesnych urządzeniach mogą pobierać czas z serwerów NTP lub poprzez odbiornik GPS. Mogą także posiadać wewnętrzny zegar, służący jako źródło czasu. W przypadku odbiorników GPS, czas może zmienić się na przykład na inteligentnej opasce sportowej lub smartwatchu, którego nie podłączyliśmy do sieci.