Najstarsza ciąża, czyli embrion morskiego gada sprzed 280 mln lat

Południowoamerykańscy paleontolodzy donoszą o odkryciu skamieniałego embrionu morskiego mezozaura sprzed 280 mln lat (wczesny perm). Znalezisko należy do najstarszych gadzich embrionów i pokazuje, że żyworodność u wodnych gadów rozwinęła się o 90 mln lat wcześniej, niż do tej pory sądzono. Przy okazji odpowiadają na pytanie: co było pierwsze jajo czy kura?

Południowoamerykańscy paleontolodzy donoszą o odkryciu skamieniałego embrionu morskiego mezozaura sprzed 280 mln lat (wczesny perm). Znalezisko należy do najstarszych gadzich embrionów i pokazuje, że żyworodność u wodnych gadów rozwinęła się o 90 mln lat wcześniej, niż do tej pory sądzono. Przy okazji odpowiadają na pytanie: co było pierwsze jajo czy kura?

Mezozaury to prymitywne wodne gady znane z karbonu i permu, przypominające współczesne krokodyle, żywiące się głównie skorupiakami. Stanowią linię ewolucyjną karbońskich lądowych gadów owodniowych (Amniota), które powróciły do środowiska wodnego. Zachowały więc część przyzwyczajeń kręgowców lądowych. U późniejszych morskich gadów, szczególnie mezozoicznych ichtiozaurów, wyjście na ląd było niemożliwe. Rodziły więc bezpośrednio w wodzie. Współczesne gady (z małymi wyjątkami) znoszą jaja na lądzie, nawet te spędzające większość czasu w wodzie wyłażą na ląd, by złożyć tam swoje jaja. Jak robiły to wodne mezozaury?

Idealnie zachowana skamieniałość przedstawia zwinięty embrion, ok. 3,5 cm długości. Brak wyraźnej skorupki wokół embrionu może świadczyć o tym, że mezozaury były żyworodne. Ponieważ znaleziono także dobrze zachowane embriony wewnątrz ciężarnej samicy, możliwe jest, że jaja składane były w końcowym stadium rozwoju, tuż przed wykluciem. Mezozaury, aby urodzić (wykluć?) płód, wychodziły z wody do przybrzeżnych nadmorskich bagien, gdzie składały embrion. Mogło się też zdarzyć tak, że embrion wykluł się jeszcze w ciele samicy i tym samym został urodzony.

Odkrycie jest o tyle zaskakujące, że wcześniej sądzono, iż żyworodność pojawiła się dopiero u gadów mezozoicznych z przełomu triasu i jury. Tymczasem może być to cecha towarzysząca rozwojowi owodniowców (Amniota) od początku. Pozostaje pytanie, czy ewolucja owodniowców, czyli powstanie zarodka umieszczonego w jaju z żółtkiem i owodnią, rzeczywiście pomogła skolonizować lądy? Jak na razie twarde jajo ze skorupą znane jest dopiero z osadów o 70 mln lat młodszych (górny trias).

Już teraz wiecie, co było pierwsze... wygląda na to, że kura.

Źródło: Historical Biology