Efekt Bruce zapobiega dzieciobójstwu

Efekt Bruce zapobiega dzieciobójstwu

Samce dżelady nie przebierają w środkach (fot. Kolumbusjogger CC-BY)
Samce dżelady nie przebierają w środkach (fot. Kolumbusjogger CC-BY)
Mariusz Kędzierski
15.03.2012 17:06

Dzieciobójstwo, jakkolwiek koszmarnie to brzmi, jest dość powszechne w świecie zwierząt. Dotyczy większości grup, w tym także naczelnych (człowiek, niestety, nie jest tu wyjątkiem). Powody bywają różne, zabijają i samice, i samce. Z ostatnich obserwacji makaków wynika, że samicom tych małp zdarza się poronienie, gdy na czele stada zmienia się dominujący samiec. Jest to przykład efektu Bruce zapobiegającemu dzieciobójstwu.

Dzieciobójstwo, jakkolwiek koszmarnie to brzmi, jest dość powszechne w świecie zwierząt. Dotyczy większości grup, w tym także naczelnych (człowiek, niestety, nie jest tu wyjątkiem). Powody bywają różne, zabijają i samice, i samce. Z ostatnich obserwacji makaków wynika, że samicom tych małp zdarza się poronienie, gdy na czele stada zmienia się dominujący samiec. Jest to przykład efektu Bruce zapobiegającemu dzieciobójstwu.

Ponad 50 lat temu brytyjska zoolog Hilda M. Bruce zaobserwowała, że u gryzoni często dochodzi do samoistnych poronień. Dzieje się tak, gdy na czele stada zmienia się dominujący samiec alfa. Nazwano to efektem Bruce. Tłumaczono to zyskiem reprodukcyjnym samców. Po poronieniu samica w ciągu paru dni jest gotowa do zajścia w ciążę z nowym samcem. W takim przypadku zysk samców jest oczywisty. Mogą parzyć się z większą liczbą płodnych samic i mieć z nimi potomstwo.

Co zyskiwały samice? Stawiano na tzw. zysk inwestycyjny. Ponieważ co za korzyść dla samicy urodzić potomstwo, które po urodzeniu mogłoby zostać zagryzione przez dominującego samca? Lepiej poronić, zajść jeszcze raz w ciążę z samcem alfa i zwiększyć pewność, że potomstwo przeżyje. W końcu będą to dzieci dominującego w stadzie samca.

Cały ten efekt Bruce był jednak podawany w wątpliwość. Obserwowano go głównie wśród laboratoryjnych myszek. Ponadto wydawało się, że dotyczy tylko gryzoni. Niespodzianka nadeszła ze strony makaków - małp wąskonosych. A konkretnie była efektem obserwacji dżelad brunatnych (Theropithecus gelada). Wyniki badań opublikowane w "Science" wskazują, że także u samic makaków występuje efekt Bruce. Gdy na czele stada zmienia się samiec alfa, u 80% samic występuje samoistne poronienie. Wszystkie one poświęcają swój dotychczasowy płód, po to żeby być gotową do parzenia się z samcem alfa.

Stado samic dżelad z młodymi (fot. BluesyPete CC-BY)
Stado samic dżelad z młodymi (fot. BluesyPete CC-BY)

Badania potwierdziły przypuszczenia, że efekt Bruce powodowany jest zyskiem inwestycyjnym samic. W ten sposób unikają one dzieciobójstwa ze strony dominującego samca i zwiększają swą pewność, że inwestycja w potomstwo nie będzie zmarnowana.

Obraz

Źródło: Science

Źródło artykułu:WP Gadżetomania
Oceń jakość naszego artykułuTwoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Wybrane dla Ciebie
Komentarze (0)