Amerykanie planują modernizację. F‑22 Raptor z nową technologią

USAF rozważa wyposażenie myśliwców F-22 Raptor w optoelektroniczny system obserwacji i śledzenia celów w podczerwieni IRST (Infrared Search & Track).

System był pierwotnie planowany jako wyposażenie Raptorów, ale został odrzucony ze względu na koszty. Jak informuje The Warzone jedna z pozycji w niedawno opublikowanym dokumencie programu Small Business Innovation Research (SBIR) wymaga składania wniosków związanych nową zdolnością IRST dla myśliwców F-22 Raptor, wśród innych nowych wymagań dotyczących modernizacji.

Ponadto USAF apelują również do przemysłu o potencjalne rozwiązania dotyczące wykrywania i zapobiegania atakom cybernetycznym, konserwacji predykcyjnej, fuzji czujników, poprawy wykrywalności radaru, zastosowanie nawigacji alternatywnej wobec GPS, zastosowania wyświetlacza nahełmowego Scorpion, czy działania w tandemie z maszynami bezzałogowymi.

Dla przypomnienia radar do detekcji celu i naprowadzania uzbrojenia wykorzystuje odbite od niego fale, a więc jest systemem aktywnym. Warto też zaznaczyć, że nowoczesne samoloty mają sensory mogące wykryć te fale oraz czasem nawet określić ich dokładne lub przybliżone źródło. Od lat trwa rywalizacja pomiędzy producentami radarów, którzy chcą maksymalnie zbliżyć emisję do tła, a systemów obronnych mających te emisje wykryć.

Dla pilota wojskowego wiedza o tym, że jest widziany nawet będąc poza zasięgiem uzbrojenia, jest kwestią kluczową. Jeszcze bardziej tyczy się to maszyn wykonanych w technologii stealth, gdzie radar może zaalarmować wrogie maszyny o ich obecności bądź w gorszym przypadku zdradzić pozycję myśliwców.

Tymczasem system optoelektroniczny system IRST jest całkowicie pasywny i pozwala na wykrywanie i śledzenie celów powietrznych przy użyciu podczerwieni. Tutaj po prostu system wykrywa termiczny obraz celu, tak jak ma to miejsce w klasycznej kamerze termowizyjnej, ale na znacznie większych dystansach.

Podczas lotu w szczególności z prędkością ponaddźwiękową poszycie samolotu rozgrzewa się do ponad 100 stopni Celsjusza, a otoczenie na pułapie powyżej 10 km charakteryzuje się temperaturą wynoszącą nawet -50 - 60 stopni Celsjusza.

Aktualnie najnowsze systemy IRST takie jak Skyward-G od Selex-ES działające w dwóch pasmach pracy 3-5 µm i 8-12 µm mogą według branżowych plotek wykryć cel z frontu na odległościach około 90 km lub ponad 100 km od tyłu (silniki odrzutowe generują więcej ciepła niż wywołanie tarciem powietrza nagrzewanie się poszycia). W ten sposób możliwe jest wykrycie samolotów nawet tych wykonanych w technologii stealth.

Wadą rozwiązania jest jednak wrażliwość na warunki pogodowe w postaci deszczu, mgły, czy chmur ograniczających zasięg działania. Z drugiej strony na wysokościach rzędu 12 - 15 km te zjawiska już nie występują.

Systemy IRST były popularne na rosyjskich myśliwcach pokroju MiG-29 bądź Su-27, ale tam zasięg systemu wynosił około 20 km, ale w nowszych Su-30 lub Su-57 jest już lepiej. Ponadto systemy IRST stały się nieodłącznym wyposażeniem nowych europejskich konstrukcji pokroju francuskich Rafale, Eurofighterów czy najnowszych szwedzkich SAAB JAS 39 Gripen E/F. Z amerykańskich maszyn aktualnie jedynie F-35 ma system tego typu w formie Electro-Optical Targeting System (EOTS).

W przypadku innych maszyn muszą wystarczyć dodatkowe zasobniki Legion z systemem IRST21. Jednakże w przypadku F-22 Raptor dodanie zasobnika spowoduje obniżenie jego trudnowykrywalności, toteż poszukiwane jest inne rozwiązanie. Być może uda się zamontować system wewnątrz, ale będzie to wymagało kosztownej ingerencji w konstrukcję płatowca.