Ig Noble 2014. Szynka w nosie, prostytucja, ludzie niedźwiedzie i Jezus na toście

Ig Noble pokazują zabawniejsze i bardziej przyjazne oblicze nauki. Zamiast imprezy dla sztywniaków, również na uniwersytecie Harvarda zorganizowano spotkanie, przypominającego raczej wieczór kabaretowy. Mimo przyjętej konwencji nagrodzone badania zostały przeprowadzone zupełnie na serio i – zgodnie z zasadą przyznawania nagród – mają bawić, by po chwili skłonić do zastanowienia. Kto i za co otrzymał nagrodę w tym roku?

Zanim przejdziemy do nagród zobaczcie, jak rozwiązano problem zbyt długo przemawiających, nagrodzonych Ig Noblem naukowców. Genialne w swojej prostocie, a przy tym jakie skuteczne!

Włoski Narodowy Instytut Statystyki został doceniony na kreatywną księgowość. Instytucja ta usiłowała maskować marną kondycję włoskiej gospodarki, tuningując niektóre wskaźniki, a w rezultacie wliczając do PKB dochody czerpane z prostytucji, przemytu oraz handlu i produkcji narkotyków.

Upadek w wyniku nadepnięcia na skórkę od banana to stały motyw, eksploatowany w wielu kreskówkach. Problem ten postanowili zgłębić naukowcy z Japonii. Zespół kierowany przez Kyoshi Mabuchu zajął się sprawdzaniem tarcia pomiędzy podeszwą buta a fragmentami różnych owoców. Wnioski są jednoznaczne: łatwiej o wywrotkę na skórce od banana, niż na skórce z mandarynki albo jabłka, a za wszystko odpowiada żel o strukturze piany, zapewniający poślizg lepszy, niż w przypadku dwóch gładkich, dobrze naoliwionych, metalowych powierzchni.

Zwróciliście kiedyś uwagę na ustawienie pasa robiącego kupę? Ta wymagająca – nomen omen – skupienia czynność została zbadana przez zespól badaczy z Niemiec, Czech i Zambii. Wnikliwa obserwacja czworonogów pozwoliła na stwierdzenie, że nie ustawiają się przypadkowo, ale zgodnie z liniami pola magnetycznego Ziemi. Czyli, że robiący kupę pies może służyć jako kompas.

Dostrzeganie wizerunku świętych w chmurach czy zaciekach na szybie ma długa historię i nie jest jedynie polską specjalnością. Kang Lee z University of Toronto postanowił przekonać się, jak pracuje mózg ludzi, widzących m.in. Jezusa na przypalonym toście. Okazuje się, że pracuje zupełnie zwyczajnie – każdy z nas ma szansę zobaczyć coś podobnego, bo nasz wzrok i mózg są przystosowane do rozpoznawania i dostrzegania twarzy.

Macie czasem wrażenie, że obcowanie z wyjątkowo złą sztuką sprawia niemal fizyczny ból? Hipotezę tę postanowiła sprawdzić Włoszka, prof. Marina de Tomasso, która dla dobra nauki postanowiła torturować ludzi. Grupa badanych oglądała obrazy w czasie, gdy ich dłoń była ostrzeliwana wiązką lasera. Mniej bolało tych, którzy oglądali dzieła znanych mistrzów.

Życiowym celem niektórych ludzi jest pełnienie roli grzejnika i otwieracza do konserw dla jedynego boga i władcy, czyli kota. Problemem zajął się międzynarodowy zespół badaczy z USA, Japonii, Indii i Czech, którzy postanowili zbadać wpływ posiadania kota na zdrowie psychiczne właściciela. Wpływ rzeczywiście występuje – zwiększona podatność na wykonywanie ryzykownych działań wiąże się z toksoplazmozą, wywoływaną przez przenoszone przez koty pierwotniaki.

Lubicie dojrzewające wędliny? Naukowcy z Hiszpanii postanowili zgłębić tajemnicę bakterii, potrzebnych do produkcji niektórych wędlin. Okazało się, że dobrym źródłem kultur starterowych mogą okazać się zużyte, niemowlęce pieluchy.

Czego najbardziej boją się renifery? Aby to sprawdzić, badacze podkradali się do nich albo w zwykłym, ciemnym stroju, albo w przebraniu niedźwiedzia polarnego. Okazało się, że renifery uciekały z odległości dwa razy większej, gdy zbliżał się przebrany niedźwiedź. Człowiek, choć lepiej widoczny, mógł podejść znacznie bliżej.

Jak powstrzymać krwotok z nosa? W przypadku 4-latka cierpiącego na trombastenię Glanzmanna, genetyczną chorobę skutkującą długotrwałymi krwawieniami, zawodziły wszelkie tradycyjne metody. Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych i Indii znaleźli jednak rozwiązanie nie tylko skuteczne, a również tanie i nie powodujące skutków ubocznych. Wystarczy wetknąć do nosa paski wieprzowej szynki. Odkrywca tej metody, Gary Dryfoos, odebrał nagrodę z paskiem szynki zwisającym z nosa.

Jeśli chcecie porównać przyznane nagrody z poprzednim rokiem, listę ubiegłorocznych laureatów wraz z opisem badań znajdziecie w artykule "Ig Noble 2013. Leczenie amputowanych penisów i aresztowanie jednorękiego za klaskanie".