Ig Noble 2013. Leczenie amputowanych penisów i aresztowanie jednorękiego za klaskanie
Ig Noble pierwotnie miały być nagrodą za eksperymenty, które nie mogą lub nie powinny być powtarzane. Obecnie przyznaje się je za badania, które najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia. Do kogo Ig Noble, a wraz z nimi 10 bilionów dolarów Zimbabwe trafiły w tym roku?
27.11.2013 | aktual.: 28.11.2013 10:02
Archeologia
Zdobywcy nagrody, Brian Crandall i Peter Stahl, zjedli ryjówkę. Nie byłoby w tym nic szczególnego, ale w imię nauki gryzoń został tylko lekko obgotowany – przez dwie minuty był zanurzony we wrzątku, a następnie nieustraszeni badacze połknęli przygotowane uprzednio fragmenty ryjówki bez gryzienia. Po co?
Celem badania było sprawdzenie, jak ludzki układ trawienny poradzi sobie z kostkami małego zwierzęcia. Badacze przez kilka kolejnych dni pracowicie rozgrzebywali swoje odchody, aby stwierdzić, że zaskakująco wiele kości uległo albo całkowitemu strawieniu, albo – jak choćby czaszka ryjówki – zostało poważnie uszkodzone.
Biologia i astronomia (nagroda łączona)
Gdy żuk gnojarz zdobędzie swoją kulkę, stara się jak najszybciej oddalić od źródła odchodów. Zazwyczaj ściąga tam chmara jego pobratymców, stąd szybkie oddalenie się daje szansę na uniknięcie walki o cenną kulkę.
Jak najskuteczniej oddalić się od miejsca, w którym czyhają problemy? Rozwiązaniem jest ucieczka wspomagana astronawigacją. Aby określić swoje położenie, żuki wspinają się na kulkę i wypatrują Księżyca, a jeśli go nie widzą, orientują się w sytuacji na podstawie położenia gwiazd Drogi Mlecznej.
Chemia
Ta nagroda została przyznana za badania nad mechanizmami, które sprawiają, że podczas krojenia cebuli ludzie płaczą. Okazuje się, że można tego uniknąć. Wystarczy wyhodować cebulę, która nie będzie zawierać enzymu odpowiedzialnego za powstawanie lotnej substancji, podrażniającej nasze oczy.
Niestety, świat byłby zbyt piękny, gdyby było to aż tak proste. Cebulę bez wspomnianego enzymu da się wprawdzie wyhodować, ale nie będzie z niej większego pożytku. W takiej wersji traci również swój smak.
Walk on water (Liquid Mountaineering)
Czy da się powtórzyć spacer po wodzie, obserwowany około 2 tys. lat temu na terenie Palestyny? Wielu iluzjonistów usiłuje nam wmówić, że to potrafi. Zespół fizyków postanowił sprawdzić, jak taka możliwość wygląda z punktu widzenia nauki.
Wygląda całkiem obiecująco. Człowiek teoretycznie mógłby biegać po wodzie tak, jak robią to m.in. niektóre jaszczurki. Niestety, mamy za małe stopy i za słabe mięśnie, by uderzać nimi o wodę wystarczająco szybko. Na szczęście nie wszystko stracone. Z obliczeń wynika, że mimo wszystko damy radę przebiec się po jeziorze. Jest jednak jeden warunek: musimy to robić na Księżycu.
Inżynieria bezpieczeństwa
Kto wie, może gdyby doceniono ten opatentowany ponad 40 lat temu wynalazek, nie doszłoby do zamachów na WTC. Gustano Pizzo opatentował bowiem przed laty pułapkę na porywaczy samolotów, działającą tak jak w kreskówkach.
Pod przechodzącym porywaczem otwierałaby się zapadnia, złoczyńca wpadałby do specjalnej kapsuły, a kapsuła byłaby szybko wyrzucana z samolotu na spadochronie wraz z nadajnikiem pozwalającym zlokalizować ją służbom bezpieczeństwa.
La Traviata - Plácido Domingo, Luciano Pavarotti & José Carreras
Lekarze z Uniwersytetu Juntendo w Tokio postanowili sprawdzić, jak słuchana muzyka wpływa na prawdopodobieństwo odrzucenia przeszczepu i długość życia pacjentów po przeszczepie serca. Jak się okazało, muzyka poważna (Mozart i Verdi) miała dobroczynny wpływ na utrzymanie przeszczepionego narządu.
Wpływu tego niemal nie wykazała Enya – irlandzka wokalistka wpływała na długość życia pacjentów tylko nieznacznie, niewiele bardziej od losowego dźwięku. Na wnioski dotyczące naszych przyzwyczajeń muzycznych jest jednak za wcześnie – badanymi przez japoński zespół pacjentami były bowiem myszy.
Nagroda pokojowa
Barack Obama, nagrodzony pokojowym Noblem w 2009 roku, doczekał się godnego towarzysza. Pokojowego Ig Nobla przyznano bowiem Aleksandrowi Łukaszence. Z nieznanych powodów polskie media twierdzą, że nagrodzono rzekome zdelegalizowanie przez Łukaszenkę żartów na swój temat – to nieprawda.
Nagroda została przyznana za wprowadzenie zakazu klaskania na ulicach (tak opozycjoniści wyrażali swój protest) oraz za brawurową akcję białoruskich sił porządkowych, które za zakazane klaskanie aresztowały jednorękiego mężczyznę.
Psychologia
Zależność pomiędzy alkoholem a przekonaniem o własnej atrakcyjności postanowili przebadać Francuzi. Zrobili to jednak w dość podstępny sposób, badając nie tylko pijanych, ale również tych, którym po prostu wydawało się, że są pod wpływem alkoholu.
Wnioski z doświadczenia są zaskakujące – wystarczy przekonanie, że jesteśmy pijani, by gwałtownie wzrosła nasza samoocena. Co ciekawe, wzrost ten jest zauważalnie większy niż w przypadku osób, które rzeczywiście były w stanie upojenia.
Teoria prawdopodobieństwa
Szkoccy badacze, na zlecenie tamtejszego przemysłu mleczarskiego, postanowili sprawdzić, jak często i dlaczego kładą się krowy.
Wnioski z badań wskazują, że im dłużej krowa leży, tym większe prawdopodobieństwo, że wstanie. Niestety, nie działa to w druga stronę: gdy zwierzę już wstanie, nie sposób obliczyć, kiedy ponownie nabierze chęci, by się położyć.
Zdrowie publiczne
Ig Nobel powędrował w tym roku do zespołu lekarzy, którzy opracowali wiekopomne dzieło pt. „Leczenie chirurgiczne podczas epidemii amputacji penisa w Tajlandii”. Brzmi zabawnie?
Z pewnością nie dla tajskich mężczyzn. W ich kraju w latach 80. zapanowała bowiem moda, by zdradzane żony mściły się na niewiernych partnerach w najokrutniejszy z możliwych sposobów.