Zaćmienie Księżyca - na kolejne trzeba trochę poczekać

Wczoraj ci szczęśliwcy, u których niebo nie było zasłonięte grubymi, deszczowymi chmurami, mogli podziwiać całkowite zaćmienie Księżyca. Na kolejne niestety przyjdzie poczekać aż kilkanaście miesięcy. Dlaczego tak długo i na czym dokładnie polega to zjawisko?

Wczoraj ci szczęśliwcy, u których niebo nie było zasłonięte grubymi, deszczowymi chmurami, mogli podziwiać całkowite zaćmienie Księżyca. Na kolejne niestety przyjdzie poczekać aż kilkanaście miesięcy. Dlaczego tak długo i na czym dokładnie polega to zjawisko?

Jak powstaje zaćmienie Księżyca i Słońca?

Słońce świeci własnym światłem, Księżyc zaś odbitym światłem słonecznym. Zjawisko jego zaćmienia powstaje więc tak samo, jak cień zajączka na ścianie: Słońce, Ziemia i Księżyc ustawiają się w linii prostej i nasza planeta odcina w ten sposób możliwość oświetlenia powierzchni Srebrnego Globu. Widać to zresztą dość wyraźnie, ponieważ podczas zaćmienia na tarczę Księżyca zachodzi wyraźnie okrągły cień.

W zależności od tego, w jaki sposób Słońce zostanie przysłonięte, można zaobserwować:

• zaćmienie całkowite - cała tarcza Księżyca znajduje się w cieniu Ziemi;
• zaćmienie częściowe  - jedynie część tarczy Księżyca przechodzi przez cień Ziemi.

Można mieć też do czynienia z tak zwanym zaćmieniem półcieniowym. Dzieje się tak wówczas, kiedy Księżyc przejdzie przez tak zwany stożek półcienia Ziemi, czyli obszar wokół stożka cienia całkowitego, w którym jedynie część Słońca zostaje przysłonięta i jego światło nadal odbija się od Księżyca, tylko znacznie słabiej.

Analogicznie, zaćmienie Słońca powstaje wtedy, kiedy Księżyc znajdzie się pomiędzy Ziemią i naszą centralną gwiazdą, zasłaniając ją w ten sposób sobą.

Jak często powstają zaćmienia?

Wbrew pozorom zaćmienie Księżyca zdarza się rzadziej niż zaćmienie Słońca. Jednak to właśnie to pierwsze zjawisko mamy okazję obserwować częściej. Dlaczego tak się dzieje?

Zaćmienie Księżyca jest zjawiskiem globalnym. Oznacza to, że widoczne jest z dowolnego miejsca na Ziemi - pod warunkiem oczywiście, że satelita w momencie zaćmienia znajduje się ponad horyzontem i jest widoczny. Z zaćmieniem Słońca jest inaczej: widać je tylko w wąskim pasie około 300 kilometrów. Czyli po prostu wzdłuż tej linii, po której porusza się względem Ziemi Księżyc. Mówiąc najprościej, Księżyc zasłoni nam Słońce tylko wtedy, kiedy mamy go nad głowami.

Z tego właśnie powodu częściej widać zaćmienie Księżyca, chociaż w ciągu jednego roku może ono wystąpić maksymalnie trzy razy, ale może też się nie zdarzyć wcale - podczas gdy na pewno w każdym roku wystąpią przynajmniej dwa zaćmienia Słońca (tyle że widoczne z bardzo różnych punktów Ziemi).

Kiedy więc nastąpi kolejne?

Następne zaćmienia Księżyca będziemy mogli zobaczyć:

• 28 listopada 2012 r. - półcieniowe i częściowe
• 15 kwietnia 2014 r. - całkowite

Jeśli więc nie widzieliście wczorajszego całkowitego zaćmienia, na kolejne niestety będzie trzeba sporo poczekać.