Jak na podstawie jednego zdjęcia ustalić, kto i gdzie je wykonał?

Wystarczy jedno zdjęcie biurka, by ustalić kim jesteś, czym się zajmujesz i gdzie pracujesz. Przekonał się o tym niedawno jeden z twórców gier, który wrzucił do Sieci zdjęcie rzekomego prototypu kontrolera Nintendo NX: prowadzone przez społeczność dochodzenie jest w stanie odkryć każdą tajemnicę.

Internetowe śledztwa mają długą historię. Często rozpoczynają się po umieszczeniu w Sieci kontrowersyjnych treści przez kogoś, kto – naiwnie wierząc, że Internet daje anonimowość – nabierają nagle odwagi, by przed kamerą wrzucić do rzeki małego psa, skatować kota albo w inny sposób udowodnić, że jest się skończonym durniem.

Trzeba przyznać, że kreatywność zaangażowanych w takie dochodzenie Internautów bywa imponująca – okoliczna roślinność, widok za oknem czy jakiś na pozór nieistotny detal mogą umknąć jednej osobie, ale gdy analizuje je liczna społeczność radykalnie rosną szansę na to, ze ktoś je rozpozna i skojarzy ze znanym miejscem czy postacią.

Przykładem takich śledztw jest np. odkrycie tożsamości dziewczyny, która z wrzucania szczeniaków do rwącej rzeki zrobiła sobie zabawę albo ujawnienie, kim jest gimnazjalistka, udostępniająca film, na którym dusi kota.

Czy prowadzone przez domorosłych śledczych dochodzenia to pozytywne zjawisko? Mimo nagłośnionych w mediach sukcesów można mieć co do tego wątpliwości, zwłaszcza, gdy wyniki lub podejrzenia są na bieżąco udostępniane online.

Łatwo zniszczyć komuś życie rzucając oskarżenie na niewłaściwą osobę, która w takiej sytuacji ma niewielką szansę na obronę.

Przykładem może być choćby błędne wytypowanie sprawców zamachu bombowego w Bostonie w 2013 roku, gdzie najpierw zaangażowane w sprawę społeczności domorosłych detektywów oskarżyły niewinne osoby, a nierzetelni dziennikarze opublikowali te bzdury bez weryfikacji, zmieniając w piekło życie przypadkowych osób.

Jeszcze nigdy w historii amatorzy kryminalnych zagadek i pracy detektywa nie mieli tak wielkiego pola do popisu i to – co nie bez znaczenia- bez żadnego ryzyka, zza biurka przed domowym komputerem.

Z drugiej strony – niezależnie od tego, co sądzimy o samym fakcie prowadzenia takich śledztw (liczne przykłady znajdziemy choćby na Reddicie czy Wykopie), nie sposób zaprzeczyć: społeczność ma wielką siłę i ogromne możliwości. Choć nie dysponuje środkami, będącymi w zasięgu policji czy innych służb, jak podsłuchy czy dostęp do różnych danych, nadrabia to liczbą zaangażowanych osób.

Świetnym i całkiem świeżym przykładem tego, jak skutecznie działa CSI Internet jest raczej błaha, ale dość ciekawa sprawa: zamieszanie związane z rzekomym zdjęciem nowego kontrolera do konsoli Nintendo NX.

Nintendo NX to kolejna generacja konsoli japońskiego producenta. Na razie – poza kilkoma plotkami - niewiele o niej wiadomo. Konsola ma rozwijać pomysł z Nintendo Wii U, dotyczący kontrolera z własnym ekranem, ma również zaoferować usługę podobną do Remote Play, pozwalającą na zdalne granie na domowej konsoli spoza miejsca zamieszkania.

Prawdopodobnie zaoferuje również moc obliczeniową większa, niż w przypadku PlayStation 4. Sprzęt, którego nazwa nie jest jeszcze potwierdzona, ma trafić do sprzedaży jeszcze w tym roku.

Co to wszystko ma wspólnego z internetowymi dochodzeniami?

Gdy w Sieci pojawiły się zdjęcia, przedstawiające rzekomy wygląd rzekomego kontrolera konsoli Nintendo NX, szybko zweryfikowano, że widoczny na nim obiekt bardzo przypomina urządzenie ze szkicu, którym w 2015 roku Nintendo zilustrowało złożony przez siebie patent.

To jednak nie wszystko – w końcu porównanie zdjęcia ze szkicami z wniosku patentowego to żaden wyczyn.

Znacznie ciekawsza okazała się próba sprawdzenia źródła przecieku i ustalenia, kto obecnie dysponuje prototypowym kontrolerem Nintendo i kto wrzucił fotki do Sieci. Co na niej widać?

Okazuje się, że gdy spojrzymy wnikliwiej – całkiem sporo.

• Fragment klawiatury Maka. Widać na niej, że pochodzi z komputera, przeznaczonego na szwedzki rynek, co radykalnie zawęża pole poszukiwań.
• Na zdjęciach widać również odbicie korony pozbawionego liści drzewa – co sugeruje położenie na jednym z niższych pięter, a także widoczne odbicie żaluzji.
• Logika podpowiada również, że Nintendo udostępnia prototypowy sprzęt nie przypadkowym osobom, ale deweloperom, by mogli zapoznać się z nim i pracować nad grami przed premierą konsoli.

Gdy zbierzemy te dane, zakres poszukiwań mocno się zawęzi – w grę wchodzą niskie piętra budynków z żaluzjami, w których pracują szwedzcy twórcy gier.

Czyli – gdy przeanalizujemy możliwe opcje – siedziba twórców The Division, Ubisoft Massive.

Brzmi niesamowicie, prawda? Zwłaszcza, że Nintendo oficjalnie nie potwierdziło ani nie zaprzeczyło wynikom dochodzenia, a kilka dni później sprawca całego zamieszania ujawnił (podziękowania dla Czytelnika adamo1139 za zwrócenie na to uwagi!), że rzekomy przeciek jest sprytną mistyfikacją i przeprosił społeczność zaangażowaną w internetowe śledztwo.

Morał z tej historii jest jednak całkiem istotny. Nie chodzi w nim przecież ani o sam kontroler, ani o konsolę (choć to, rzecz jasna, również bardzo ciekawy temat), ani nawet o łatwość podrzucenia fałszywych tropów.

W tym przypadku istotniejszy jest moim zdaniem fakt, jak wiele informacji można wyciągnąć z dość przypadkowych – na pozór – zdjęć. I że w Sieci nie brakuje ludzi, gotowych poświęcić swój czas na uważne przyglądanie się nie tylko temu, co widać na zdjęciach na pierwszym planie.

Warto o tym pamiętać, dzieląc się fotkami w różnych serwisach społecznościowych – często widać na nich znacznie więcej, niż się nam wydaje i niż chcielibyśmy pokazać światu.