Eris - siostra bliźniaczka Plutona

Kiedy w 2005 roku odkryto kolejną planetę karłowatą naszego Układu Słonecznego, naukowcy przekonani byli, że jest ona sporo większa, niż znany nam już od dawna Pluton. Najnowsze badania wskazują jednak, że oba ciała niebieskie należy raczej uznać za kosmiczne "bliźnięta".

Eris zaraz po ogłoszeniu jej odkrycia nazywana była "dziesiątą planetą" - szacowano, że jej średnica jest nawet o 1/4 większa, niż Plutona, co stawiało ją w równym rzędzie z planetą karłowatą, uważaną dotąd za najdalszą w Układzie Słonecznym.

Dlaczego tak późno odkryto Eris?

Wydawać by się mogło, że skoro znajdujemy już obecnie planety podobne do Ziemi w innych układach planetarnych, to nasz własny Układ Słoneczny mamy dokładnie poznany. Tak jednak nie jest. Orbita Eris bardziej przypomina orbity komet, niż innych planet, a na dodatek jest bardzo mocno przechylona w stosunku do płaszczyzny ekliptyki (która zawiera właśnie orbitę Ziemi, a także Marsa, Wenus i pozostałych planet).

Eris odkryto więc dopiero w roku 2005, na zdjęciach zrobionych niemal dwa lata wcześniej. Pomiary nie były wówczas zbyt dokładne, dlatego naukowcy szacowali masę nowo odkrytej planety na sporo większą, niż Plutona. Dopiero ostatnie obserwacje wskazały, że obie planety karłowate są praktycznie takie same.

Eris udało się obejrzeć na tle odległej gwiazdy

Jak obejrzeć dokładniej planetę, która jest prawie 100x dalej od Słońca, niż Ziemia? Naukowcy znaleźli k utemu okazję w listopadzie 2010 roku. Eris przechodziła wówczas na tle jednej ze słabych gwiazd konstelacji Wieloryba. Obserwowanie tego zjawiska z 26 różnych punktów kuli ziemskiej pozwoliło na znacznie bardziej precyzyjną ocenę rozmiarów planety. Okazało się, że jest ona niemal dokładnie tej samej wielkości, co Pluton - ich średnice różnią się raptem o kilkaset kilometrów.

Przy okazji udało się też stwierdzić, że planetę otacza warstwa lodu, prawdopodobnie stanowiąca zamarzniętą atmosferę Eris. Pod nią zaś są najwyraźniej skały o podobnej charakterystyce jak te, z których zbudowany jest Pluton. Obie planety karłowte są więc do siebie tak podobne, że spokojnie można nazwać je planetarnymi bliźniętami.

Źródło: Discovery