Pierwszy rosyjski okręt podwodny. Niezwykła konstrukcja z 1720 roku

Pionierskie konstrukcje zazwyczaj wyróżniały się osobliwym – z dzisiejszego punktu widzenia – wyglądem. Nie inaczej było z pierwszym okrętem podwodnym, jaki w 1720 roku zbudowano w Rosji. Jego próby oglądał sam Piotr Wielki, a po niemal trzech wiekach grupa entuzjastów postanowiła odtworzyć niezwykłą machinę.

Konstruktor pierwszego rosyjskiego okrętu podwodnego, Jefim Nikonow, rozpoczął prace nad swoim dziełem jeszcze w 1718 roku. Napisał wówczas list do Piotra Wielkiego, w którym deklarował zbudowanie „ukrytego statku”. Okręt miał poruszać się pod wodą i dzięki skrytemu działaniu zbliżać się do wrogich jednostek, które miałyby zostać zniszczone za pomocą ładunków wybuchowych lub rakiet.

Jak nietrudno zgadnąć, car Rosji z entuzjazmem przyjął propozycję skonstruowania nowej broni i wydał dekret nakazujący zbudowanie okrętu podwodnego według pomysłu Nikonowa. Prototyp został ukończony jeszcze jesienią 1720 roku, a w ciągu kolejnych miesięcy z powodzeniem przeszedł serię testów.

Konstruktor okrętu dostał następnie polecenie skonstruowania serii dziesięciu okrętów tego typu. Ich uzbrojeniem miały być rakiety. Niestety, nie zachowały się opisy, w jaki sposób miało wyglądać ich zastosowanie w walce.

W 1725 roku zmarł Piotr I, a Jefim Nikonow stracił protektora zainteresowanego rozwojem floty i nowych rodzajów broni. W związku z przedłużającymi się problemami z uzyskaniem zadowalającej szczelności kadłuba oraz z uszkodzeniem pierwszego seryjnego okrętu podczas wodowania rosyjska admiralicja w 1727 roku wycofała swoje poparcie dla projektu.

Wnętrze okrętu. Załoga składała się z 4-8 osób.

Protoplasta współczesnych peryskopów.

Beczka połączona z kadłubem elastycznym przewodem unosiła się na wodzie, dostarczając załodze świeże powietrze.

Tablica pamiątkowa upamiętniająca test „ukrytego statku” w obecności Piotra I.

Źródło: Rnglish Russia • Submarines of the Russian and Soviet Navies 1718-1990