Sztuczna inteligencja a test Rorschacha. Co widzi AI?
Test Rorschacha jest narzędziem używanym do odkrywania osobowości człowieka oraz badania emocji i myśli, które są trudne do uchwycenia. Od ponad stu lat obrazy te oraz ich interpretacje budzą zainteresowanie psychologów. Co się wydarzy, gdy ten test zostanie zastosowany na sztucznej inteligencji?
Test Rorschacha jest znany od ponad stu lat i służy psychologom do badania ludzkiej osobowości oraz emocji. Eksperyment z udziałem sztucznej inteligencji, opisany przez portal BBC, pokazuje, jak AI interpretuje te same obrazy. Choć AI widzi różne kształty, jej interpretacje opierają się na danych treningowych, a nie osobistych doświadczeniach.
AI kontra ludzki umysł
Mimo że w świecie nauki istnieją różne opinie na temat testu, a niektórzy specjaliści uważają go za przestarzały, wciąż znajduje on zastosowanie. Dzięki niemu możliwe jest zgłębianie ludzkiej psychiki i identyfikowanie schematów, które kierują naszym myśleniem. Proces kształtowania naszego postrzegania rzeczywistości opiera się na nadawaniu znaczeń, które są wynikiem unikalnych doświadczeń każdego człowieka.
Podczas eksperymentu sztuczna inteligencja analizowała pięć z dziesięciu standardowych obrazów testu Rorschacha. Maszyna, podobnie jak ludzie, dostrzegała w nich różne kształty, jednak jej odpowiedzi były wynikiem analizy danych, a nie emocjonalnego rezonansu. To podkreśla różnicę między ludzkim a maszynowym postrzeganiem.
Dane treningowe mają znaczenie
Algorytm "Norman" opracowany przez MIT przeszedł nietypowy proces szkoleniowy, ponieważ został nauczony na bazie mrocznych i niepokojących obrazów. To wpłynęło na sposób, w jaki interpretował różne treści. W plamach atramentu Norman dostrzegał przerażające sceny, co było bezpośrednim wynikiem jego treningu. Przykład ten pokazuje, jak istotne są dane, które analizuje i na których uczy się sztuczna inteligencja, podkreślając wpływ negatywnych skojarzeń na działanie algorytmów.
Sztuczna inteligencja nie osiągnęła jeszcze poziomu, który pozwalałby jej zrozumieć emocjonalne znaczenie wzorców, choć potrafi uczyć się schematów i interpretować obrazy poprzez analizę danych. Różnica między ludzkim umysłem a maszynami polega między innymi na inteligencji emocjonalnej i bogatym życiu wewnętrznym. Psycholog Ieva Kubiliute zauważa, że AI nie jest w stanie pojąć symbolicznego znaczenia ani emocjonalnego rezonansu, które ludzie przypisują obrazom.
Testy Rorschacha przeprowadzane na AI pokazują, że mimo iż maszyny potrafią analizować obrazy, nie są w stanie zrozumieć ich w pełni tak, jak robią to ludzie. To uwydatnia wyjątkowość ludzkiego umysłu, pełnego wewnętrznych konfliktów i emocji, których AI nie potrafi naśladować.
