UE reguluje sztuczną inteligencję. Pierwsza taka ustawa na świecie

Już w 2021 roku zasygnalizowano konieczność wprowadzenia nowych regulacji w obszarze sztucznej inteligencji. Po długich negocjacjach, które doprowadziły do osiągnięcia kompromisu, wprowadzenie ustawy AI Act było jedynie kwestią czasu. W marcu Parlament Europejski zatwierdził AI Act, a teraz Rada Unii Europejskiej oficjalnie go przyjęła.

AI Act to pierwsze na świecie przepisy tego typu, które mogą stać się wzorem dla innych krajów i regionów, podobnie jak miało to miejsce w przypadku RODO. Ustawa ta zakłada, że technologia sztucznej inteligencji musi być zgodna z wartościami Unii Europejskiej, chronić prawa podstawowe, być ukierunkowana na człowieka oraz pełnić rolę narzędzia wspomagającego ludzi. Wprowadza ona szereg zakazów i ograniczeń.

Ustawa o sztucznej inteligencji wprowadza rygorystyczne obowiązki związane z oceną ryzyka. Klasyfikuje ona technologie AI na cztery kategorie: niskiego, średniego, wysokiego oraz niedopuszczalnego ryzyka. Technologie zaliczone do kategorii niedopuszczalnego ryzyka będą zakazane na terenie Unii Europejskiej.

Prawo wymaga zapewnienia przejrzystości działania systemów AI, informowania użytkowników o możliwościach i ograniczeniach tych systemów oraz o prawach osób, których te systemy dotyczą. Operatorzy systemów AI muszą posiadać odpowiednie kompetencje dotyczące ich użytkowania oraz rozumienia wyników ich działania.

Ustawa zakazuje także wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do manipulowania ludzkim zachowaniem, jeśli może to prowadzić do poważnych szkód. Zabronione jest również stosowanie systemów biometrycznych do określania informacji o opiniach politycznych, przynależności do związków zawodowych, przekonaniach religijnych lub filozoficznych, rasie, życiu seksualnym oraz orientacji seksualnej.

Obowiązki dotyczące ogólnych modeli sztucznej inteligencji zaczną obowiązywać po 12 miesiącach od wprowadzenia ustawy, natomiast przepisy dotyczące systemów AI wbudowanych w produkty objęte regulacją – po 36 miesiącach. Zakaz stosowania kategoryzacji biometrycznej wejdzie w życie za 6 miesięcy od wprowadzenia nowych przepisów.

Patrick van Eecke z kancelarii prawnej Cooley, w rozmowie z Reuters, podkreślił, że ustawa będzie miała globalny zasięg. Firmy spoza Unii Europejskiej, które korzystają z danych klientów z UE na swoich platformach AI, będą musiały spełniać wymagania tej ustawy. Dodał, że inne kraje i regiony prawdopodobnie wykorzystają AI Act jako wzór, podobnie jak miało to miejsce z RODO.