Delikatny dotyk zamiast spojrzenia na ekran. Tak maszyny będą przekazywać nam informacje

Pamiętam, jak jeszcze kilka lat temu krążyły w Sieci różne, żartobliwe scenariusze dalszej ewolucji naszego gatunku. W jednym z nich człowiek miał zmienić się w dziwaczną postać z wyjątkowo długimi palcami i jednym, prostokątnym okiem do patrzenia na ekrany monitorów.

Wiele wskazuje na to, że to już nieaktualne. Choć elektronika wokół nas nadal kontaktuje się z nami, wykorzystując głównie nasz zmysł wzroku i słuchu, to coraz większego znaczenia nabiera kolejny ze zmysłów – dotyk. I z roku na rok będzie stawał się jeszcze ważniejszy.Wszystko za sprawą rozwoju interfejsów haptycznych.

Rozwiązania, bazujące na haptyce – czyli przekazywaniu informacji za pomocą zmysłu dotyku – są z nami od dawna. Chyba każdy kierowca zna uczucie, towarzyszące najechaniu kołami na namalowane na drodze linie – za sprawą ich faktury, odmiennej niż w przypadku gładkiego asfaltu, koła wydają inny odgłos, a kierownica zaczyna lekko wibrować, dając ostrzeżenie np. możliwej zmianie toru jazdy. W ten sam sposób można przekazywać również inne informacje, np. dotyczące kierunku jazdy.

Innym przykładem mogą być również wybrzuszenia, umieszczane m.in. na krawędziach peronów. Dzięki nim osoby niewidome są w stanie określić, gdzie kończy się bezpieczna strefa. Działa to również w przypadku widzących, którzy wpatrzeni np. w ekran smartfonu czy gazetę są w stanie wyczuć te nierówności pod butem i zatrzymać się przed krawędzią.

W przypadku elektroniki znanym od lat przykładem jest alarm wibracyjny w telefonie, jednak rozwój technologii sprawia, że możliwości interfejsów haptycznych stają się coraz większe.

Świetnym przykładem jest rozwiązanie, zaprezentowane dwa lata temu przez fińską firmę Senseg, która za pomocą impulsów elektrycznych jest w stanie sprawić, że dotykając ekranu dotykowego poczujemy nie tylko gładką powierzchnię, ale materiał o wyraźnej, zmiennej teksturze.

To jednak nie wszystko. Wielkie nadzieje można bowiem wiązać ze zmiennokształtną elektroniką, reagującą na różne wydarzenia nie tylko – jak dotychczas – delikatnymi wibracjami, ale wyraźną zmianą swojego kształtu.

Na razie jest jedynie technologiczną ciekawostką bez praktycznego znaczenia, ale możemy być niema pewni, że z czasem wykorzystana w nim technologia zostanie dopracowana i wykorzystana w popularnych urządzeniach. Niewykluczone, że trafi np. do naszych smartfonów.

Jeszcze ciekawsze rozwiązanie zaproponowali niedawno twórcy zmiennokształtnego kompasu o nazwie Animotus. To urządzenie wskazuje użytkownikowi kierunek, w którym ma się poruszać nie za pomocą – jak dotychczas – wyłącznie strzałki czy ekranu z mapą, ale przekształcając się w jego dłoniach.

Jakie są zalety takiego i podobnych rozwiązań? Główną korzyścią wydaje się uwolnienie zmysłu wzroku, który nie musi już być zaangażowany w odbieranie informacji od różnych urządzeń. Pozwala to na przekazywanie informacji w sytuacjach, gdy – zamiast na jakiś ekran – powinniśmy patrzeć na coś innego. Przykładem może być np. wibrująca kierownica, przekazująca kierowcy informacje bez odrywania jego wzroku od drogi.

Po epoce, w której dominował dźwięk i obraz, wykorzystanie dotyku wydaje się kolejnym kamieniem milowym w rozwoju interfejsów. Kto wie, czy nie ostatnim, przed ostatecznym połączeniem, gdy różne urządzenia będą wpięte bezpośrednio do naszego systemu nerwowego? Albo - jak w przypadku neuromostu - będą zastępować jego fragmenty?

Fantazjuję? Nic z tych rzeczy – to wszystko nie tylko jest już możliwe, ale znajduje praktyczne zastosowanie. Na razie przede wszystkim na styku medycyny i elektroniki, w postaci choćby protez, które nie tylko są sterowane przez impulsy z mózgu użytkownika, ale dostarczają mu również informację zwrotną np. na temat faktury czy twardości trzymanego w mechanicznej dłoni przedmiotu.

Kwestią czasu wydaje się udoskonalenie tej technologii na tyle, by przewyższała nasze zmysły. Zanim dojrzejemy – mentalnie i technologicznie – do takich ingerencji, interfejsy haptyczne wydają się świetnym uzupełnieniem, a w niektórych przypadkach za- lub następcą tego, co znamy od dziesięcioleci, czyli ekranów i informacji przekazywanych za pomocą dźwięku.

Jest to tym bardziej prawdopodobne, że zyskujące na popularności werables wydają się idealną platformą do zastosowania interfejsów haptycznych – w końcu mają z nami przez cały czas bezpośredni kontakt. Jestem przekonany, że najbliższe lata przyniosą nam szybki rozwój tego typu rozwiązań, a pomysły na wykorzystanie dotyku w komunikacji zacznie przedstawiać coraz więcej różnych firm.