Nie oddasz starego sprzętu, kupując nowy? Zostaniesz ukarany specjalną opłatą

"Gazeta Wyborcza" pisze o ustawie dotyczącej elektrośmieci, którą forsuje Ministerstwo Środowiska. Celem jest oczywiście ułatwienie nam życia: zużyty sprzęt będzie łatwiej oddać temu, kto nam go sprzedał. Jest tylko jedno "ale"...

Mimo że prawo dotyczące zużytego sprzętu elektronicznego wyraźnie tego zabrania, Polacy masowo wyrzucają go do zwykłych śmietników. Bardziej niż potencjalnej kary obawiamy się komplikacji związanych z oddaniem go z powrotem do sklepu. Śmietnik, w przeciwieństwie do sklepu, w którym kupiliśmy telewizor czy pralkę, znajduje się zwykle tuż pod domem, a to, co się dzieje dalej, nie jest już naszym zmartwieniem.

Takie rozumowanie wciąż dominuje w narodzie, nic więc dziwnego, że rząd postanowił zrobić z tym porządek. I po pierwsze, ułatwić nam nieco życie. Zgodnie z nową ustawą jeśli kupimy nowy sprzęt, będziemy mogli oddać stary nie w sklepie, tylko w miejscu dostawy. Czyli zwykle po prostu we własnym domu. Będziemy też mogli odwieźć niedziałające urządzenie do każdego dużego sklepu, a ten będzie musiał je przyjąć, nawet jeśli nie kupimy nic w zamian.

Brzmi to rzeczywiście sensownie i daje nadzieję na to, że coś się zmieni. Bo teraz nasz zużyty sprzęt zazwyczaj ląduje na taczce złomiarza.

Problem w tym, że nowe prawo nie tylko nam ułatwi życie, ale też uderzy nas po kieszeni. Ministerstwo Środowiska wpadło na pomysł, aby wprowadzić specjalną opłatę dla tych, którzy kupując nowy sprzęt, nie oddadzą starego. Będzie ona wynosić 15 zł i zostanie przeznaczona na pokrycie kosztów gospodarowania elektośmieciami, w tym sfinansowanie sprzedawcom odbioru sprzętu.

W teorii wygląda to świetnie: przywożą nam nowy telewizor, oddajemy stary, nie musimy się martwić, co z nim zrobić. Co jednak wtedy, jeśli mamy co zrobić z naszym starym telewizorem. Na przykład chcemy go oddać babci, sprzedać na Allegro albo mieć dwa telewizory. Czemu w takiej sytuacji mamy zostać potraktowani jak niegrzeczne dzieci, które należy ukarać za niesubordynację?

Założenie, że jeśli kupujemy nowy sprzęt, przestajemy korzystać ze starego, często jest błędne. Polacy nie są Amerykanami, nie wyrzucają masowo działających urządzeń elektronicznych. Jeśli mamy kaprys wymienić sprzęt na nowy, stary niekoniecznie od razu ląduje w śmietniku. Często jest przekazywany komuś, kto dalej z niego korzysta. Nie wszyscy mają najnowsze laptopy i smartfony. Są i tacy, którzy kupują smartfona po raz pierwszy.

To prawda, że 15 zł to niedużo, ale karanie wszystkich Polaków dodatkową opłatą za nieoddawanie elektrośmieci jest nieporozumieniem. Niektórzy z nas, owszem, wyrzucają niedziałające pralki do najbliższego śmietnika pod osłoną nocy. Ale wiele osób nie odda starego smartfona czy laptopa za darmo do sklepu, skoro może przekazać go komuś, komu się przyda. Dostosowując nas do unijnych standardów, rząd powinien mieć na uwadze, że jesteśmy wciąż biedniejsi niż mieszkańcy krajów starej Unii, a sprzęt elektroniczny jest u nas po prostu drogi.