Program Orka: Polska kupuje nowe okręty podwodne. Wybierze szwedzki typ A26?

Program Orka to jeden z kluczowych programów zbrojeniowych Polski. Jego założenia przewidują zakup trzech nowoczesnych okrętów podwodnych, zdolnych do działań również poza Bałtykiem i przenoszących pociski kierowane. Zainteresowanie dostawą takiego sprzętu wyraziło kilka firm z całego świata, a niedawno jedna z nich – należąca obecnie do SAAB-a, szwedzka stocznia Kockums – zaprezentowała w Warszawie projekt swojego okrętu A26.

Program Orka: Polska kupuje nowe okręty podwodne. Wybierze szwedzki typ A26? 1Okręt typu A26 - wizualizacja
Łukasz Michalik
14

Nowa jakość w polskiej flocie podwodnej

Szwecja ma wyjątkowo długą tradycję budowy okrętów podwodnych. Pierwsze dwa zbudowano jeszcze w 1914 roku i od tamtego czasu podwodna flota tego skandynawskiego kraju nieprzerwanie korzysta z jednostek, budowanych przez szwedzkie stocznie. 100-letnie doświadczenie w tej branży sprawia, że szwedzkie konstrukcje trafiły również do odbiorców zagranicznych, jak Singapur czy Australia.

Być może kolejnym okaże się Polska, która w ramach programu Orka ma zamiar kupić trzy okręty podwodne. Będzie to ogromna, jakościowa zmiana w polskiej marynarce wojennej. Obecnie polska flota podwodna to ORP „Orzeł” – udana, ale mająca już swoje lata jednostka klasy Kilo – oraz cztery (obecnie, bo przejęto pięć – jeden jako magazyn części) niewielkie okręty podwodne klasy Kobben, przekazane przez Norwegię. Militarne znaczenie zbudowanych w latach 60. Kobbenów jest obecnie symboliczne.

Okręt, którego nie ma

Oferowany Polsce okręt A26 istnieje jedynie w formie planów. Jego geneza sięga lat 90., kiedy to Szwecja, Dania i Norwegia rozpoczęły wspólne prace nad zaawansowanym okrętem podwodnym, określanym wówczas jako Viking.

Program Orka: Polska kupuje nowe okręty podwodne. Wybierze szwedzki typ A26? 2
Fot. Defence24.pl

Międzynarodowa współpraca z czasem się rozpadła. Norwegia, dysponująca starzejącymi się, ale wciąż zdatnymi do użytku okrętami typu Ula nie musiała się spieszyć, a ponadto – ze względu na swoje położenie – oczekiwała okrętu o większym zasięgu i zanurzeniu. Niedługo później Dania postanowiła zlikwidować swoją flotę podwodną i Viking z projektu międzynarodowego stał się wyłącznie szwedzki, co pozwoliło na rezygnację z różnych kompromisów.

Okręt podwodny typu A26 - specyfikacja

Szwedzi postawili na jednostkę zoptymalizowaną do operowania na niewielkim, zamkniętym akwenie z możliwością działań oceanicznych, o wysokich walorach stealth. Zastosowano w niej m.in. silnik Stirlinga, pozwalający na pracę bez dostępu powietrza atmosferycznego. Dzięki temu rozwiązaniu okręt – mimo konwencjonalnego napędu – może działać w zanurzeniu nawet przez dwa tygodnie.

W podstawowej wersji A26 ma długość około 62 metry i wyporność około 1800 ton. Dane te są szacunkowe i wynikają z modułowej konstrukcji – ostateczna konfiguracja zależy od zleceniodawcy, a okręt może być dłuższy za sprawą dodatkowych modułów kadłuba.

Program Orka: Polska kupuje nowe okręty podwodne. Wybierze szwedzki typ A26? 3

Interesującą kwestią jest przystosowanie okrętu również do działań dywersyjnych – możliwość transportu płetwonurków bojowych wraz z pojazdem podwodnym. Umożliwia to śluza, umieszczona w dziobowej części okrętu pomiędzy czterema wyrzutniami torpedowymi. Nietypowym, opcjonalnym elementem wyposażenia jest działko małokalibrowe, które może prowadzić ogień z zanurzonego na niewielką głębokość okrętu.

Program Orka: Polska kupuje nowe okręty podwodne. Wybierze szwedzki typ A26? 4

Tym, na co projektanci położyli szczególny nacisk, są właściwości stealth oraz maksymalna tzw. świadomość operacyjna – ponieważ poza zwalczaniem okrętów nieprzyjaciela i działaniami dywersyjnymi A26 ma służyć również do działań rozpoznawczych, ma wykrywać przeciwnika samemu pozostając w ukryciu.

Program Orka: Polska kupuje nowe okręty podwodne. Wybierze szwedzki typ A26? 5
Fot. Logistyka Morska

Wszystko to brzmi – w teorii – bardzo dobrze, choć brakuje oficjalnych, szczegółowych informacji na temat jego wyposażenia. Warto przy tym zaznaczyć, że docelowo polskie okręty mają zostać wyposażone w pociski manewrujące o zasięgu co najmniej 800 kilometrów, co na początku listopada potwierdził szef Sztabu Generalnego WP, generał Mieczysław Gocuł.

Kto może produkować A26?

Aktualizacja 1.12.2014 - poprawiłem ten fragment po uzyskaniu dodatkowych informacji na temat statusu A26.

Wspominając o zaoferowaniu tego okrętu Polsce warto przypomnieć o działaniach, podjętych przez Szwecję w związku z realizacją własnego zamówienia na dwa A26. Początkowo miał się tym zająć poprzedni właściciel stoczni Kockums - niemiecki koncern Thyssen Krupp.

Szwedzi podjęli starania, by zapewnić możliwość budowy swoich okrętów podwodnych przez szwedzkie firmy, czego efektem jest przejęcie stoczni przez SAAB-a. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, pierwsze dwa okręty zostaną przekazane szwedzkiej marynarce przed końcem bieżącego dziesięciolecia.

W artykule wykorzystałem informacje z serwisów Dziennik Zbrojny, Defence24, SSBN, Logistyka Morska, Dziennik Bałtycki i czasopisma Nowa Technika Wojskowa 4/2010.

Wybrane dla Ciebie

Naukowcy ostrzegają. Powtórką burzy słonecznej sprzed 9200 lat?
Naukowcy ostrzegają. Powtórką burzy słonecznej sprzed 9200 lat?
Ekologiczne i dalekosiężne podróże. LOT kupi nowe Airbusy A220
Ekologiczne i dalekosiężne podróże. LOT kupi nowe Airbusy A220
OnePlus wprowadza nowe urządzenia: Nord 5, Buds 4 i nowy zegarek
OnePlus wprowadza nowe urządzenia: Nord 5, Buds 4 i nowy zegarek
Tajemnicze struktury. "Postęp AI wyjaśni działanie galaktyk"
Tajemnicze struktury. "Postęp AI wyjaśni działanie galaktyk"
Niezwykłe odkrycie. Badacze trafili na ślady zaginionej cywilizacji
Niezwykłe odkrycie. Badacze trafili na ślady zaginionej cywilizacji
Trująca roślina w Polsce. Łatwo pomylić z pietruszką
Trująca roślina w Polsce. Łatwo pomylić z pietruszką
Nowa funkcja w smartwatchach z Wear OS. Ostrzeżenia przed trzęsieniami ziemi
Nowa funkcja w smartwatchach z Wear OS. Ostrzeżenia przed trzęsieniami ziemi
Znajdziesz w aptece. Użyj kilka kropel podczas sprzątania
Znajdziesz w aptece. Użyj kilka kropel podczas sprzątania
Nowa era randkowania? AI łączy w pary na podstawie historii w sieci
Nowa era randkowania? AI łączy w pary na podstawie historii w sieci
Czy erupcja Etny to wynik manipulacji pogodą? Demagog rozwiewa wątpliwości
Czy erupcja Etny to wynik manipulacji pogodą? Demagog rozwiewa wątpliwości
OpenAI wprowadza nowy model o3-pro. ChatGPT stał się inteligentniejszy
OpenAI wprowadza nowy model o3-pro. ChatGPT stał się inteligentniejszy
Nintendo Switch 2 bije rekordy sprzedaży. Są oficjalne dane
Nintendo Switch 2 bije rekordy sprzedaży. Są oficjalne dane