Takim nożem mógłbyś się ogolić. Podpowiadamy, jak go naostrzyć
Każdy wie, że utrzymanie noży kuchennych w dobrym stanie potrafi oszczędzić dużo wysiłku i nerwów. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę z tego, że ostrząc je w tradycyjny sposób, nie wykorzystuje się pełni jego możliwości. Jeśli masz w domu zwykłą, kółkową ostrzałkę, to zapomnij o niej. Lepsze efekty osiągniesz wykorzystując bardziej zaawansowane sprzęty, te jednak wymagają nieco większych umiejętności.
Poniżej podpowiadamy, jak poprawnie naostrzyć nóż, jakich narzędzi do tego potrzebujesz oraz omawiamy techniki, których powinieneś używać, by nie zniszczyć ostrza
Podstawy są proste i prostopadłe
Używanie zwykłej ostrzałki kółkowej to żadna sztuka. Wystarczy postawić ją na równej i stabilnej powierzchni, włożyć nóż w miejsce złączenia kółeczek i energicznie przesuwać, lekko dociskając. Ostrze powinno być przy tym skierowane prostopadle do podłoża. Odpowiedni nacisk jest przy tym bardzo ważny. Jeśli będzie zbyt słaby, kółka nie będą w stanie normalnie pracować, a sam proces ostrzenia zajmie wieki. Jeśli z kolei będzie bardzo mocny, krawędź brzuśca może się postrzępić. Co prawda bardziej doświadczone osoby będą w stanie naprawić wyrządzone w ten sposób szkody, ale reszta najprawdopodobniej sprawi sobie nowy nóż. W przypadku tanich ostrzy można to jeszcze przeboleć, ale utrata lepszej jakości noża przez nieumiejętne ostrzenie potrafi zaboleć.
Wybierając osełkę dwustronną, musisz sprawdzić, jakie kamienie posiada. Niektóre z nich są wyposażone w kilka różnych funkcji, takich jak specjalny kamień do noży ząbkowanych lub pręt dla bardziej zaawansowanych użytkowników. Profesjonalne urządzenia używają dwóch ostrzałek – jednej, która odpowiada za odpowiednie wyprofilowanie i naostrzenie, oraz drugiej, która wygładza i niweluje mankamenty. Pręt sprawdzi się szczególnie w przypadku noży o dużej krzywiźnie brzuśca, można go również używać do ostrzenia haków.
Nie dla laików – kamienie i pręty
Ostrzenie noża osełką to mało skomplikowany, choć raczej czasochłonny rytuał. Delikatność jest tu najważniejsza, nie chcesz przecież zniszczyć ostrza ani sprawić, by kamień "zjadł" je zbyt szybko. Pamiętaj, że przy zbyt dużym nacisku osełka zdziera bardzo dużo materiału z powierzchni tnącej. To może powodować wykruszenie, a nawet pęknięcie ostrza. Oczywiście nacisk zależy również od materiału, z którego wykonany jest nóż. Te twardsze wymagają z reguły więcej pracy, ale z drugiej strony dużo wolniej się tępią. To właśnie twardość i elastyczność stopu odpowiadają za wytrzymałość noża. Aby ostrzenie było najbardziej efektywne, musisz pamiętać o zachowaniu odpowiedniego kąta pomiędzy głownią a kamieniem. Dla noży kuchennych jest to zwykle 17-20 stopni. Podczas pracy musisz pamiętać, że nóż ostrzy się "z włosem" czyli odpychając go od siebie.
Używanie osełki prętowej to prawdziwa sztuka, jeśli musisz polegać tylko na pewności swoich rąk. Pamiętanie o odpowiednim kącie i kierunku ostrzenia może być nieco problematyczne. Z pomocą przychodzą nowoczesne ostrzałki prętowe, które wyposażono w wygodne stojaki dostosowane do rodzaju noży. Wytrzymała podstawka pozwala na ostrzenie pod stałym kątem 17, (specjalnie na noże do filetowania) 20, (większość noży kuchennych) i 25 stopni (wszelkiej maści noże myśliwskie). Wbudowane przegródki na pręty sprawiają, że równie dobrze możesz zabrać ostrzałkę ze sobą w teren.
Ostrzenie noża nie jest trudne, jeśli masz do tego odpowiedni sprzęt. Zachowanie odpowiedniego kąta czy dostosowanie nacisku do ostrza i powierzchni tnącej nie jest trudne. Metodą prób i błędów wkrótce dojdziesz do doskonałości.
