Wynalazek z Wojskowej Akademii Technicznej: laserem w pijanych kierowców!

Od wielu lat przy okazji różnych świąt czy długich weekendów słyszymy o wzmożonej aktywności policji. Drogówka organizuje wówczas różne akcje, których celem, obok standardowej kontroli, jest sprawdzenie stanu trzeźwości kierowców.

Statystyki są różne – raz jest ich mniej, czasem więcej, ale możemy być pewni, że nie wszyscy jeżdżący na podwójnym gazie zostaną zidentyfikowani. Każda, nawet najbardziej pobieżna kontrola zabiera zbyt dużo czasu, by można było sprawdzić trzeźwość istotnej części kierowców i wyeliminować z dróg tych, którzy stwarzają zagrożenie. Jak sobie z tym poradzić?

Ciekawy pomysł rozwiązania tej sytuacji znajdziemy w dokumencie z 2010 roku, zatytułowanym „Zdalne wykrywanie par alkoholu w poruszających się samochodach”. Była to teoretyczna praca, opublikowana w wydawanym przez Wojskową Akademię Techniczną 244. numerze czasopisma Prace Instytutu Elektrotechniki. Jej autorzy stwierdzali:

PRACE INSTYTUTU ELEKTROTECHNIKI, WAT:

Do najważniejszych zalet metod optoelektronicznych należy zaliczyć możliwość pełnej automatyzacji pomiaru, jednoznaczność wyników, możliwość dokonywania pomiarów bez konieczności pobierania próbki, a także zintegrowanie różnych systemów elektrooptycznych w procesie akwizycji, przetwarzania i transmisji danych.

Powszechnie stosowany jest system zdalnego monitorowania typu "stand-off" pozwalający wykrywać zanieczyszczenia (gazy, aerozole, dymy, pyły) ze znacznej odległości bez kontaktu z obszarem występowania tego zanieczyszczenia. Najczęściej wykorzystywane są w nim aktywne systemy laserowe (lidary z laserami przestrajalnymi i systemami obróbki danych pozwalającymi wyznaczyć absorpcję różnicową – Difference Absorption Lidar DIAL).

Na uwagę zasługuje również fakt, że opisane metody pozwalają analizować ośrodek w sposób niezwykle szybki. Sondująca wiązka światła jest w stanie prześwietlić go w czasie poniżej 10 -6 sekundy.

Autorzy postulowali, by znaną metodę zdalnego badania zanieczyszczeń powietrza wykorzystać w nowym celu – do wykrywania nietrzeźwych kierowców.

PRACE INSTYTUTU ELEKTROTECHNIKI, WAT:

Na obecnym etapie prowadzenia prac, trudno jest określić, jaka będzie wykrywalność par etanolu. (...) Proponowane urządzenie można zbudować w postaci dwóch modułów: nadajnika i odbiornika sygnałów laserowych, ustawionych po przeciwnych stronach drogi w pobliżu zainstalowanych fotoradarów. Pozwoliłoby to m.in. na wykorzystanie wspólnej kamery rejestrującej dodatkowo samochody z wykrytymi parami alkoholu.

Należy przy tym zauważyć, że po ewentualnym wykryciu będziemy mieli jedynie z podejrzeniem a nie dowodem na nietrzeźwość kierowcy i dlatego wskazany przez kamerę samochód musi być dodatkowo skontrolowany przez ustawiony w odpowiedniej odległości za urządzeniem patrol drogowy. Jednak w przeciwieństwie do stanu obecnego, przy wykorzystaniu takiego urządzenia możliwa będzie pełna kontrola wszystkich pojazdów nawet na zatłoczonej drodze praktycznie bez zakłócenia ruchu.

Od publikacji tej pracy minęły już 4 lata, jednak zaprezentowany w niej pomysł miał szczęście. Nie trafił na półkę, ale podjęto próbę jego praktycznej realizacji, zmieniając pomysł w gotowy produkt. Zespół z Wojskowej Akademii Technicznej zaprezentował niedawno urządzenie, które -biorąc pod uwagę jego przeznaczenie, można je nazwać laserowym alkomatem.

Jest to możliwe dzięki temu, że emitowana przez laserowy alkomat wiązka światła przechodzi przez kabinę pojazdu, następnie odbija się od zwierciadła ustawionego przy drodze i trafia do odbiornika. Analiza odbitego sygnału pozwala stwierdzić, czy w powietrzu w kabinie pojazdu znajduje się alkohol.

Czułość sprzętu jest tak duża, że umożliwia zdalne wykrycie stężenia 0,1 promila w wydychanym powietrzu, a największą zaletą sprzętu jest fakt, że kontrola kierowcy odbywa się zdalnie i bez zatrzymywania pojazdu. W praktyce oznacza to, że ustawione w odpowiednich miejscach laserowe alkomaty mogłyby kontrolować wszystkie przejeżdżające pojazdy, wstępnie typując samochody do zatrzymywania przez patrol policji.

Polski alkomat nie jest jeszcze gotowy do produkcji – na obecnym etapie można zakłócić precyzję pomiarów np. otwierając okno, a urządzenie zareaguje również na alkohol w powietrzu wydychanym przez pasażera.

Mimo tego sprzęt z WAT-u w porównaniu z tradycyjnymi alkomatami wydaje się – w końcu – pierwszym, skutecznym narzędziem, które może wyeliminować z dróg pijanych kierowców. Oby jak najszybciej!