Zbliża się zmiana czasu 2021. Oto kilka szczegółów, których możesz nie znać

Dwa razy w ciągu roku przestawiamy zegarki. W marcu lub kwietniu na czas letni oraz we wrześniu lub październiku na czas zimowy. Wielu z nas może zadawać sobie pytanie, w jaki sposób zegarki niektórych urządzeń przestawiają się automatycznie oraz jak określamy, kiedy należy zmienić czas?

Do kolejnej zmiany czasu pozostały zaledwie 2 tygodnie. Zegarki przestawimy na czas letni już 28 marca. Z pewnością zauważyliście, że te daty są zmienne. W ubiegłym roku czas letni zaczynał się 29 marca, dwa lata temu 31 marca, a w 2018 roku 25 marca. Skąd biorą się te różnice?

Czas na świecie jest ustalany na podstawie uniwersalnego czasu koordynowanego (UTC). Jest on wzorcem określonym na podstawie TAI, czyli międzynarodowego czasu atomowego. Zapewne słyszeliście już wcześniej o zegarach atomowych, ale rzadko mówi się więcej o szczegółach ich pracy.

Na świecie istnieje wiele cezowych zegarów atomowych. To najdokładniejsze urządzenia na świecie pod tym względem. Bazują na własnościach emisyjnych atomów. W praktyce mierzą czas poprzez szybkość przejścia elektronów pomiędzy powłokami atomu. Ta z kolei przeliczana jest bezpośrednio na sekundy. Dokładność tych zegarów jest dla ludzkości wystarczająca, bo granica błędu wynosi 1 sekundę na wiek Wszechświata, czyli 13,82 mld lat.

Czas podstawowy w Polsce to UTC+1, czyli CET. Z kolei czas letni to UTC+2, czyli CEST. Na datę zmiany wpływa bardzo wiele czynników i w efekcie zdarzają się sytuacje, w których różnica aktualnego czasu w Ameryce i Europie jest inna niż zwykle. Dzieje się tak nawet przez kilka tygodni w roku.

Od 1996 r. data przesunięcia zegarków na czas letni w Europie jest stała. Przypada na ostatnią niedzielę marca i kończy się w ostatnią niedzielę października. Jest to w pełni umowna zasada, ponieważ tak nam po prostu pasuje. Godziny, o których przestawiamy zegarek, są również umownie ustalane. Jednak w Unii Europejskiej zawsze jest to zmiana z godziny 2:00 na 3:00 w marcu i analogicznie, z 3:00 na 2:00 w październiku.

Urządzenia podłączone do sieci już od wielu lat zmieniają czas w zegarkach automatycznie i z bardzo niewielkim, a wręcz niezauważalnym opóźnieniem. To dzięki protokołowi komunikacyjnemu NTP (Network time protocol). Na świecie działa on już od 1985. To czyni go jednym z najdłużej wykorzystywanych protokołów.

NTP zapewnia precyzyjną synchronizację pomiędzy komputerami i innymi urządzeniami w sieci. Wykorzystuje czas UTC, o którym informację pobiera bezpośrednio z zegarów atomowych lub pośrednio poprzez tzw. serwer czasu. W Polsce, oficjalnym źródłem czasu UTC są publiczne serwery NTP Głównego Urzędu Miar. Pobierają one dane bezpośrednio z zegara atomowego.

Polskie serwery to:

• tempus1.gum.gov.pl (194.146.251.100)

• tempus2.gum.gov.pl (194.146.251.101)

Zegary wykorzystywane w nowoczesnych urządzeniach mogą pobierać czas z serwerów NTP lub poprzez odbiornik GPS. Mogą także posiadać wewnętrzny zegar, służący jako źródło czasu. W przypadku odbiorników GPS, czas może zmienić się na przykład na inteligentnej opasce sportowej lub smartwatchu, którego nie podłączyliśmy do sieci.