3 sprytne pomysły: jak zadbać o zdrowie, gdy siedzisz przed komputerem?

Typowy dla większości z nas tryb życia, nauki czy pracy nie ma wiele wspólnego z troską o zdrowie. Ewolucja przygotowała nas nie do wpatrywania się w świecący, umieszczony pół metra od oczu ekran, ale do wypatrywania zagrożenia gdzieś na horyzoncie i do polowania na antylopy starą, sprawdzoną metodą, polegającą na bieganiu za nimi tak długo, aż wyczerpane zwierzęta nie będą miały siły uciekać.

Dzisiaj, gdy zwykły spacer niektórzy uznają za aktywność fizyczną, którą warto pochwalić się za pomocą Endomondo, żyjemy w sposób daleki od tego, do jakiego jesteśmy przygotowani. Szerzej – podpierając się autorytetem specjalistów z zakresu medycyny sportowej – pisałem o tym w artykule „Koniec z bólem pleców od siedzenia przy komputerze. Lekarz wyjaśnia”.

Tym razem, zamiast rozważań o naszym zdrowiu, coś bardziej konkretnego: prezentacja oprogramowania, które pomoże nam zadbać o zdrowie, gdy siedzimy przed komputerem. Od czego zacząć?

Ten niewielki program pozwoli nam zminimalizować wpływ świecącego w oczy ekranu na nasz sen. Lekarze, zajmujący się higieną snu od dawna biją na alarm: nawyk siedzenia do późna przed monitorem albo korzystanie ze smartfona w łóżku, na chwilę przed zaśnięciem, wpływają na produkcję melatoniny. To hormon, który – między innymi – reguluje nasz cykl dobowy: gdy za oknem robi się ciemno, chce się nam spać.

F.lux na podstawie lokalizacji naszego komputera określa widoczność Słońca i w oparciu o te dane dopasowuje temperaturę wyświetlanego na ekranie obrazu do pory dnia. Czy to działa? Dyskusje na ten temat toczone są w Sieci od lat- f.lux ma wielu wiernych fanów, ale również i krytyków, uważających, że działanie programu można porównać do placebo.

Warto zweryfikować te opinie i samodzielne przekonać się, czy manipulacja barwami na ekranie może mieć na nas pozytywny wpływ – f.lux jest dostępny za darmo zarówno na desktopy, jak i na urządzenia mobilne (iOS – po jailbreaku, Android – zamknięta beta, można zapisać się na forum programu).

• pobierz f.lux i uruchom instalator
• ustaw czas i lokalizację (o ile nie zostały ustawione automatycznie)
• w opcji Transition Speed wybierz preferowaną szybkość zmiany kolorów
• możesz jeszcze zmienić temperaturę światła
• to wszystko - ciesz się mniej męczącym oczy blaskiem ekranu!

Warte wzmianki są okoliczności powstania tej aplikacji. Napisał ją pracownik Google’a, MIchael Herf, zaangażowany wówczas w tworzenie Picasy.

Jego żona, Lorna, zauważyła, że tworzone przez nią w nocy na komputerze obrazy mają – mimo zastosowania oświetlenia symulującego światło słoneczne – nienaturalne barwy. Rozwiązaniem okazało się ograniczenie niebieskiego światła na rzecz czerwonego.

Co ciekawe, f.lux nie został oficjalnie wpuszczony na platformę iOS, jednak wraz z jedną z aktualizacji Apple wprowadził podobną do f.lux funkcję do swojego systemu mobilnego, co wywołało słuszne oburzenie i oficjalny protest twórcy f.luxa.

O czystości tego, co nieustannie wciągamy do płuc mówi się ostatnio coraz więcej. I bardzo dobrze, bo – zwłaszcza w niektórych miastach – zanieczyszczone powietrze może mieć wpływ na nasze zdrowie. Jak sprawdzić, czy to, co widzimy za oknem jest niewinną mgłą, czy może zabójczym smogiem?

Pomocny może okazać się serwis Powietrze, udostępniony przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Poza różnymi informacjami znajdziemy w nim – przede wszystkim – mapę z naniesionymi danymi ze stacji pomiarowych, badających w całym kraju jakość powietrza.

Poza graficzną prezentacją danych możemy sprawdzić szczegółowe informacje dla każdej ze stacji pomiarowych i zobaczyć zarówno dane historyczne, jak i wykresy czy szczegółowe informacje o występowaniu konkretnych zanieczyszczeń, jak tlenek węgla, dwutlenek siarki, azotu czy stężeniu różnych pyłów.

Co istotne, poza serwisem WWW, GIOŚ udostępnia również aplikacje mobilne (na razie tylko Android i iOS), prezentujące zarówno dostępne w serwisie dane, jak i różne ostrzeżenia i komunikaty, związane z jakością powietrza. Możemy w prosty sposób przekonać się, czy otwierając okno wpuszczamy do niego świeże powietrze, czy może na odwrót - wietrzymy okolicę czystym powietrzem z pokoju.

Choroby zawodowe kojarzą się przeważnie z różnymi czynnościami, wymagającymi wysiłku fizycznego, ale dotyczą również osób, spędzających wiele czasu przy komputerze. Można to podsumować krótko: każda czynność, unieruchamiająca nas w nienaturalnej dla naszego ciała pozycji jest w dłuższej perspektywie przyczyną problemów.

W przypadku komputera będą to często problemy z kręgosłupem albo tzw. zespół cieśni nadgarstka, spowodowany długotrwałą pracą z myszką. Jak im zapobiegać?

Pomocny może okazać się Workrave. Jest to niewielki, działający w tle program, który – po prowadzeniu do niego danych, dotyczących użytkownika, automatycznie dba o robienie podczas pracy odpowiednich przerw.

Ciekawą funkcją są m.in. mikroprzerwy – wymuszone, kilkudziesięciosekundowe przerwanie tego, co robimy ma na celu skłonienie nas do oderwania wzroku od ekranu albo wykonania przynajmniej kilku ruchów, pobudzających przepływ krwi. W ustawieniach programu mamy możliwość wyboru długości mikro- i zwykłych przerw, a także odstępów między nimi. Konfiguracja jest banalna, ale mimo tego ez problemu można ustawić wszelki pożądane funkcje.

Workrave może również zasugerować ćwiczenia, jakie należy wykonać i – w zależności od wcześniejszych ustawień – poprzestać tylko na sugestii, albo np. czasowo odciąć komunikację z klawiaturą, powiadomić o dziennym limicie lub nawet wyłączyć komputer.