Firmanctwo - czym grozi wystawianie faktur "dla kogoś"?

Muszę wystawić fakturę za XYZ, nie prowadzę działalności gospodarczej - szukam firmy, która wystawi ją za mnie a ja zwracam koszty podatków."

Oczywiście, jest to nielegalne i wszyscy o tym wiedzą. Najwyraźniej jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, czym takie działania grożą.

Motywacją do tego tekstu było znalezienie całkiem niedawno kolejnego ogłoszenia w takim typie:

Muszę wystawić fakturę za XYZ, nie prowadzę działalności gospodarczej - szukam firmy, która wystawi ją za mnie a ja zwracam koszty podatków."

Oczywiście, jest to nielegalne i wszyscy o tym wiedzą. Najwyraźniej jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, czym takie działania grożą.

Mówiąc fachowo: wystawienie faktury potwierdzającej sprzedaż towaru, który nie był własnością sprzedającego, lub świadczenie usługi, której sprzedający nie świadczył, określane jest mianem firmanctwa. Zachodzi na przykład wówczas, jeśli fakturujemy się przez istniejącą firmę, np. w celu uniknięcia zakładania własnej działalności gospodarczej, albo przy niemożności podpisania innego rodzaju umowy - i ta firma wystawia fakturę na coś, czego tak naprawdę nigdy nie miała i nie sprzedała.

Odpowiedzialność podatnika zlecającego wystawienie faktury

Stwierdzenie firmanctwa grozi grzywną, karą pozbawienia wolności, lub obiema tymi karami łącznie. Istotne jest to, że karalne jest już samo ryzyko zmniejszenia wpływów budżetu z tytułu podatków VAT i PIT. Nie musi ono nawet rzeczywiście wystąpić.

Prawo reguluje tą kwestię w sposób następujący:

[cytat]Art. 55 § 1 Kodeksu Karnego Skarbowego:

§ 1. Podatnik, który w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności posługuje się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą innego podmiotu i przez to naraża Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego na uszczuplenie podatku, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.

§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.[/cytat]

Stawka dzienna jest to nic innego, niż minimalne wynagrodzenie za jeden dzień pracy, określane przez Radę Ministrów.

Odpowiedzialność firmy wystawiającej fakturę

Oczywiście, nie obejdzie się bez kontroli. To, czy firma będzie miała problemy duże czy mniejsze, zależy od klasyfikacji: może to być albo wykroczenie skarbowe, albo przestępstwo skarbowe.

Granicę wyznacza tutaj kwota nieznacznego uszczuplenia budżetu państwa, czyli 152.000zł. W przypadku wykroczenia skarbowego, firma w praktyce zapewne uniknie odpowiedzialności. Jeśli jednak wystąpiło przestępstwo skarbowe, firma również spodziewać się może konsekwencji.

Warto też zwrócić uwagę na Art. 18 § 3 Kodeksu Karnego:

[cytat]§ 3. Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie.[/cytat]

Oprócz ustalenia klasyfikacji - czyli postępowania karnego skarbowego - Urząd Skarbowy przeprowadzi pełne postępowanie podatkowe lub kontrolne. Po jego zakończeniu wyda decyzję określającą należny podatek, a dochód opodatkuje według obowiązujących stawek.