Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem
Zalogowani mogą więcej
Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika
Jak wykryć nadlatujący, niewidoczny samolot, gdy nie mamy radaru? Konstruktorzy z dawnych lat mieli na to sposób: wykrywacze akustyczne. Czyli gigantyczne uszy, którymi nasłuchiwano, czy gdzieś za chmurami nie nadlatuje powietrzny intruz.
Pionierski etap rozwoju lotnictwa to czas, gdy na niebie zaroiło się od niezwykłych konstrukcji. W powietrze wznosiły się m.in. tak dziwaczne maszyny, jak latająca wanna Gustave’a Albina Whiteheada, czy przypominające latającą kamienicę hydroplan Caproni Ca.60 Transaero.
Wraz z rosnącą popularnością samolotów i coraz skuteczniejszymi próbami ich militarnego zastosowania, paląca stawała się potrzeba zorganizowania skutecznej obrony przeciwlotniczej. Ta nie mogła istnieć bez systemu wykrywania samolotów. Tylko jak wykryć z ziemi maszynę, poruszającą się nieraz wysoko, za osłoną chmur?
Jak wykryć samolot?
Rozwiązaniem, opracowanym i wdrożonym niezależnie w wielu krajach, okazały się różne aparaty nasłuchowe. Urządzenia te – od małych, zakładanych na głowę pojedynczego żołnierza "uszu" po wielkie, stacjonarne stacje nasłuchu - wyglądały bardzo osobliwie, jednak pozwalały wykryć nadlatujące samoloty ze znacznej odległości.
Poprzednicy radaru
Prekursorem takich działań był m.in. William Sansome Tucker, z którego inicjatywy w latach 20. i 30. XX wieku na wybrzeżu Wielkiej Brytanii wzniesiono tzw. zwierciadła akustyczne. Pozostałości tych instalacji można do dzisiaj oglądać m.in. w byłej bazie RAF-u, Denge, gdzie wzniesiono z betonu wielkie, kilkudziesięciometrowe instalacje wczesnego wykrywania samolotów.
Podobne rozwiązania, z mniejszym lub większym rozmachem, stosowano również w innych krajach jako substytut lub – w późniejszym czasie – uzupełnienie radarów.
Dobrym przykładem jest opracowany w Stanach Zjednoczonych system nasłuchowy, którego projekt opublikowano w gazecie dla majsterkowiczów. To tanie i zbudowane z powszechnie dostępnych elementów (m.in. tuba gramofonu) urządzenie pozwalało na wykrywanie samolotów z odległości kilkunastu kilometrów.
