WAŻNE
TERAZ

Posłanka Polski 2050 z oświadczeniem. Rezygnuje z członkostwa w partii

Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem

Jak wykryć nadlatujący, niewidoczny samolot, gdy nie mamy radaru? Konstruktorzy z dawnych lat mieli na to sposób: wykrywacze akustyczne. Czyli gigantyczne uszy, którymi nasłuchiwano, czy gdzieś za chmurami nie nadlatuje powietrzny intruz.

Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem 1Niemieckie indywidualne aparaty nasłuchowe, 1917 r.
Źródło zdjęć: © Rare Historical Photos
Łukasz Michalik

Pionierski etap rozwoju lotnictwa to czas, gdy na niebie zaroiło się od niezwykłych konstrukcji. W powietrze wznosiły się m.in. tak dziwaczne maszyny, jak latająca wanna Gustave’a Albina Whiteheada, czy przypominające latającą kamienicę hydroplan Caproni Ca.60 Transaero.

Wraz z rosnącą popularnością samolotów i coraz skuteczniejszymi próbami ich militarnego zastosowania, paląca stawała się potrzeba zorganizowania skutecznej obrony przeciwlotniczej. Ta nie mogła istnieć bez systemu wykrywania samolotów. Tylko jak wykryć z ziemi maszynę, poruszającą się nieraz wysoko, za osłoną chmur?

Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem 2
Holenderski aparat nasłuchowy z lat 30. © Rare Historical Photos

Jak wykryć samolot?

Rozwiązaniem, opracowanym i wdrożonym niezależnie w wielu krajach, okazały się różne aparaty nasłuchowe. Urządzenia te – od małych, zakładanych na głowę pojedynczego żołnierza "uszu" po wielkie, stacjonarne stacje nasłuchu - wyglądały bardzo osobliwie, jednak pozwalały wykryć nadlatujące samoloty ze znacznej odległości.

Poprzednicy radaru

Prekursorem takich działań był m.in. William Sansome Tucker, z którego inicjatywy w latach 20. i 30. XX wieku na wybrzeżu Wielkiej Brytanii wzniesiono tzw. zwierciadła akustyczne. Pozostałości tych instalacji można do dzisiaj oglądać m.in. w byłej bazie RAF-u, Denge, gdzie wzniesiono z betonu wielkie, kilkudziesięciometrowe instalacje wczesnego wykrywania samolotów.

Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem 3
Zwierciadła akustyczne w bazie RAF Denge © Wikimedia Commons, Paul Russon, Lic. CC BYSA 2.0

Podobne rozwiązania, z mniejszym lub większym rozmachem, stosowano również w innych krajach jako substytut lub – w późniejszym czasie – uzupełnienie radarów.

Dobrym przykładem jest opracowany w Stanach Zjednoczonych system nasłuchowy, którego projekt opublikowano w gazecie dla majsterkowiczów. To tanie i zbudowane z powszechnie dostępnych elementów (m.in. tuba gramofonu) urządzenie pozwalało na wykrywanie samolotów z odległości kilkunastu kilometrów.

Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem 4
Detektor opracowany w Czechosłowacji w latach 20. © Rare Historical Photos
Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem 5
Francuska stacja nasłuchowa opracowana przez noblistę, Jeana-Baptiste Perrina © Rare Historical Photos
Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem 6
Japońskie stacje nasłuchowe wizytowane przez cesarza Hirohito © Rare Historical Photos
Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem 7
Brytyjska stacja nasłuchowa z lat 30. © Rare Historical Photos
Stare stacje nasłuchowe. Gdy nie było radarów, samoloty wykrywano słuchem 8
Niemiecka stacja nasłuchowa z 1939 r. © Rare Historical Photos
Źródło artykułu: WP Gadżetomania

Wybrane dla Ciebie

Powstaje nowy habitat. Ma szkolić kadry z sektora kosmicznego
Powstaje nowy habitat. Ma szkolić kadry z sektora kosmicznego
Chiny wyprzedzają USA? Ta sztuczna inteligencja jest w pełni samodzielna
Chiny wyprzedzają USA? Ta sztuczna inteligencja jest w pełni samodzielna
Zasada 5 minut. Nie każdy o tym pamięta jeżdżąc z klimatyzacją
Zasada 5 minut. Nie każdy o tym pamięta jeżdżąc z klimatyzacją
Jak spać w upalne noce bez klimatyzacji? Egipska metoda i sprawdzone triki
Jak spać w upalne noce bez klimatyzacji? Egipska metoda i sprawdzone triki
Masz taki powerbank? Producent apeluje. Ryzyko pożaru przez wadę baterii
Masz taki powerbank? Producent apeluje. Ryzyko pożaru przez wadę baterii
Xiaomi Smart Band 10 debiutuje w Polsce. Nowa opaska ma większy ekran
Xiaomi Smart Band 10 debiutuje w Polsce. Nowa opaska ma większy ekran
Podwodne muzeum w Akabie. Czołgi i śmigłowiec na dnie Morza Czerwonego
Podwodne muzeum w Akabie. Czołgi i śmigłowiec na dnie Morza Czerwonego
Wystarczy 15 minut. Uzyskano syntetyczne paliwo z dwutlenku węgla
Wystarczy 15 minut. Uzyskano syntetyczne paliwo z dwutlenku węgla
System e-Taste. Wirtualna rzeczywistość i doznania smakowe
System e-Taste. Wirtualna rzeczywistość i doznania smakowe
Stworzyła je sztuczna inteligencja. Naukowcy nie są pewni jak działąją
Stworzyła je sztuczna inteligencja. Naukowcy nie są pewni jak działąją
Kim są tajemniczy przodkowie? Mamy 20 proc. ich DNA
Kim są tajemniczy przodkowie? Mamy 20 proc. ich DNA
Innowacyjny wynalazek. Urządzenie kwantowe zamiast GPS?
Innowacyjny wynalazek. Urządzenie kwantowe zamiast GPS?