Zobacz świat tak, jak widzi twój pupil. Spójrz okiem kota, psa i... ptaka

Świat oczami zwierząt wygląda inaczej od naszego: kot widzi nieostro, ale za to błyskawicznie zauważa ruch. Pies widzi głównie na żółto i niebiesko, a ptakom mogliby pozazdrościć superbohaterowie.

Może nieostro, ale za to o wiele szerzej – tak widzą świat koty. Ich pole widzenia wynosi 200 stopni (u ludzi 180 stopni), za to obszar widzenia stereoskopowego, czyli ten, w którym posługujemy się obojgiem oczu naraz, jest węższy. Koty potrafią widzieć kolory, ale są mniej subtelne w ich rozróżnianiu.

Powszechnie uważa się, że kot świetnie widzi w ciemności. To tylko częściowo prawda – kocie oko dzięki makacie (odblaskowej membranie wewnątrz oka – to dlatego koty w nocy mają „laserowy” wzrok) potrzebuje co prawda mniej światła, aby widzieć, ale jego możliwości mają pewne granice. Nie ma za to mowy, aby nawet w ciemności umknął mu ruch. Do tego pomaga sobie bardzo czułymi wibrysami (wąsami), które działają jak małe antenki.

Kotek, który wlazł na płotek i mruga, musiał być po prostu zadowolonym kotem. W przeciwieństwie do ludzi kocie oko nie musi być stale nawilżane łzami, mruganie nie jest więc konieczne. Kiedy jednak kot mruży oczy, zazwyczaj oznacza to, że jest w przyjaznym nastroju i okazuje sympatię.

Oprócz rozbudowanego wzroku koty dostały od natury jeszcze jeden gratis. Są wyposażone w mechanizm podobny do tego, który występuje u ptaków: naturalny GPS, który pozwala im znaleźć drogę do domu. Od czasu do czasu słyszy się niesamowite historie o kotach, które przemierzyły pół świata, żeby dotrzeć pod właściwy adres. Nauka przychyla się do teorii, że koty, podobnie jak migrujące ptaki i żółwie, są wrażliwe na ziemskie pole magnetyczne i kierują się nim jak kompasem. Niestety, czasem koci GPS bywa zawodny – wykorzystuje to rynek gadżetów, dostarczając rozwiązania takie jak Pawtrack (prawdziwy GPS dla kota).

Koci i ludzki wzrok można porównać na zdjęciach Nickolaya Lamma, stworzonych we współpracy z ekspertami w dziedzinie anatomii zwierząt. Nie ma aż takiej różnicy, prawda? Przynajmniej ja, kiedy zdejmę soczewki albo okulary, widzę mniej więcej tak jak mój kot.

Jeśli chodzi o szerokość pola widzenia, pies przebija ludzi i koty imponującym wynikiem 250 stopni. Podobnie jak koty psy widzą lepiej w ciemności (również mają w oku odblaskową makatę zwiększającą wrażliwość na światło – to przez nią zdjęcia psów zrobione z fleszem nie wychodzą). Są też bardzo wrażliwe na migające światło. To dlatego zdarza nam się zastać psa przed telewizorem. Niekoniecznie stał się właśnie pasjonatem seriali, po prostu interesuje go migoczący obraz.

Sprytne narzędzie online, Dog Vision, pozwala przeprowadzić symulację wzroku psa na dowolnym pliku graficznym. Podobny symulator można znaleźć na WolframAlpha - warto sprawdzić.

Im więcej dowiaduję się o tych niesamowitych stworzeniach, tym bardziej uświadamiam sobie, że człowiek nazywając się największym osiągnięciem ewolucji, grubo przesadza. Oprócz latania i imponujących zdolności nawigacyjnych ptaki mają też bezkonkurencyjny wzrok.

Przede wszystkim ptaki widzą tetrachromatycznie – mają cztery rodzaje czopków odpowiedzialnych za widzenie barwne. Do potrójnego zestawu, który znamy z naszych własnych oczu, dochodzi dodatkowy, odpowiedzialny za widzenie w ultrafiolecie. Dzięki temu przeciętna sikorka widzi o wiele więcej niż my.

Niektóre ptaki używają tej właściwości do odczytywania sekretnych sygnałów z upierzenia (pan sikorka ma ultrafioletowe pióra na głowie, które pokazuje, gdy chce się przypodobać koleżance), inne – do szukania pożywienia, co zmienia je w superskuteczne latające maszyny śmierci. Gdy w okolicy są pustułki, lepiej nie sikać (zwłaszcza gdy jesteśmy myszami), ponieważ dzięki widzeniu ultrafioletowemu ten ptak potrafi znaleźć ofiarę po śladach moczu.

Wzrok niektórych ptaków jest nawet ośmiokrotnie lepszy niż człowieka. Sęp potrafi wypatrzyć padlinę, a orzeł przedni zwierzę do upolowania z odległości kilku kilometrów (orzeł jest najlepszy zasadniczo we wszystkim – bez większych problemów pokonuje takich kozaków świata natury jak niedźwiedzie grizzly).