Jak CAPTCHA odróżnia człowieka od robota?

Kiedy przeglądasz internet i wypełniasz formularze online, często musisz potwierdzić, że nie jesteś robotem. Ale jak komputer rozpoznaje, że po drugiej stronie ekranu faktycznie jest człowiek?

Odpowiedzialny za to jest system CAPTCHA. Zatem co kryje się za tym akronimem? CAPTCHA to skrót od Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart, co można przetłumaczyć jako: całkowicie zautomatyzowany publiczny test Turinga służący do rozróżnienia komputerów od ludzi.

Jak więc CAPTCHA rozróżnia komputer od człowieka? System CAPTCHA od dawna pomaga w rozpoznawaniu ludzi od automatycznych botów. W pierwszej fazie wymagał przepisywania trudno czytelnych słów lub ciągów cyfr, co niekiedy wymagało kilku prób, ale było zrozumiałe, jak system rozróżnia maszyny od ludzi. Następnie pojawiały się zadania związane z wybieraniem zdjęć zawierających określone obiekty, jak sygnalizacje świetlne, samochody, wzgórza czy zwierzęta.

Obecnie CAPTCHA często nie prosi o wykonanie żadnych zadań, tylko zadaje proste pytanie: "czy jesteś robotem?" Wystarczy kliknąć przycisk potwierdzający, że nie jesteś robotem, i masz dostęp. Ale jak system wie, że nie ma do czynienia z maszyną? Można by przecież pomyśleć, że stworzenie algorytmu, który kliknie puste pole, nie jest trudniejsze niż identyfikacja obiektów na zdjęciach. Jaka jest więc tajemnica działania CAPTCHA?

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Sekret polega na tym, że mimo prośby o jedno kliknięcie, CAPTCHA monitoruje nasze zachowanie już od momentu pojawienia się tej prośby, a czasami nawet wcześniej. Chociaż stworzenie algorytmu, który kliknie przycisk, jest proste, to opracowanie narzędzia, które naśladowałoby ludzkie zachowanie w realistyczny sposób, jest znacznie trudniejsze.

– Każdy ruch człowieka, nawet najprostszy [mowa tu o ruchu myszki, aby kliknąć przycisk – przyp. red.], zawiera element losowości na poziomie mikroskopijnym. Są to drobne, nieświadome ruchy, których algorytmy nie są w stanie naśladować – wyjaśniają specjaliści z firmy Cloudflare na ich stronie internetowej.

– Jeżeli ruch kursora wykazuje ten element nieprzewidywalności, test uznaje, że użytkownik to człowiek – kontynuują. – CAPTCHA może też analizować pliki cookie w przeglądarce lub ostatnią historię urządzenia.

Sandi Toksvig, gospodyni programu QI poświęconego temu zagadnieniu, dodała: "Na przykład, jeśli przed zaznaczeniem pola obejrzałeś kilka filmów z kotami, polubiłeś tweet o Grecie Thunberg i sprawdziłeś swoje konto Gmail, wszystko to świadczy o tym, że jesteś człowiekiem".

A co z "testem Turinga"? W definicji CAPTCHA znajduje się odniesienie do "testu Turinga". To może wydawać się dziwne. W rzeczywistości mamy do czynienia z odwróconym testem Turinga, gdzie to maszyna ocenia, czy ma do czynienia z człowiekiem, a nie odwrotnie.

Kiedy następnym razem zostaniesz poproszony o potwierdzenie, że nie jesteś robotem, będziesz już wiedział, że to tylko symboliczne kliknięcie. Prawdziwa magia dzieje się znacznie wcześniej.