Uniwersalne USB‑C i prawo do naprawy. Nowe przepisy w Polsce od 2024

Ministerstwo Cyfryzacji ogłosiło we wtorek, że od 28 grudnia większość urządzeń elektronicznych sprzedawanych w Polsce będzie musiała być wyposażona w uniwersalne gniazdo USB typu C. Zmiana ta pozwoli konsumentom na wybór, czy chcą zakupić urządzenie z ładowarką, czy bez niej.

W komunikacie resortu cyfryzacji podkreślono, że zmiany te są wynikiem wdrożenia unijnej Dyrektywy RED, której celem jest ujednolicenie standardów ładowania oraz zmniejszenie ilości elektrośmieci. Ma to przynieść korzyści zarówno środowisku, jak i konsumentom.

Ministerstwo przypomniało, że Dyrektywa RED została opublikowana przez Unię Europejską 7 grudnia 2022 roku, wprowadzając nowe zasady dotyczące urządzeń radiowych. Polska, będąca jednym z krajów członkowskich UE, musiała dostosować swoje przepisy zgodnie z wymogami dyrektywy, co miało nastąpić do 28 grudnia 2023 roku.

Unia Europejska wprowadza dyrektywę o prawie do naprawy, która ma ułatwić naprawę sprzętów domowych. Przepisy te, obowiązujące od końca lipca, zobowiązują producentów do oferowania usług naprawczych i udostępniania części zamiennych w rozsądnych cenach.

Dyrektywa ma na celu ograniczenie praktyk producentów, którzy projektują sprzęty trudne lub niemożliwe do naprawy. Firmy będą teraz musiały udostępniać części zamienne, co ma umożliwić konsumentom samodzielną naprawę urządzeń. Przepisy te mogą znacząco wpłynąć na rynek elektroniki konsumenckiej, zmuszając producentów do większej przejrzystości.

Nowe regulacje mogą być wyzwaniem dla firm, które dotąd unikały udostępniania części zamiennych. Producenci, którzy plombowali swoje urządzenia lub projektowali je w sposób uniemożliwiający naprawę, będą musieli zmienić swoje podejście. Dyrektywa przewiduje również przedłużenie gwarancji na naprawione sprzęty, co dodatkowo obciąży producentów.

Dyrektywa ma również wymiar ekologiczny, zmniejszając ilość elektrośmieci i promując naprawialność produktów. Praktyki takie jak planowane postarzanie sprzętu mają być ograniczone, co ma przynieść korzyści zarówno konsumentom, jak i środowisku.

Nowe przepisy, mimo że mogą budzić kontrowersje, mogą przyczynić się do poprawy jakości oferowanych produktów oraz ochrony środowiska, promując długowieczność i naprawialność urządzeń elektronicznych.

Zmiany dotyczące uniwersalnych gniazd USB typu C wejdą w życie 28 grudnia 2024 roku dla nowych telefonów komórkowych, tabletów, aparatów cyfrowych, słuchawek, konsol do gier, głośników, czytników książek, klawiatur, myszy oraz systemów nawigacyjnych. Natomiast laptopy będą objęte nowymi przepisami od 28 kwietnia 2026 roku.

Przedstawiciele Ministerstwa Cyfryzacji zaznaczyli, że urządzenia bez uniwersalnego gniazda, które są już na rynku, pozostaną dostępne w sprzedaży. Jednak wszystkie nowe urządzenia wprowadzone do obrotu od 28 grudnia 2024 roku muszą spełniać wymogi Dyrektywy RED.

Zmiany te pozwolą konsumentom na wybór, czy chcą nabyć urządzenie z ładowarką, czy bez niej. Urządzenia będą oznaczone odpowiednimi piktogramami, informującymi o tym, czy ładowarka jest dołączona, co powinno obniżyć koszty zakupu ładowarek i zmniejszyć ilość elektrośmieci, dzięki kompatybilności jednej ładowarki z wieloma urządzeniami.

Równocześnie we wtorek w całej Unii Europejskiej zaczęła obowiązywać dyrektywa o prawie do naprawy. Ma ona na celu ułatwienie naprawy wadliwych sprzętów domowych i zachęcanie konsumentów do ich naprawy zamiast wymiany.

Zgodnie z nową dyrektywą, producenci wybranych produktów, takich jak lodówki, zmywarki, pralki czy smartfony (lista zostanie rozszerzona), muszą oferować usługi naprawy w rozsądnej cenie. Nowe przepisy wymagają także udostępnienia części zamiennych, aby ułatwić naprawę urządzeń, co dotychczas było często trudne z powodu braku dostępnych części lub konstrukcji urządzeń uniemożliwiających ich naprawę.

Nowe przepisy gwarantują również przedłużenie gwarancji o rok, jeśli konsument zdecyduje się na naprawę zamiast wymiany wadliwego produktu. Naprawy będą dostępne także po upływie gwarancji, a producenci będą zobowiązani do oferowania takich usług w rozsądnych cenach i terminach. Użytkownicy będą mogli korzystać z usług zarówno autoryzowanych serwisów, jak i niezależnych zakładów naprawczych. Dodatkowo, aby wspierać ten proces, w UE zostanie uruchomiona europejska platforma naprawcza, która pomoże konsumentom znaleźć odpowiednie warsztaty.

Państwa członkowskie mają czas do 31 lipca 2026 roku na wdrożenie nowych przepisów do prawa krajowego.