Czy twój organizm wytrzyma upał? Granice są niższe biż myślisz

Najnowsze analizy zmieniają nasze spojrzenie na granice tolerancji człowieka wobec wysokich temperatur. Wynika z nich, że bezpieczny próg, który dotąd był akceptowany, jest w rzeczywistości niższy niż sądzono.

Długotrwałe przebywanie w ekstremalnie wysokich temperaturach prowadzi do tego, że pot przestaje skutecznie parować ze skóry. Na tym właśnie polega kluczowy mechanizm chłodzenia naszego organizmu. Brak skuteczności tego procesu może prowadzić do udaru cieplnego, niewydolności organów, a w ostatecznym przypadku nawet do śmierci.

Dotychczas uważano, że człowiek może znieść temperaturę 35 stopni Celsjusza przy 100 procentowej wilgotności lub 46 stopni Celsjusza przy 50 procentowej wilgotności. Choć takie warunki występują w przyrodzie rzadko, naukowcy ostrzegają również przed niższymi temperaturami. Colin Raymond z Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA omówił najnowsze wyniki badań swojej grupy w rozmowie z AFP.

Chodzi tu jednak nie tylko o zwykłą temperaturę powietrza. Granice wytrzymałości ludzkiego organizmu ustala się za pomocą tzw. "mokrego termometru", mierzącego temperaturę, do której ciało może się ochłodzić przez odparowanie potu przy określonej wilgotności i ciśnieniu. Badania wykazały, że bezpieczny próg wynosi mniej niż 35 stopni Celsjusza - już przy 30,6 stopniach uczestnicy doświadczali stanów zagrażających zdrowiu.

Warto podkreślić, że badania wykonano na zdrowych, młodych osobach. Zgony spowodowane wysokimi temperaturami najczęściej dotyczą osób starszych i występują przy znacznie łagodniejszych warunkach.

Choć badania przeprowadzili amerykańscy naukowcy, polscy specjaliści także przestrzegają przed upałami. IMGW wydał ostrzeżenia 2. stopnia dla wielu regionów w Polsce, prognozując, że temperatury mogą sięgnąć nawet 34 stopni Celsjusza. Zaleca się ostrożność, zwłaszcza przy dłuższym przebywaniu na zewnątrz. Jak sobie radzić z upałami? Istnieje kilka sprawdzonych metod, ale otwieranie okien może nie być najbardziej efektywnym rozwiązaniem.

Profesor Malinowski, dyrektor Instytutu Geofizyki Uniwersytetu Warszawskiego, w rozmowie z Nauką w Polsce ostrzega: "Zmiany klimatu dotykają nas Polaków w niewielkim stopniu; nawet tegoroczne upały były znośne. Więcej uwagi poświęcamy suszy, choć bezpośrednio dotyka tylko niektórych. Większość z nas ma bieżącą wodę i jedyne, co zauważamy, to pożółkłe trawniki, nie zdając sobie sprawy z pełnej skali katastrofy klimatycznej."

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia przed upałami oraz zagrożeniem hydrologicznym na terenie Polski. Ostrzeżenia dotyczą wielu województw, w tym tych, gdzie spodziewane są intensywne upały oraz możliwe wezbrania rzek.

Ostrzeżenie drugiego stopnia przed upałami obowiązuje w województwach: opolskim, mazowieckim, warmińsko-mazurskim, podlaskim, łódzkim, świętokrzyskim, lubelskim, małopolskim, śląskim, podkarpackim, kujawsko-pomorskim oraz pomorskim. Najbardziej zagrożone są konkretne powiaty, gdzie temperatura może znacząco przekroczyć normy. Ostrzeżenia te są ważne do niedzieli, 25 sierpnia, do godziny 19.