Odkryto nową planetę. Jej budowa przypomina watę cukrową

WASP-193b jest większa od Jowisza o połowę, lecz jest od niego siedem razy lżejsza. Dominujący w jej składzie wodór i hel sprawiają, że ma ona niezwykle niską gęstość, porównywalną do waty cukrowej. Jak się okazuje jest to niezwykle rzadkie. Jak więc wyjaśnić stabilne istnienie takiej planety?

Khalid Barkaoui, wiodący autor publikacji, podał, że WASP-139b jest drugą najmniej gęstą planetą, jaką dotąd zidentyfikowano, tuż po Kepler-51d, która jest jednak znacznie mniejsza. Zaznaczył też, że jej niezwykle niska gęstość stanowi pewnego rodzaju anomalię wśród ponad 5 tysięcy dotychczas zidentyfikowanych egzoplanet. Podkreślił, że trudno jest wyjaśnić tak niską gęstość, używając standardowych modeli napromieniowanych gazowych olbrzymów, nawet zakładając najbardziej optymistyczne scenariusze i brak wewnętrznego jądra.

Odkrycie to było możliwe dzięki międzynarodowemu badaniu Wide Angle Search for Planets (WASP). Naukowcy korzystali z automatycznych teleskopów rozmieszczonych na całym świecie. Dało to odpowiednie warunki do zidentyfikowania planety. Ustalono, że WASP-193b wykonuje pełen obieg wokół swojej gwiazdy matki, WASP-193, w ciągu 6,25 dnia.

Zespół z Uniwersytetu w Liege skorzystał w swoich badaniach z obserwatoriów TRAPPIST-South, SPECULOOS-South oraz Europejskiego Obserwatorium Południowego, znajdujących się w Chile. Gęstość WASP-193b okazała się wynosić jedynie 0,059 grama na centymetr sześcienny. Przy tak dużej planecie jest to niesamowicie rzadki wynik. W porównaniu, Jowisz, będący największą planetą w naszym Układzie Słonecznym, charakteryzuje się gęstością 5,51 grama na centymetr sześcienny. Naukowcy zwrócili uwagę na to, że jedynym materiałem o zbliżonej gęstości do tej egzoplanety jest właśnie wata cukrowa.

Przyczyna, dla której ta planeta ma gęstość porównywalną do waty cukrowej, tkwi w budowie obu tych materiałów. Podczas gdy wata cukrowa składa się prawie w całości z powietrza, ta planeta jest, mówiąc obrazowo, niezwykle puszysta. Tak wyjaśniają to naukowcy.

Eksperci podkreślają, że WASP-193b głównie składa się z wodoru i helu, co jest typowe dla gazowych olbrzymów. Jednak w tym przypadku gazy te tworzą rozległą atmosferę, która rozciąga się znacznie dalej niż atmosfera Jowisza. Nie jesteśmy dzisiaj w stanie tego wytłumaczyć, używając nawet wszystkich istniejących teorii.

Badacze są zdania, że zapewnienie stabilności tej strukturze planetarnej wymaga obecności znaczących ilości energii wewnętrznej. Jednak nikt nie wie, co jest źródłem tej energii.

Dr Barkaoui podsumował, iż WASP-193b jest kosmiczną zagadką, której rozwiązanie potrzebuje większej liczby badań obserwacyjnych i teoretycznych. Szczegółowa analiza atmosfery możliwa dzięki teleskopowi Jamesa Webba jest niezbędna do zrozumienia tego fenomenu.