Trzy lotniskowce NATO na Morzu Śródziemnym. Manewry, jakich jeszcze nie było

Manewry, jakie prowadzi NATO na Morzu Śródziemnym, mają – w porównaniu z wcześniejszymi latami – bezprecedensową skalę. Biorą w nich udział trzy lotniskowce wraz z okrętami wsparcia. Jakie siły skierowało NATO na swoją południową flankę?

USS Harry Truman to lotniskowiec typu Nimitz – jeden z dziesięciu, pozostających obecnie w służbie (jedenastym jest lotniskowiec typu, będącego modernizacją nimitzów - Gerald R. Ford). Truman to prawdziwy gigant: wypiera 104 tys. ton i ma prawie 334 metry długości. Jego kluczowym atutem jest potężna grupa lotnicza, tworzona przez Carrier Air Wing One.

W jej skład wchodzą cztery eskadry samolotów F/A-18F Super Hornet, eskadra walki radioelektronicznej korzystająca z maszyn EA-18G Growler, a także samoloty wczesnego ostrzegania, maszyny dyspozycyjne i śmigłowce – łącznie do 90 maszyn, z czego około 2/3 stanowią samoloty wielozadaniowe.

Lotniskowiec stanowi filar Carrier Strike Group 8, którą – poza nim samym i stacjonującą na lotniskowcu grupą lotniczą – tworzą dodatkowe okręty.

Należy do nich krążownik rakietowy typu Ticonderoga, USS San Jacinto, wyposażony w system AEGIS. Jest to system integrujący różne sensory, moduły odpowiedzialne za naprowadzanie czy kierowanie ogniem w jeden spójny system zarządzania walką. Jego najważniejszym – choć niejedynym – zadaniem jest stworzenie nad grupą okrętów skutecznego parasola przeciwlotniczego i przeciwrakietowego.

Grupę tworzą także niszczyciele z Destroyer Squadron 28, należące do typu Arleigh Burke. Są to USS Cole, Bainbridge, Gravely i Jason Dunham, a obecnie towarzyszy im norweska fregata HNoMS Fridtjof Nansen. W skład lotniskowcowej grupy uderzeniowej wchodzi także – zazwyczaj – co najmniej jeden okręt podwodny.

Charles de Gaulle to obecnie jedyny francuski lotniskowiec, a zarazem jedyny – poza amerykańskimi – okręt tego typu z napędem atomowym. Pod względem wyporności ten 262-metrowa jednostka jest o ponad połowę mniejsza od amerykańskiego lotniskowca - Charles de Gaulle wypiera 42 tys. ton.

Jego grupę lotniczą tworzy około 20 samolotów wielozadaniowych Rafale w wersji morskiej. W hangarze, obok kilku śmigłowców, znajdują się także dwa amerykańskie samoloty wczesnego ostrzegania E-2C Hawkeye.

W skład francuskiej grupy – formowanej na czas ćwiczeń Clemenceau 22 – wchodzą dwie fregaty typu FREMM, fregata rakietowa typu Horizon, okręt zaopatrzeniowy, okręt podwodny, oraz ewentualne okręty sojusznicze. Zgodnie z francuskim planem, część okrętów – ale bez lotniskowca – wpłynie podczas manewrów na Morze Czarne.

ITS Cavour to flagowy okręt włoskiej marynarki. Jednostka ma długość 224 metry i wypiera nieco ponad 27 tys. ton. Choć włoski lotniskowiec jest mniejszy od amerykańskiego i francuskiego, jest obecnie integrowany z najnowocześniejszą, choć nieliczną, grupą lotniczą.

Tworzy ją 10 samolotów F-35B Lightning II (dodatkowe 6 może być transportowanych na pokładzie lotniczym) oraz około 12 śmigłowców AgustaWestland AW101. Lotniskowiec jest także dostosowany do roli okrętu transportowego, mogącego przewozić nawet 24 czołgi podstawowe lub kilkadziesiąt lżejszych pojazdów opancerzonych.

Okręt nie ma obecnie pełnej gotowości bojowej – trwają próby i integracja z nowymi samolotami (F-35 zastępują stare maszyny pionowego startu i lądowania AV-8B Harrier II). Cavour i jego nowa grupa lotnicza osiągną gotowość operacyjną w 2024 roku.

Wymienione lotniskowce współpracują nie po raz pierwszy – cała trójka brała już udział we wspólnych manewrach w Zatoce Perskiej w 2013 roku. Istotną zmianą jest fakt, że amerykański lotniskowiec uczestniczy w ćwiczeniach Neptune Strike 22 jako jednostka podlegająca natowskiemu dowództwu.

Co więcej, na jego mostku dowodzi wiceadmirał Eugene H. Black III, będący na co dzień nie tylko dowódcą okrętu, ale zarazem dowódcą sił uderzeniowych Paktu Północnoatlantyckiego (Strikeforce NATO).

Po manewrach na Morzu Śródziemnym, USS Harry S. Truman wyruszy na północ, aby wziąć udział w organizowanych przez Norwegię manewrach Cold Response 22. Również i w tym przypadku NATO zdecydowało się na wysłanie bardzo silnego zespołu – do Carrier Strike Group 8 dołączy kolejny lotniskowiec, brytyjski HMS Prince of Wales wraz z okrętami wsparcia, wyposażony w samoloty F-35B.

Zdaniem niektórych komentatorów morskie ćwiczenia NATO, na które Rosja nie jest w stanie odpowiedzieć własną demonstracją morskiej potęgi, skłoniły ją do przeprowadzenia manewrów u wybrzeża Irlandii. To państwo, które – poza kilkoma samolotami śmigłowymi – nie ma własnego, bojowego lotnictwa, a jego marynarkę wojenną tworzy kilka patrolowców.

Wartym uwagi aspektem rosyjskich ćwiczeń jest także fakt, że będą przeprowadzone w rejonie, gdzie znajdują się kluczowe kable podmorskie, odpowiadające za komunikację pomiędzy Europą i Ameryką.