W oczekiwaniu na "Cyberpunk 2077". Oto lista filmów, lektur i gier obowiązkowych

Świat się zachwycił, gracze piszczeli z zachwytu, Keanu Reeves na pokładzie, data premiery jest. Nic tylko czekać do 16 kwietnia 2020 roku. Ale chwila. Czy na pewno wiecie wystarczająco dużo o gatunku, jakim jest cyberpunk? Czy rzucicie się z motyką na słońce i ominie was połowa atrakcji czy nawiązań? Oto zestaw obowiązkowy.

Poniższe zestawienie powstało w formule 3 × 3 – obejmuje 3 kategorie, reprezentowane przez trzech przedstawicieli. Warto w tym miejscu zaznaczyć: to subiektywna i pozbawiona spoilerów lista, która nie aspiruje do miana uniwersalnego kanonu.

Zamiast tego, próbuje przybliżyć tematykę cyberpunku osobom, które nie miały z nim wcześniej do czynienia. A tym, które miały, oferuje wiele przyjemnych chwil w alternatywnym świecie.

Czarne oceany

Książki Jacka Dukaja są zazwyczaj jak pasjonujący wykład. Autor - czasem w dość zawoalowany sposób - wykorzystuje wykreowane światy i bohaterów do przedstawienia własnych opinii i rozważań na temat przyszłości, różnych zagadnień czy mechanizmów rządzących światem.

Nie inaczej jest w przypadki "Czarnych oceanów". Dystopijna wizja świata z genetycznie udoskonaloną elitą, prywatyzacją wszystkiego i niebanalną wizją wojen przyszłości pozwala Dukajowi rozwinąć skrzydła erudycji. Dla jednych ta pisarska maniera może być nieco irytująca, dla innych - pożądana. Ja kupuję ją w całości - książka Jacka Dukaja to pozycja warta polecenia. Nie tylko dla wielbicieli gatunku!

Modyfikowany węgiel

Zanim powstał serial, była książka. Niestety, trochę skrzywdzona przez telewizyjną adaptację. Autor, Richard Morgan, kreśli w niej fascynującą wizję przyszłości, w której świadomość można oddzielić od ciała, będącego jedynie wymienną powłoką.

Wraz z precyzyjnie nakreślonym światem przyszłości otrzymujemy kastę wiecznych miliarderów z nawiązaniami do Matuzalema, kopiowanie jaźni i tajemnicze morderstwo, którego zagadkę główny bohater usiłuje rozwiązać.

Neuromancer

Z klasyką gatunku często bywa ten problem, że szybko pokrywa się patyną i kurzem. Niby jest znana każdemu, niby pełno do niej odwołań, ale w praktyce wolimy nowsze, bardziej przystające do naszych czasów dzieła.

Z "Neuromancerem" na szczęście jest inaczej. William Gibson przekonująco kreśli przed nami świat zdominowany przez korporacje, z potężną rolą technologii, sztucznej inteligencji i informacją w roli najcenniejszego towaru. No i z cyberprzestrzenią, o której śni cyberkowboj, zamknięty ku własnej rozpaczy w więzieniu ludzkiego ciała.

Deus Ex

Jak przystało na klasykę gatunku, Deus Ex serwuje nam wizję świata chylącego się ku upadkowi. Stan wojenny, terroryzm, zabójcza zaraza jako forma walki z przeludnieniem... Pierwszoosobowy shooter wykazuje się, jak na swój gatunek i rok powstania, niesamowitą głębią i złożonością świata.

W starciu z jego przeciwnościami nie jesteśmy jednak - na szczęście - zdani wyłącznie na siebie. Możliwości naszego protagonisty zwiększają bowiem jakże typowe dla cyberpunkowych opowieści nanowszczepki.

Observer

Mocno niedocenione dzieło polskiego studia Bloober Team rzuca nas do mrocznego Krakowa. W roku 2083 V Rzeczpospolitą zamieszkują mieszkańcy podzieleni na klasy, z wysokotechnologiczną elitą i odciętą od dobrodziejstw technologicznego rozwoju klasą C, zaludniającą rozpadające się kamienice.

Poznamy je bliżej, przybywając do krakowskich slumsów z nadzieja na wyjaśnienie tajemniczego zaginięcia naszego syna. Jako korporacyjny policjant, Daniel Lazarski, mamy przy tym możliwość hakowania umysłów naszych podejrzanych. A wszystko to w imponującej rozmachem i pomysłowością oprawie. To wyjątkowo dobry aperitif przed daniem głównym w postaci Cyberpanku 2077!

System Shock 2

Jak pokonać sztuczną inteligencję? Bohater pierwszoosobowej gry System Shock 2 budzi się z kriogenicznego snu na pokładzie statku kosmicznego Von Braun. Załoga nie żyje, wokół panoszą się mutanty i groźne roboty, a sztuczna inteligencja manipuluje nami wyjątkowo skutecznie.

Mocnym atutem gry jest przy tym fabuła, którą tkamy ze strzępów odnajdywanych informacji. Po stronie zalet tego połączenia survival horroru z cyberpunkowym klimatem należy zapisać także sposób rozwoju postaci, rzutujący na dalszą rozgrywkę. Niezależnie od dokonanych wyborów, bez klucza francuskiego się nie obejdzie!

eXistenZ

Dzieło Davida Cronenberga rzuca nas do rzeczywistości, w której połączenie ciała i konsoli do gier staje się możliwe. Stosowny implant - bioport - daje nam możliwość uczestniczenia w ultrarealistycznej rozgrywce. Tylko co się stanie, gdy światy zaczną się przenikać na tyle, że w końcu ktoś zdezorientowany zada pytanie: "czy jesteśmy jeszcze w grze?"

Dziwne dni

Mocno zapomniane i jeszcze bardziej niedocenione dzieło Kathryn Bigelow to prawdopodobnie jeden z lepszych cyberpunkowych filmów w historii. Filarem fabuły jest tu SQUID - technologia pozwalająca wydobyć i zapisać wspomnienia i emocje, a później odtworzyć je amatorom cudzych wrażeń. Problemem jest - jak zwykle - uzależnienie od atrakcyjnej technologii, a punktem zwrotnym - uwieczniony w ten sposób zapis morderstwa.

Coś dla siebie znajdą również wielbiciele minidysków, używanych w roli nośnika do zapisu wspomnień. I choć rok 2000, będący w filmie bliską przyszłością, już dawno za nami, przedstawiona w filmie, mroczna wizja świata wydaje się aktualna jak nigdy wcześniej.

Łowca androidów

Dzieło Ridleya Scotta z 1982 roku okazuje się wyjątkowo dobrze znosić próbę czasu. Gdy wiele filmowych światów z lat 80. wygląda dziś jak karykatura samych siebie, mroczne Los Angeles w alternatywnym, 2019 roku, nadal przytłacza i fascynuje.

Mistrzowska scenografia jest tu tłem dla historii, bazującej na powieści Philipa K. Dicka, "Czy androidy śnią o elektrycznych owcach?". Mamy w niej androidy (replikantów), polujących na nich łowców, a w tle uniwersalne pytanie o istotę człowieczeństwa.