W oczekiwaniu na "Cyberpunk 2077". Oto lista filmów, lektur i gier obowiązkowych
Data premiery polskiego superhitu jest już znana. Pozostał niecały rok czekania. Jeśli brakuje nam cyberpunkowego klimatu, znajdziemy go w książkach, grach i filmach. Które tytuły są warte naszego czasu?
11.06.2019 | aktual.: 09.03.2022 10:28
Zalogowani mogą więcej
Możesz zapisać ten artykuł na później. Znajdziesz go potem na swoim koncie użytkownika
Świat się zachwycił, gracze piszczeli z zachwytu, Keanu Reeves na pokładzie, data premiery jest. Nic tylko czekać do 16 kwietnia 2020 roku. Ale chwila. Czy na pewno wiecie wystarczająco dużo o gatunku, jakim jest cyberpunk? Czy rzucicie się z motyką na słońce i ominie was połowa atrakcji czy nawiązań? Oto zestaw obowiązkowy.
Poniższe zestawienie powstało w formule 3 × 3 – obejmuje 3 kategorie, reprezentowane przez trzech przedstawicieli. Warto w tym miejscu zaznaczyć: to subiektywna i pozbawiona spoilerów lista, która nie aspiruje do miana uniwersalnego kanonu.
Zamiast tego, próbuje przybliżyć tematykę cyberpunku osobom, które nie miały z nim wcześniej do czynienia. A tym, które miały, oferuje wiele przyjemnych chwil w alternatywnym świecie.
Książki o cyberpunku
Czarne oceany
Książki Jacka Dukaja są zazwyczaj jak pasjonujący wykład. Autor - czasem w dość zawoalowany sposób - wykorzystuje wykreowane światy i bohaterów do przedstawienia własnych opinii i rozważań na temat przyszłości, różnych zagadnień czy mechanizmów rządzących światem.
Nie inaczej jest w przypadki "Czarnych oceanów". Dystopijna wizja świata z genetycznie udoskonaloną elitą, prywatyzacją wszystkiego i niebanalną wizją wojen przyszłości pozwala Dukajowi rozwinąć skrzydła erudycji. Dla jednych ta pisarska maniera może być nieco irytująca, dla innych - pożądana. Ja kupuję ją w całości - książka Jacka Dukaja to pozycja warta polecenia. Nie tylko dla wielbicieli gatunku!
Modyfikowany węgiel
Zanim powstał serial, była książka. Niestety, trochę skrzywdzona przez telewizyjną adaptację. Autor, Richard Morgan, kreśli w niej fascynującą wizję przyszłości, w której świadomość można oddzielić od ciała, będącego jedynie wymienną powłoką.
Wraz z precyzyjnie nakreślonym światem przyszłości otrzymujemy kastę wiecznych miliarderów z nawiązaniami do Matuzalema, kopiowanie jaźni i tajemnicze morderstwo, którego zagadkę główny bohater usiłuje rozwiązać.
Neuromancer
Z klasyką gatunku często bywa ten problem, że szybko pokrywa się patyną i kurzem. Niby jest znana każdemu, niby pełno do niej odwołań, ale w praktyce wolimy nowsze, bardziej przystające do naszych czasów dzieła.
Z "Neuromancerem" na szczęście jest inaczej. William Gibson przekonująco kreśli przed nami świat zdominowany przez korporacje, z potężną rolą technologii, sztucznej inteligencji i informacją w roli najcenniejszego towaru. No i z cyberprzestrzenią, o której śni cyberkowboj, zamknięty ku własnej rozpaczy w więzieniu ludzkiego ciała.
Gry o cyberpunku
Deus Ex
Deus Ex Official Trailer (2000, Eidos)
Jak przystało na klasykę gatunku, Deus Ex serwuje nam wizję świata chylącego się ku upadkowi. Stan wojenny, terroryzm, zabójcza zaraza jako forma walki z przeludnieniem... Pierwszoosobowy shooter wykazuje się, jak na swój gatunek i rok powstania, niesamowitą głębią i złożonością świata.
W starciu z jego przeciwnościami nie jesteśmy jednak - na szczęście - zdani wyłącznie na siebie. Możliwości naszego protagonisty zwiększają bowiem jakże typowe dla cyberpunkowych opowieści nanowszczepki.
Observer
Observer Official Launch Trailer
Mocno niedocenione dzieło polskiego studia Bloober Team rzuca nas do mrocznego Krakowa. W roku 2083 V Rzeczpospolitą zamieszkują mieszkańcy podzieleni na klasy, z wysokotechnologiczną elitą i odciętą od dobrodziejstw technologicznego rozwoju klasą C, zaludniającą rozpadające się kamienice.
Poznamy je bliżej, przybywając do krakowskich slumsów z nadzieja na wyjaśnienie tajemniczego zaginięcia naszego syna. Jako korporacyjny policjant, Daniel Lazarski, mamy przy tym możliwość hakowania umysłów naszych podejrzanych. A wszystko to w imponującej rozmachem i pomysłowością oprawie. To wyjątkowo dobry aperitif przed daniem głównym w postaci Cyberpanku 2077!
System Shock 2
System Shock™ 2 trailer
Jak pokonać sztuczną inteligencję? Bohater pierwszoosobowej gry System Shock 2 budzi się z kriogenicznego snu na pokładzie statku kosmicznego Von Braun. Załoga nie żyje, wokół panoszą się mutanty i groźne roboty, a sztuczna inteligencja manipuluje nami wyjątkowo skutecznie.
Mocnym atutem gry jest przy tym fabuła, którą tkamy ze strzępów odnajdywanych informacji. Po stronie zalet tego połączenia survival horroru z cyberpunkowym klimatem należy zapisać także sposób rozwoju postaci, rzutujący na dalszą rozgrywkę. Niezależnie od dokonanych wyborów, bez klucza francuskiego się nie obejdzie!
Filmy o cyberpunku
eXistenZ
eXistenZ (1999) - Trailer
Dzieło Davida Cronenberga rzuca nas do rzeczywistości, w której połączenie ciała i konsoli do gier staje się możliwe. Stosowny implant - bioport - daje nam możliwość uczestniczenia w ultrarealistycznej rozgrywce. Tylko co się stanie, gdy światy zaczną się przenikać na tyle, że w końcu ktoś zdezorientowany zada pytanie: "czy jesteśmy jeszcze w grze?"
Dziwne dni
STRANGE DAYS - Trailer ( 1995 )
Mocno zapomniane i jeszcze bardziej niedocenione dzieło Kathryn Bigelow to prawdopodobnie jeden z lepszych cyberpunkowych filmów w historii. Filarem fabuły jest tu SQUID - technologia pozwalająca wydobyć i zapisać wspomnienia i emocje, a później odtworzyć je amatorom cudzych wrażeń. Problemem jest - jak zwykle - uzależnienie od atrakcyjnej technologii, a punktem zwrotnym - uwieczniony w ten sposób zapis morderstwa.
Coś dla siebie znajdą również wielbiciele minidysków, używanych w roli nośnika do zapisu wspomnień. I choć rok 2000, będący w filmie bliską przyszłością, już dawno za nami, przedstawiona w filmie, mroczna wizja świata wydaje się aktualna jak nigdy wcześniej.
Łowca androidów
Blade Runner (1982) Official Trailer - Ridley Scott, Harrison Ford Movie
Dzieło Ridleya Scotta z 1982 roku okazuje się wyjątkowo dobrze znosić próbę czasu. Gdy wiele filmowych światów z lat 80. wygląda dziś jak karykatura samych siebie, mroczne Los Angeles w alternatywnym, 2019 roku, nadal przytłacza i fascynuje.
Mistrzowska scenografia jest tu tłem dla historii, bazującej na powieści Philipa K. Dicka, "Czy androidy śnią o elektrycznych owcach?". Mamy w niej androidy (replikantów), polujących na nich łowców, a w tle uniwersalne pytanie o istotę człowieczeństwa.