Eksperyment z komórkami macierzystymi - być może rewolucyjny

Władze USA wydały zgodę, więc firma biotechnologiczna Geron przeprowadziła nietypowy eksperyment - mężczyźnie z uszkodzonym rdzeniem kręgowym wstrzyknięto miliony komórek macierzystych w nadziei, że pomogą one zrekonstruować tkankę nerwową, nim paraliż nabierze trwałego charakteru.

Zabieg odbył się w klinice Shepherd Center (Atlanta). Dlaczego właśnie komórki macierzyste? Dlatego, że pochodzące z liczących kilka dni rozwoju embrionów komórki macierzyste mogą wytwarzać dowolny typ komórek ciała ludzkiego. Tu dodam od razu, że stosowaniu pochodzących z ludzkich embrionów komórek macierzystych sprzeciwia się Kościół katolicki i część amerykańskiego, prawicowego elektoratu.

Prezydent Obama popiera uchylenia ograniczeń w finansowaniu z budżetu państwa badań nad komórkami macierzystymi z embrionów, a warto dodać, że ograniczenia te wprowadził je jego poprzednik - George W. Bush. Wydana w ubiegłym miesiącu przez sąd apelacyjny decyzja o oddaleniu sprzeciwu wobec zniesienia tych restrykcji umożliwiła firmie Geron podjęcie jej eksperymentu.

Naukowcy od lat badali komórki macierzyste z nadzieją, że okażą się one pomocne w leczeniu uszkodzeń rdzenia kręgowego, cukrzycy i chorób neurologicznych. Eksperymenty (na szczurach) wykonywano w Reeve-Irvine Research Center przy Uniwersytecie Kalifornijskim, a licencję na wykorzystanie technologii ma kalifornijska Geron Corporation.

Naukowcom przewodził neurobiolog Hans Keirstead. Udało się im przekształcić pobrane z embrionów komórki macierzyste w oligodendrocyty, czyli komórki odpowiedzialne za formowanie osłonek mielinowych w centralnym układzie nerwowym. Odtworzenie warstwy ochronnej komórek nerwowych mogłoby pomóc w przywróceniu funkcjonowania rdzenia kręgowego w przypadkach, w których nie jest on zerwany. Takich właśnie jest olbrzymia większość.

Nim przystąpiono do badań nad ludźmi, prowadzono próby kliniczne na zwierzętach. Sparaliżowane szczury, którym wszczepiono komórki macierzyste, przynajmniej częściowo odzyskiwały zdolność poruszania. To skłoniło naukowców do "sięgnięcia" po człowieka. W pierwszej fazie badań biorą udział pacjenci z uszkodzeniami między trzecim a dziesiątym kręgiem piersiowym.

Czy terapia jest bezpieczna? Teoretycznie tak, ale dopiero czas pokaże, czy rzeczywiście jest skuteczna. Duże znaczenie ma aspekt psychologiczny - jeśli terapia nie przywróci pacjentom zdolności chodzenia, może znacznie wpłynąć na ważne dla samopoczucia funkcje życiowe - kontrolowania pęcherza i jelit oraz możliwość odbywania stosunków płciowych.