Lata i ... – załogowe maszyny powietrzne roku 2011 [wideo]

Rok 2011 był dość ciekawym rokiem także dla awiacji. Choć chyba większe niespodzianki mieliśmy wśród bezzałogowców – te podsumuję oddzielnie – to wśród maszyn z załogą na pokładzie też było kilka interesujących premier. Będzie też o jednym locie bez załogi, ale za to kosmicznym.

Prototyp myśliwca nowej generacji pokazała ChRL. J-20 powstał w Chengdu Aircraft Industry Group. Mimo że dla wielu jest dowodem technologicznej potęgi Chin, J-20 jest na tym etapie raczej demonstratorem technologii niż prototypem. Jeżeli J-20 zostanie maszyną seryjną, jego konstruktorzy będą musieli rozwiązać szereg problemów, głównie brak odpowiedniego silnika. A silniki to chińska pięta achillesowa. Na razie J-20 to duży znak zapytania, a  nie zwiastun przyszłej potęgi lotnictwa Chin.

Druga chińska nowość, choć skromniejsza, to wcale nie mniej ważna. Zwłaszcza w kontekście prac nad lotniskowcem. Do mediów wyciekły zdjęcia odrzutowca JT-9, pokładowej wersji szkolnej maszyny JL-9. Pokładowy JT-9 ma składany hak do łapania liny hamującej i zapewne mocniejsze  podwozie i płatowiec w porównaniu z JL-9.

W powietrze wzbił się latający punkt wczesnego ostrzegania (ang. AEW) na bazie CASA C-295. W obrotowym dysku nad kadłubem zamontowany jest izraelski radiolokator z anteną z aktywnym elektronicznym skanowaniem fazowym. C-295 AEW to wynik współpracy między Airbusem a Israel Aerospace Industries i Elta Systems. 2011 był rokiem ożywienia dla maszyn AEW/AWACS. W Rosji do służby wszedł pierwszy zmodernizowany A-50U. Pakistan otrzymał z ChRL pierwszy ZDK-03. Francja odebrała ostatni ze zmodernizowanych E-3F. W USA zakończono testy nowej wersji pokładowego E-2 - E-2D Advanced Hawkeye z nowym radarem AN/APY-9 o deklarowanym zasięgu ponad 550 km.

Dziewiczy lot odbył też pierwszy Embraer EMB-145I dla Indii. Jednak indyjski radiolokator w nadkadłubowej, podłużnej osłonie wciąż czeka na dopracowanie i zakończenie prób odbiorczych.

W 2011 było trochę nowinek śmigłowcowych.

W grudniu pierwszy, krótki lot wykonał nowy śmigłowiec koncernu AgustaWestland, czyli AW189. Maszyna przeznaczona na rynek cywilny wywodzi się ze swojej wojskowej wersji, czyli AW149. Oba modele mają maksymalną masę startową ponad 8 t. Napęd to 2 silniki General Electric CT7-2E1 o mocy 2000 KM każdy. AW189 może zabrać do 18 pasażerów. AW149/189 to interesująca propozycja w kontekście następców dla polskich Mi-8/17.

Oblatany w 2010 eksperymentalny Eurocopter X3 osiągnął rekordową, stabilną prędkość w locie poziomym 430 km/godz. Tym samym, z nadwyżką 20km/godz., potwierdził założenia konstrukcyjne.

Swoista sensacja związana była z akcją zabicia Usamy ibn Ladina. Na miejscu akcji pozostała tajemnicza część, jakoby z nieznanego typu amerykańskiego śmigłowca utraconego w walce. Ma to być ogon wraz z wirnikiem ogonowym wykonany w technologii stealth, w widmie radarowym i akustycznym. Zdjęcie stało się pożywką dla spekulacji, jak taka maszyna może wyglądać.

Paramount Group zaprezentowała z dumą pierwszy bojowy samolot własnej konstrukcji, czyli AHRLAC.

Ciekawą maszyną pochwalił się koncern Northrop Grumman. Firebird jest załogowym analogiem przyszłego bojowego bsl, który ma skutecznie konkurować o zamówienia Pentagonu w klasie bsl-i teraz zdominowanych przez General Atomics MQ-1 i MQ-9. Firebird to tak naprawdę konstrukcja Scaled Composites, powstała na zlecenie Northrop Grumman.

Było też kilka ciekawostek w lotnictwie cywilnym. W swój pierwszy lot wzbił się B747-8 Intercontinental, czyli pasażerska, nowa wersja Jumbo Jeta.

B747-8 powstał w 2 wariantach, transportowej Freighter i pasażerskiej. O ile B747-8F sprzedaje się nieźle, tym bardziej że Airbus na razie odłożył w czasie opracowanie wersji towarowej A380, to B747-8I sprzedaje się słabo. Dotąd zamówiono mniej niż 40, a konkurencyjnego A380 prawie 250.

Dassault oblatał nową odmianę ich sztandarowego odrzutowca biznesowego, czyli Falcon 2000S. Ekskluzywna oferta dla 6 pasażerów na komfortowy lot, np. z Dubaju do Rzymu albo Pekinu czy gdziekolwiek indziej na odległość ponad 6,2 tys. km. Nowy model w tej klasie pokazał też Embraer.

Na przeciwległym biegunie do B747-8 plasuje się propozycja amerykańskiej firmy Sonex Aircraft, specjalizującej się w produkcji ultralekkich samolotów do samodzielnego montażu. W 2011 oblatała swój pierwszy odrzutowiec, SubSonex JSX-1. W zamyśle odrzutowiec dla każdego.

W październiku z kosmodromu Kourou w Gujanie Francuskiej wystartowała, po raz pierwszy w historii, rosyjska rakieta Sojuz 2-1a. Epokowe wydarzenie także z innego powodu. Wyniesionym ładunkiem były 2 pierwsze satelity systemu nawigacji satelitarnej Galileo. Był to lot bezzałogowy, ale za to spektakularny i w duchu sylwestrowy.