Nakrętki mocowane do butelek. Dlaczego UE zdecydowała się na to?

Unijna dyrektywa wyznaczała, że od 1 lipca 2024 roku wszystkie butelki PET oraz kartony na napoje muszą mieć nakrętki przymocowane na stałe. Celem tej zmiany jest zmniejszenie ilości odpadów i ochrona środowiska. Decyzja ta wywołała jednak obawy konsumentów o możliwe trudności z recyklingiem, a także wzrost kosztów produkcji, co martwi producentów żywności.

Na debacie "Zrównoważona polska żywność", w trakcie XVI Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, prezes Mlekpolu, Tadeusz Mroczkowski, przyznał, że jego firma już zainwestowała 30 mln zł w to rozwiązanie. Było to konieczne z powodu modernizacji maszyn i wymiany niektórych z nich. Mroczkowski zaznaczył, że Mlekpol był pionierem tych zmian w swojej branży, co spotkało się z negatywną reakcją klientów.

Przyczyną mocowania nakrętek do butelek jest dbałość o środowisko i redukcja odpadów. Luźne nakrętki często gubią się, co prowadzi do ich zaśmiecania środowiska, szczególnie w ekosystemach wodnych. Utrzymywanie ich na butelkach zwiększa szanse na ich ponowne wykorzystanie i recykling.

Według Komisji Europejskiej, plastik stanowi aż 80% odpadów morskich u nas na europejskich plażach, a nakrętki są wśród najczęściej znajdowanych śmieci. Dlatego zintegrowane nakrętki mogą w dużym stopniu pomóc w ograniczeniu tego problemu.

Unia Europejska wprowadziła dyrektywę SUP (Single Use Plastic), aby zmniejszyć negatywny wpływ jednorazowych produktów z plastiku na środowisko. Przymocowanie nakrętek do opakowań to jedno z wymagań tej dyrektywy. Od połowy 2024 roku, wszystkie plastikowe nakrętki w krajach UE będą musiały być fabrycznie przytwierdzone do opakowań.

Zmienione przepisy UE dotyczące zintegrowanych nakrętek mogą wpłynąć na działalność charytatywną polegającą na zbieraniu zakrętek. Jednak niektóre organizacje już dostosowują się do nowych reguł, zaczynając zbierać całe butelki. Niemniej wielu konsumentów wciąż nie rozumie tej zmiany, co prowadzi do niezadowolenia z działań producentów napojów.

Podczas konferencji w Katowicach, Mroczkowski podkreślał trudności, jakie jego firma napotkała, tłumacząc zmiany klientom, którzy chcą dalej uczestniczyć w zbieraniu zakrętek. Efektem tego był brak zrozumienia i niezadowolenie wśród klientów.

Prezes Mlekpol zauważył, że wciąż brakuje akcji edukacyjnych na poziomie ogólnokrajowym, które wyjaśniałyby potrzebę tych zmian. Modernizacja linii produkcyjnych i wymiana maszyn wiąże się z wysokimi kosztami, aczkolwiek są one uzasadnione.

Według portalsamorządowy.pl, Marek Sumiła, prezes Żywiec Zdrój, w dyskusji o redukcji, recyklingu i odpowiedzialności zauważył, że stałe mocowanie zakrętek to krok do zamknięcia obiegu materiału. Wzywał też, by konsumenci nie usuwali nakrętek z butelek, co podniosłoby efektywność recyklingu.

Sumiła podkreślił, że każda nowość wymaga edukacji społeczeństwa i przekonania go do nowych praktyk. Zauważył, że montowanie nakrętek wzbudziło frustrację, choć ma na celu wspólne dobro i poprawę dla konsumentów.

Piotr Szewczyk, zastępca dyrektora Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych "ORLI STAW", wyjaśnił, że wciąż szerzone są błędne informacje o konieczności oddzielania nakrętek, co nie jest prawdziwe. Zakrętki oddzielone od butelek są trudniejsze do odzyskania, co jest przeszkodą w skutecznej gospodarce odpadami.

Koszty związane ze zmianą sposobu montażu nakrętek mogą wpłynąć na wzrost wydatków dla producentów. Obejmują one inwestycje w nowe technologie produkcyjne i wzrost zużycia materiałów. Według analizy PricewaterhouseCoopers dla UNESDA i European Federation of Bottled Waters, na poziomie całej UE takie koszty mogą osiągnąć nawet 8,7 miliarda euro.

Można przewidywać, że te dodatkowe wydatki mogą być przełożone na ceny produktów, co spowoduje podwyżki cen napojów. Wpływ tych zmian na ceny w Polsce zależeć będzie od strategii poszczególnych producentów oraz możliwości osiągnięcia oszczędności w wyniku efektywnego recyklingu i ograniczonego marnowania materiałów.