WUDO: Microsoft przerzucił koszty aktualizacji Windowsa 10 na użytkowników

Windows 10 zbiera na razie dość pochlebne recenzje, podobnie jak działania Microsoftu, który zdecydował się bezpłatnie udostępnić nowy system (więcej na ten temat znajdziecie w artykule Adama Bednarka). Okazuje się jednak, że w tej beczce miodu znalazła się łyżka dziegciu, w postaci funkcji o nazwie WUDO.

WUDO (Windows Update Delivery Optimization) to mechanizm, usprawniający aktualizacje Windowsa 10. Działa w ten sposób, że wraz z udostępnieniem aktualizacji komputer użytkownika może pobierać pliki albo z serwera Microsoftu, albo – podobnie jak w sieciach peer-to-peer – od innych użytkowników, zarówno w sieci lokalnej jak i z Internetu.

Microsoft odciąża w ten sposób swoje serwery, a użytkownicy zyskują możliwość szybszego pobierania plików. W sieci lokalnej wystarczy, gdy jeden z komputerów pobierze aktualizację, by cała reszta szybko pobrała sobie od niego potrzebne pliki. Albo znalazła inne, pobliskie źródła potrzebnych danych, co – jak zapewnia Microsoft – ma być całkowicie bezpieczne, bo WUDO ma weryfikować autentyczność plików.

Teoretycznie to sytuacja korzystna dla wszystkich. Microsoft odciąża w ten sposób własne serwery, a użytkownicy zyskują możliwość sprawniejszej aktualizacji.

I w całej sprawie nie byłoby niczego kontrowersyjnego, gdyby nie jeden, drobny szczegół: WUDO jest domyślnie włączone, a użytkownik – o ile nie lubi grzebać w opcjach systemu – nie ma powodu, by się o tym dowiedzieć.

Czy zatem usprawiedliwione są głosy krytyki? Częściowo tak. Choć przypuszczam, że przy obecnych przepustowościach łącz internetowych działanie WUDO będzie u większości użytkowników zupełnie transparentne, to u niektórych może skutkować zapchaniem łącza lub wykorzystaniem limitowanego transferu. Zapewnienia Microsoftu o dostosowaniu prędkości transferu do przepustowości łącza są wprawdzie uspokajające, ale pojawiają się doniesienia, że mechanizm nie działa tak, jak powinien.

Problemem jest również coś innego – fakt, że Microsoft zdecydował się wykorzystać infrastrukturę użytkowników bez wyraźnego powiadamiania ich o tym i w gruncie rzeczy przerzucił na nich część kosztów, związanych z aktualizacjami systemu.

Ustawienia –> Uaktualnienia i bezpieczeństwo –> Windows Update –> Ustawienia zaawansowane –> Wybierz sposób instalowania aktualizacji –> Wybierz sposób dostarczania aktualizacji.

W tym miejscu mamy do wyboru trzy opcje:

1. Całkowite wyłączenie WUDO. Aktualizacje będą pobierane tylko z serwerów Microsoftu i nie będziemy udostępniać ich innym użytkownikom. 2. Włączenie WUDO tylko dla komputerów w sieci lokalnej. 3. Włączenie WUDO również dla komputerów spoza sieci lokalnej.

Nie pieniądze są tu jednak kluczem, ale przede wszystkim nadszarpnięcie zaufania. Jeśli dzisiaj Microsoft optymalizuje w ten sposób ściąganie plików, to co będzie jutro? Wykorzysta zasoby bezczynnych komputerów do obsługi zapytań Binga? Użyje dysków twardych klientów do tworzenia kopii OneDrive’a? Skorzysta ze smartfonów Lumia jak z hotspotów, tworząc własną, niezależną sieć?

Nawet, jeśli powyższe przykłady wydają się nieco przejaskrawione, to pamiętajmy, że z WUDO Microsoft zrobił już coś podobnego: wykorzystał infrastrukturę użytkowników do własnych celów, tłumacząc to rzecz jasna dobrem i wygodą klientów.

Nie wykluczałbym przy tym możliwości, że to efekt nie celowych działań, ale zwykłej bezmyślności - ktoś w Redmond wybrał rozwiązanie słuszne z technicznego punktu widzenia, ale nie zastanowił się nad tym, jak może to zostać odebrane przez użytkowników.

A wystarczyłoby po prostu wybrać wersję opt-in: domyślnie wyłączyć kontrowersyjną usługę i poprosić użytkownika o jej włączenie, wraz z krótkim wyjaśnieniem, że skorzystają na tym wszyscy. Niestety, zamiast tego Microsoft wybrał odwrotne rozwiązanie. Uważam, że to niebezpieczny precedens.