Do czego służy metalowy bolec w gniazdku? Nie każdy o tym wie

Gniazdka elektryczne różnią się w zależności od kraju. W Polsce najczęściej używane są gniazda typu E (CEE 7/5), popularne także w Belgii, Czechach, Francji i na Słowacji. Te gniazdka mają dwa otwory – dla przewodów fazowego i neutralnego – oraz metalowy bolec. Ten ostatni jest szczególnie ważny z punktu widzenia bezpieczeństwa.

Wewnątrz gniazdek znajdują się sprężynowe metalowe styki, które łączą się z przewodami sieci energetycznej. Kiedy wtyczka jest wsuwana do gniazdka, jej styki stykają się z bolcami wtyczki, umożliwiając przepływ prądu między nimi. Wewnątrz gniazdka występuje różnica potencjałów, zwana napięciem. Po włożeniu wtyczki, prąd płynie od przewodu fazowego do neutralnego, dostarczając energię elektryczną do podłączonego urządzenia.

Dlaczego gniazdka mają dwa otwory? Jest to związane z zasadą zachowania ładunku elektrycznego. Ładunek nie może zostać zniszczony, musi gdzieś się gromadzić lub być odprowadzony. Gdyby gniazdko miało tylko jeden otwór, ładunek elektryczny gromadziłby się na urządzeniu, co szybko doprowadziłoby do wyrównania potencjałów i zatrzymania przepływu prądu.

Dlaczego więc metalowy bolec w gniazdku jest tak ważny? Jego głównym zadaniem jest ochrona użytkowników. W przypadku awarii, gdzie obudowa urządzenia zostaje nieświadomie połączona z przewodem fazowym, brak metalowego bolca mógłby prowadzić do niebezpiecznego porażenia elektrycznego.

"Prąd zawsze płynie ścieżką o najmniejszym oporze elektrycznym, a opór kabla jest znacznie mniejszy niż opór ludzkiego ciała. Dlatego prąd zazwyczaj popłynie przez uziemienie zamiast przez ciało, co dodatkowo aktywuje zabezpieczenia elektryczne" – podkreśla strona "Zapytaj fizyka".

Główne funkcje metalowego bolca w gniazdkach elektrycznych to:

• Ochrona przed porażeniem elektrycznym. Bolec uziemiający, połączony z ziemią, odprowadza prąd w razie awarii, chroniąc użytkowników.
• Stabilizacja napięcia. Uziemienie pomaga stabilizować napięcie w systemie, co jest kluczowe przy przepięciach i skokach napięcia i pozwala chronić urządzenia.
• Zwiększenie skuteczności układów ochronnych. Uziemienie współpracuje z układami ochronnymi, takimi jak wyłączniki różnicowoprądowe, które wykrywają nienaturalne obiegi prądu i szybko odłączają zasilanie, zapobiegając uszkodzeniom i zagrożeniom. Metalowy bolec jest szczególnie ważny w urządzeniach o wysokim zużyciu energii lub tych umieszczonych w wilgotnych miejscach, gdzie ryzyko porażenia jest większe.