Nóż Rambo. Legendarny sprzęt powraca na srebrnym ekranie

Nóż Rambo. Legendarny sprzęt powraca na srebrnym ekranie05.04.2019 12:32
Skąd się wziął nóż Rambo?

Ikoniczny, niepowtarzalny i zabójczy. John Rambo to symbol lat 80., wymachujący na ekranie legendarnym nożem. Co o nim wiemy i skąd się wziął nóż Rambo?

Lata 80. były dekadą, kiedy wszystko wydawało się prostsze. Papierosy zanadto nie szkodziły, efekt cieplarniany był fanaberią jajogłowych, a światowy podział na złych i dobrych był definiowany wraz z pierwszym w życiu łykiem coli z puszki.

Wszystko to znajdowało swoje odbicie także w kinie, choć fala nakręconych w latach 80. arcydzieł klasy B dotarła do Polski ze sporym opóźnieniem, wraz z rosnącą dostępnością magnetowidów, handlarzy rozkładających na łóżkach polowych swoje kinoteki czy w końcu wraz z coraz bogatszą ofertą wypożyczalni kaset wideo.

John Rambo - ikona minionej epoki

Jednym z małomównych bohaterów tamtych czasów jest bez wątpienia John Rambo – jednoosobowa armia, maszyna do zabijania i broń masowej zagłady.

Choć w kolejnych filmach pragnący spokoju komandos posługiwał się imponującym arsenałem, łącznikiem był zawsze nóż. Zazwyczaj podobny, ale w każdej części filmu nieco inny. Skąd w ogóle wziął się pomysł na gadżet, który z czasem urósł do rangi symbolu swojej epoki?

Kadr z filmu "Rambo: Pierwsza krew"
Kadr z filmu "Rambo: Pierwsza krew"

Początków musimy szukać w literaturze, bo przed filmami były powieści Davida Morrella. To właśnie w pierwszej z nich znajdujemy dość dokładny opis stalowego narzędzia zagłady:

Kształtem przypominał nóż myśliwski typu Bowie. Ostrze miało dwadzieścia pięć centymetrów długości, pięć centymetrów szerokości i sześć i dwie dziesiąte milimetra grubości. Było zrobione z nierdzewnej stali węglowej, tak twardej, że praktycznie nie do złamania. Nóż ważył ponad trzysta czterdzieści gramów. Po przeciwległej stronie krawędzi tnącej znajdowały się wysokie i grube zęby, podobne do zębów piły, którymi można było przeciąć poszycie kadłuba samolotu albo przerdzewiałe ściany tego hangaru. Trzon rękojeści z nierdzewnej stali (…) był owinięty żyłką mogącą wytrzymać ciężar ponad sześćdziesięciu kilogramów. (...) Jelec wystawał na dwa i pół centymetra z obu stron. W otworze w jednym ramieniu jelca tkwiło ostrze śrubokrętu krzyżowego, w drugim - zwykłego. Otwory przewiercono na wylot, dzięki czemu posługując się rzemieniami do mocowania pochwy można było przywiązać nóż do kija i używać go jako włóczni. Głowica wieńcząca wydrążony trzon rękojeści dawała się odkręcać. W jej wnętrzu zamontowano kompas, natomiast w trzonie mieścił się maleńki, ostry jak brzytwa scyzoryk, zapałki w wodoodpornym pojemniczku, haczyki na ryby oraz igła, której - wykorzystując żyłkę nawiniętą na trzon rękojeści - mógł użyć do zszywania swych ran.

Opis wydaje się dość dokładny, a papier zniesie wszystko - stal węglowa przecież rdzewieje, a wielkie zęby piły przydają się raczej przy cięciu drewna, niż lotniczego aluminium. Łatwo opisać najbardziej nawet niesamowity nóż, jednak problem polegał na tym, że taki nie istniał.

91–164-Q Survival Knife — nóż przetrwania dla amerykańskich pilotów, projekt z 1958 roku, Źródło zdjęć: © domena publiczna
91–164-Q Survival Knife — nóż przetrwania dla amerykańskich pilotów, projekt z 1958 roku
Źródło zdjęć: © domena publiczna

Oczywiście – noże surwiwalowe, jak legendarny ASEK (Aircrew Survival Egress Knife) projektowano od dawna, głównie z myślą o przetrwaniu zestrzelonych pilotów. Od dziesięcioleci istniały również niezliczone różne wariacje noża Bowie, ale sprzętu takiego, jak opisany w książce, zwyczajnie nie było.

Niezbędny gadżet filmowego komandosa

A filmowy bohater musiał go mieć. W pierwszej części swoich przygód jest przecież byłym żołnierzem.

Ponieważ nie nosił broni, twórcy filmu potrzebowali jakiegoś innego atrybutu, by pokazać, że szwędający się po amerykańskim końcu świata weteran to wytrenowana maszyna do zabijania. Supernóż był więc niezbędny.

Z propozycją wykonania pierwszego „noża Rambo” zwrócono się do twórcy noży, Williama Morana. W tamtym czasie była to postać legendarna. Jeden z ostatnich amerykańskich kowali, który swoją zawodową pasję przekuł – nomen omen – w sztukę projektowania i wytwarzania nowoczesnych noży, łączących walory użytkowe z artyzmem wykonania.

Nóż Rambo wyglądał początkowo inaczej

„Bill” Moran jednak odmówił, więc zamówienie powędrowało do kolejnej legendy, Jimmy’ego Lile, którego noże były używane przez długi szereg amerykańskich prezydentów, a także gwiazd kina i muzyki.

Pierwszy nóż Rambo - wersja z folderem w rękojeści, Źródło zdjęć: © CarterTown
Pierwszy nóż Rambo - wersja z folderem w rękojeści
Źródło zdjęć: © CarterTown

Jimmy podjął się zadania i zaprojektował nóż zgodnie z książkowym opisem – w wydrążonej rękojeści mieścił się mniejszy, składany nożyk.

Lepszym pomysłem okazało się jednak zastąpienie go zestawem przetrwania, zawierającym wszystko, co potrzebne do pokonania amerykańskiej gwardii narodowej i policji.

Pierwszy nóż Rambo, Źródło zdjęć: © BestRamboKnife
Pierwszy nóż Rambo
Źródło zdjęć: © BestRamboKnife

Rozmiary i detale (jak choćby te nieszczęsne, absurdalnie niepraktyczne śrubokręty w jelcu) sprawiały, że oryginalny nóż z pierwszej części Rambo był w zasadzie karykaturą noża przetrwania.

9-calowa głownia zbliżała go gabarytami do maczety. Do tego wydrążony uchwyt zamiast sprawdzonej budowy typu full tang (cały nóż, łącznie z trzpieniem rękojeści, wykonany z jednego kawałka stali), nieszczególnie wzmacniał całą konstrukcję.

Mimo tego to właśnie nóż Rambo zapoczątkował trwającą do dzisiaj modę na noże, nie tylko surwiwalowe, które przestały pełnić rolę wyłącznie narzędzia czy broni, a stały się także kolekcjonerskim gadżetem.

Nóż z filmu "Rambo 2", Źródło zdjęć: © BestRamboKnives
Nóż z filmu "Rambo 2"
Źródło zdjęć: © BestRamboKnives

Nóż Rambo jest inny w kolejnych częściach

Co istotne, w kolejnych częściach przygód dzielnego, coraz mocniej nadgryzionego przez czas komandosa występują różne modele noża. W Rambo II ponownie jest to sprzęt wykonany przez Jimmy’ego Lile.

W trzeciej części filmu rekwizyt wykonał inny, znany twórca noży - Gil Hibben. Jego dzieła mogliśmy oglądać również w takich filmach, jak "Mortal Kombat", "Blade" czy "Niezniszczalni".

Nóż z filmu "Rambo 3", Źródło zdjęć: © Hibben Knives
Nóż z filmu "Rambo 3"
Źródło zdjęć: © Hibben Knives

Nóż w "John Rambo" - maczeta samoróbka

W czwartej części serii widzimy na ekranie, jak bohater pracowicie dzierga swoją maczetę z dostępnego złomu. W rzeczywistości projekt pracowicie dopieszczał Gil Hibben. Pierwsza wersja noża, a właściwie maczety o nazwie Big John została odrzucona przez twórców filmu.

Zamiast efektownej, gigantycznej głowni domagali się czegoś wyglądającego bardziej na samoróbkę. Dopiero kolejny projekt doczekał się akceptacji i tę właśnie wersję oglądamy na ekranie.

Maczeta z filmu "John Rambo", Źródło zdjęć: © Hibben Knives/Mike Carter
Maczeta z filmu "John Rambo"
Źródło zdjęć: © Hibben Knives/Mike Carter

Nóż w "Rambo 5" - Heartstopper

Już niebawem ujrzymy w akcji kolejny nóż Rambo. W filmie "Rambo 5. Ostatnia krew" będzie to kawał żelastwa, który sam Sylvester Stallone określił jako Heartstopper, wrzucając na Instagram mało szczegółową fotografię.

Nieco później aktor podzielił się takim zdjęciem przepięknej, uroczo przerysowanej "kosy":

Niedawno na Instagramie aktora pojawiła się kolejna fotka z planu – tym razem pokazująca Johna Rambo z przybraną córką.

Jaką rolę w ich przygodach odegra Heartstopper? Przekonamy się za kilka miesięcy – premiera Rambo 5 już we wrześniu.

Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.