Koniec bsl Global Hawk, długowieczny U-2? [wideo] [cz.2.]

W kontekście rezygnacji USAF z bsl Global Hawk padła nazwa U-2. Temu niegdyś najsłynniejszemu samolotowi rozpoznawczemu świata wielokrotnie wieszczono kres służby. A jej początek to rok 1955.

W kontekście rezygnacji USAF z bsl Global Hawk padła nazwa U-2. Temu niegdyś najsłynniejszemu samolotowi rozpoznawczemu świata wielokrotnie wieszczono kres służby. A jej początek to rok 1955.

Na początek drobne wyjaśnienie. Owszem, U-2A firmy Lockheed (dziś Lockheed Martin), projekt Clarence’a „Kelly” Johnsona trafił do służby w CIA w 1955 r., a do USAF 2 lata później. Jednak była to pierwsza generacja U-2. Na zdjęciu powyżej widać U-2C (z lewej), szczytowe ogniwo ewolucji U-2 pierwszej generacji obok U-2R (ang. Revised – poprawiony). Łatwo dostrzec różnicę. Ten sam układ aerodynamiczny, ale powiększony kadłub, dłuższe skrzydła. U-2R wzbił się w powietrze w 1967 r. i zapoczątkował drugą generację U-2, która lata do dziś. Ciekawostka: samoloty na zdjęciu nie mają żadnych oznaczeń poza czerwonym numerem cywilnym (być może fałszywym) na stateczniku pionowym. Tak oznaczane były U-2 należące do CIA.

Tak wyglądała pierwsza nemezis U-2, bezkompromisowy Lockheed SR-71 Blackbird. Zbudowany ze stopu tytanu, latał z prędkością niemal 3,5 Ma na pułapie prawie 26 km. SR-71A wszedł do linii w 1966 r. Deklasował poddźwiękowego U-2 prędkością, która wraz z pułapem miała dawać mu bezkarność w konfrontacji z obroną plot. Jednak szybki rozwój rakietowych systemów plot. odesłał koncepcję SR-71 do lamusa. Od 1998 r. SR-71 istnieje tylko w formie eksponatów muzealnych, a U-2 lata dalej. Rozwój satelitów rozpoznawczych też – wbrew przewidywaniom – nie zabił U-2. Po prostu satelitów nie można mieć zawsze i wszędzie, nad dowolnym obszarem.

Z tego ujęcia widać najważniejsze cechy konstrukcji U-2R/S. Długi, smukły kadłub swoim kształtem przypomina szybowce. I pod względem aerodynamicznym ma z nimi wiele wspólnego. Kadłub U-2 drugiej generacji ma doskonałość aerodynamiczną o wartości 25. Napęd stanowi pojedynczy silnik odrzutowy. Charakterystyczne jest jednośladowe podwozie oraz 2 podskrzydłowe zasobniki (ang. superpods) na wyposażenie rozpoznawcze.

Obecnie wszystkie U-2 to wersja U-2S, powstała poprzez instalację nowego silnika. Oryginalny turboodrzutowy Pratt & Whitney J75-P-13B o ciągu 75,6 kN zastąpiono turbowentylatorowym (inaczej turboodrzutowym dwuprzepływowym) F118-GE-101 firmy General Electric o ciągu 84,5 kN. Jest to pochodna silnika z B-2A. Wymiana silników na U-2R trwała w latach 1994-99 i od tego czasu mamy do czynienia wyłącznie z wersjami U-2S i TU-2S (dwuosobowy wariant szkolny).

U-2S osiąga prędkość przelotową 695 km/godz., pułap maksymalny ok. 29,5 km (choć standardowo podaje się ponad 21 km – 70 tys. stóp) i promień działania 6800 km. Długotrwałość lotu (do ok. 15 godz.) ograniczona jest wytrzymałością pilota. U-2 nie ma sondy do tankowania w powietrzu, choć prowadzono takie próby na 4 U-2F (przebudowane U-2C). W U-2R/S zrezygnowano z tankowania w powietrzu, bo paliwa i tak wystarczy na ponad kilkanaście godzin.

Hermetyczny kombinezon pilota przypomina strój kosmonauty i niewiele się od niego różni. Ze względu na pułap lotu ciśnienie w kabinie odpowiada warunkom na ponad 8 km, do tego zawsze dochodzi ryzyko katapultowania. Instalacja tlenowa podaje pilotowi czysty tlen. Zaczyna on nim oddychać na godzinę przed lotem. W drodze do samolotu pilotowi towarzyszy członek personelu naziemnego i niesie zasobnik z czystym tlenem. Jest on potrzebny, zanim pilot zostanie podpięty do instalacji pokładowej. Kabina obecnych U-2S to tw. szklany kokpit.

U-2S ma bardzo bogate wyposażenie. Przenoszone jest w wymiennym nosie, w głównej komorze kadłubowej (tzw. Q-bay), jeszcze jednej tylnej (E-bay) oraz wspomnianych superpods. Duża owiewka nad kadłubem mieści system przekazu satelitarnego Senior Spur. Uzupełnia on system kodowanej transmisji CDL. Dzięki temu U-2S został wpięty w sieciocentryczny system dowodzenia. Zebrane przez U-2 dane są przesyłane kodowanym łączem do naziemnych stacji odbioru CARS i stamtąd są rozsyłane do np. samolotów bojowych czekających już powietrzu na wskazanie celu.

Wyposażenie rozpoznawcze jest wymienne. W obrotowej owiewce nosowej instalowany jest radiolokator obserwacji bocznej Hughes ASARS-2. Pracuje on w paśmie X, ma antenę (skierowaną w prawo) ze skanowaniem fazowym z technologią SAR, z możliwością wykrywania i śledzenia (określa prędkość i kierunek) celów ruchomych. Zasięg ASARS-2 to 160 km, a rozdzielczość obrazu (transmitowanego w czasie rzeczywistym) ok. 1 m. U-2S z ASARS-2 łatwo poznać. Na górnej powierzchni nosa są guzy kanałów wlotowych powietrza do instalacji chłodzącej elektronikę.

Zamiast ASARS-2 można zabierać optoelektroniczny system SYERS. Pracuje on w paśmie dziennym i termowizyjnym, a obraz transmitowany jest na bieżąco. U-2S przenosi także system rozpoznania radioelektronicznego Senior Ruby w superpods. Senior Ruby wykrywa, lokalizuje i klasyfikuje emisję obcych stacji radarowych. System można montować razem z SYERS i ASARS-2 lub wyposażeniem fotograficznym, ale bez możliwości transmisji (zapisane dane analizowane są po locie) lub razem z drugim systemem rozpoznania radioelektronicznego Senior Spear. Przenoszony jest on w Q-bay, a brzuch maszyny najeżony jest mieczowymi antenami (fot. tytułowa) o kształcie końca kija hokejowego. Zestawy Senior Spear i Senior Ruby zapewniają transmisję w czasie rzeczywistym. Gdy U-2 nie ma wymienionych systemów, to sekcje nosowe kadłuba i superpods osłaniane są przez idealnie wyoblone, krótkie kołpaki.

U-2S z Senior Ruby w superpods. W przedniej części, od zewnętrznej strony są one charakterystycznie ścięte, zgodnie z kształtem anten. Poza tym egzemplarz na zdjęciu najwyraźniej przenosi system SYERS w części nosowej kadłuba. U-2S wykonuje także misje rozpoznania fotograficznego.

W Q-bay, w stabilizowanych kołyskach instaluje się aparaty IRIS (panoramiczny, o zmiennej ogniskowej 61-76 cm, fotografuje pas ziemi 60 km w osi lotu, plus 30 km na boki) lub Itek HS-329 o ogniskowej 1676 mm i wąskim polu widzenia, do tego lekki aparat T-35 umieszczony skośnie w owiewce nosowej. Wykonuje on zdjęcia orientujące samolot względem terenu, nad którym przelatuje. Zdjęcia wywoływane są po wylądowaniu.

Ogólnie wyposażenie U-2S jest tajne, a większość danych jest nieoficjalna lub są po części spekulacjami. Warto w tym miejscu dodać, że jakość wyposażenia rozpoznawczego U-2S przewyższa HISAR z bsl RQ-4.

U-2S sfotografowany po misji w czasie Operation Iraqi Freedom, czyli ostatniej inwazji na Irak. Samolot ma systemy ASARS-2 i Senior Ruby. Mimo że U-2S (tak jak RQ-4) może działać nad obcym terytorium tylko w warunkach pełnej dominacji w powietrzu i obezwładnionej obrony plot., to jego sensory umożliwiają wgląd w obce terytorium, nawet podczas lotu wzdłuż granic.

U-2 nazywany jest Dragon Lady i ta nazwa szybko nie zginie. U-2 przetrwał SR-71, satelitarną rewolucję i RQ-4. Nawet jeżeli z bsl-ami wygrywa dzięki pustkom w kasie Pentagonu. Według obecnych planów następca Dragon Lady nie pojawi się przed 2023 r.