Chcesz kupić telewizor? Musisz to wiedzieć

Na rynku są różne telewizory i warto poświęcić chwilę na zapoznanie się z podstawowymi informacjami na ich temat. Dzięki temu będzie łatwiej dokonać wyboru i zdecydować się na konkretny typ podświetlenia i rodzaj matrycy, niezależnie od tego czy chcemy np. kupić telewizor 75 cali, telewizor 65 cali, telewizor 55 cali, telewizor 40 cali, telewizor 32 cale, czy po prostu Smart TV.

Podświetlanie matrycy w telewizorach LCD LED może się odbywać na parę sposobów, które mają różne nazwy.

Zacznijmy od początku. LED to akronim od Light Emitting Diode, czyli diody emitującej światło. Warto dodać, że w języku polskim często dochodzi do powstawania pleonazmu w postaci określenia "dioda LED", ale można powiedzieć, że zostało to powszechnie zaakceptowane.

Najważniejsze jest to, że diody elektroluminescencyjne emitują światło i są wykorzystywane jako podświetlenie w wielu współczesnych telewizorach. Ponadto mogą występować w kilku odmiennych konfiguracjach.

Podświetlenie w telewizorze LCD może być krawędziowe (Edge LED). Oznacza to, że diody zostają umieszczone na krawędziach, więc rzędy diod przeznaczonych do podświetlania matrycy mają ograniczone możliwości – mniej precyzyjne kontrolowanie natężenia światła w określonych obszarach na ekranie.

Dużą zaletą rozwiązania Edge LED będzie to, że jest bardziej energooszczędne. Przy okazji trzeba też podkreślić, że "mniej precyzyjne" podświetlenie nie jest równoznaczne z "fatalnym efektem wizualnym". Raczej nie warto popadać w skrajne opinie na ten temat, a szukanie różnych kompromisów podczas kupowania nowego telewizora, często może dać zadowalające efekty.

Zanim przejdziemy dalej, warto wspomnieć jeszcze o tak zwanym Dual LED, czyli podświetleniu krawędziowym, które jest trochę lepsze ze względu na fakt wykorzystania dwóch zestawów podświetlenia. Jeden daje bardziej chłodne, niebieskie światło, a drugi zestaw zawiera diody o bardziej ciepłym, żółtym świetle. W zależności od tego, co się dzieje na ekranie, telewizor będzie przełączał między tymi dwoma podświetleniami.

Najwyższa pora przejść do podświetlenia bezpośredniego (Direct LED), które znajduje się bezpośrednio za matrycą. Takie telewizory mają trochę grubsze gabaryty.

Zamiast rzędu LED-ów na krawędziach i rozpraszania światła do dalszych obszarów, tutaj mamy do czynienia ze znacznie większą ilością diod. Przekłada się to na większe zużycie energii, ale też bardziej równomierne podświetlenie ekranu. Najlepsze efekty uzyskamy dzięki połączeniu direct LED z local dimming. Strefowe wygaszanie podświetlenia, czyli local dimming, to możliwość lokalnego, precyzyjnego przyciemniania obrazu. Użytkownik po prostu dostaje lepszy kontrast między ciemnymi i jasnymi obszarami ekranu.

Bardzo interesującą ewolucją jest Mini LED. Tutaj wykorzystuje się zdecydowanie więcej diod rozmieszczonych w tylnym panelu telewizora – mogą to być nawet tysiące i dziesiątki tysięcy.

Jest to możliwe dzięki miniaturyzacji, a konkretniej mówiąc dzięki uzyskaniu rozmiarów diod w okolicach 200 mikronów, czyli po prostu kilkukrotnie mniejszych od tych ze standardowych telewizorów LCD LED.

Pozytywnym efektem są przede wszystkim mniejsze strefy lokalnego podświetlania. Mamy zatem coś na wzór bezpośredniego podświetlenia z local dimming na sterydach, które pozwala uzyskać bardziej precyzyjne rezultaty. Bardzo wysoka liczba stref podświetlenia, lepszy kontrast, wyższa jasność, mniejsza poświata elementów podświetlonych na ciemnym tle. Mini LED występuje między innymi w telewizorach QNED od LG, a także QLED od Samsunga.

Telewizory QLED, czyli Quantum dot LED, to ewolucja LCD LED, która dodatkowo opiera się na tak zwanej technologii kropki kwantowej. Kropki kwantowe to malutkie, nanometrowe półprzewodniki, które mogą wytwarzać różne kolory. Jest to uzależnione od wielkości cząstek, ponieważ mniejsze rozmiary przekładają się na bardziej niebieskie kolory, a większe rozmiary pozwalają uzyskać bardziej czerwone kolory.

Kropki kwantowe w połączeniu z filtrami kolorów, ostatecznie przekładają się na możliwość uzyskania o wiele lepszych barw. Oferowane poziomy jasności również są bardzo dobre. Niestety telewizory QLED mają pewną bolączkę, a jest nią czerń, która nie jest tak dobra jak w telewizorach OLED.

Co ciekawe, sytuacja uległa wyraźnej poprawie dzięki rozwiązaniu, o którym pisaliśmy trochę wcześniej. QLED połączone z technologią Mini LED, daje znacznie lepszą czerń niż było to do tej pory możliwe. To bardzo pozytywna zmiana, która zwiększa konkurencyjność względem OLED-ów.

Pisaliśmy dużo o rodzajach podświetlenia, lecz w przypadku technologii OLED sytuacja wygląda trochę inaczej. Organic Light-Emitting Diode, czyli OLED, to wyświetlacze oparte na diodach bazujących na związkach organicznych.

To całkowicie inna technologia od LCD podświetlanych za pośrednictwem LED. Tutaj nie ma dodatkowego podświetlenia, o którym rozpisywaliśmy się wyżej. Każdy piksel stanowi własne źródło światła – samodzielnie emituje światło i nie potrzebuje dodatkowego podświetlenia LED.

Powyższe ma związek z główną zaletą telewizorów OLED, mianowicie potrafią uzyskać doskonały kontrast. Czerń może być niezwykle głęboka, kąty widzenia są wyższe, a czas reakcji niski. Wiele osób ceniących najwyższą jakość, często wybiera telewizory OLED.

Oczywiście wyświetlacze z organicznymi diodami elektroluminescencyjnymi mają również wady. Wiele emocji wzbudza fakt, że istnieje ryzyko wypalenia matrycy. Jeżeli wyświetlany obraz przez dłuższy czas nie będzie się zmieniał, wtedy niektóre ze statycznych elementów mogą zostać utrwalone. Może to być w szczególności logo stacji telewizyjnej, albo na przykład elementy interfejsu z gry wideo.

Samsung jest znany z technologii QLED, jednak najnowsze plany są takie, żeby zawojować na rynku czymś o nawie QD-OLED. O co właściwie chodzi?

Połączenie Quantum Dot (QD) oraz OLED, pozwoli na uzyskanie QD-OLED. Tego typu hybryda powinna łączyć zalety QLED i OLED. Ma bazować na tym, że wykorzystywałaby matryce OLED, ale takie, które będą miały tylko niebieskie piksele. Następne dwa podstawowe kolory (zielony, czerwony) zostaną otrzymane dzięki kropkom kwantowym.

QD-OLED ze swoimi niebieskimi diodami organicznymi oraz warstwą kropek kwantowych, obędą się bez warstwy filtrów kolorów, a to z kolei przełoży się na wyższą jasność, nawet do 1000 nitów. QD-OLED mają mieć świetnie nasycone kolory, tak jak ma to miejsce w zwykłych QLED. Jakby tego było mało, kontrast i czerń powinny być na poziomie oferowanym przez telewizory OLED.

Jest to zupełna nowość, która dopiero trafi do sprzedaży i ma namieszać na rynku telewizorów w 2022 roku. Na koniec trzeba podkreślić, że QD-OLED zachowało również podstawową wadę wyświetlaczy OLED, bo wciąż będzie istniało ryzyko wypalenia statycznych elementów obrazu.