2 Sojuzy, 1 Proton oraz H‑IIA, czyli pracowity tydzień w kosmosie [wideo]

Fiasko rakiety Falcon 9 medialnie zepchnęło w cień inne starty rakiet kosmicznych w tym tygodniu. Starty udane i interesujące, czyli 31. załogowy lot Sojuza-FG na MSK, ostatni start Sojuza-U oraz komercyjne starty rakiet H-IIA z Japonii i rosyjskiego Protona-M.

Sojuz-FG

15 maja z kosmodromu Bajkonur wystartowała rosyjska rakieta kosmiczna Sojuz-FG. Wyniosła załogowy statek kosmiczny typu Sojuz TMA-M. Ten konkretny otrzymał oznaczenie Sojuz TMA-04M. Był to 4 z kolei Sojuz TMA-M udoskonalonego typu z wyłącznie cyfrowymi systemami pokładowymi. Statki Sojuz TMA-M to obecnie jedyne pojazdy kosmiczne zdolne do transportu ludzi na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ros. MKS, ang. ISS).

To właśnie z Sojuzami TMA-M próbuje konkurować statek Dragon firmy SpaceX. Inżynierowie SpaceX muszą zwiększyć tempo prac. Dostawca Sojuzów TMA-M, Rakietowo-Kosmiczna Korporacja „Energia” im. S.P. Koroliowa, pracuje już nad kolejną swoją konstrukcją. Jest to transportowo-załogowy statek kosmiczny PTK NP. W 2015 r. ma być pierwszy start wersji transportowej, a w 2018 wersji załogowej.

17 maja statek kosmiczny Sojuz TMA-04M – a na jego pokładzie 2 kosmonautów, Giennadij Padałka i Siergiej Riewin oraz astronauta z USA Joseph Acaba – zacumował przy MSK.

Sojuz-U

Powyższe wideo to nagranie startu rakiety nośnej Sojuz-U z wojskowym satelitą rozpoznawczym Kobalt-M z rosyjskiego kosmodromu w Plesiecku. Nagranie pokazuje start z 27 czerwca ubiegłego roku. Podobnie wyglądał start z 17 maja. Był to też ostatni lot z użyciem rakiety nośnej Sojuz-U. Pierwszy Sojuz-U (11А511U) wystartował 18 maja 1973 r.

Rakieta Sojuz-U (jej odmianą jest Sojuz-FG) miała 3 stopnie napędowe z naftą jako paliwem i ciekłym tlenem jako utleniaczem. Współczynnik niezawodności rakiety Sojuz-U wyniósł ponad 0,98. Sojuz-U zastąpią rakiety Sojuz-2 oraz w przyszłości Angara A3. Satelity Kobalt-M też kończą swą służbę. Mają je zastąpić satelity Persona.

H-IIA

17 maja (w Japonii był już 18 maja) z Centrum Kosmicznego Tanegashima wystartowała japońska rakieta nośna H-IIA. Był to 21 start H-IIA, ale pierwszy komercyjny. H-IIA wyniosła na orbitę 4 satelity – japońskiego satelitę meteorologicznego GCOM W1 Shizuku oraz koreańskiego satelitę obserwacyjnego KOMPSAT-3. Ładunek uzupełniały 2 małe satelity naukowo-badawcze SDS-4 i Horyu-2.

Rakieta H-IIA powstała w państwowej japońskiej agencji kosmicznej (Japan Aerospace Exploration Agency, JAXA). H-IIA istnieje w 2 typach: H2A202 (masa startowa 285 t, masa ładunku 4,1 t) i H2A204 (odpowiednio 445 i 6 ton). 17 maja wystartowała H-IIA H2A202. Rakieta H-IIA ma 2 stopnie napędowe z silnikami typu LE-7A i LE-5B. Paliwem dla obu jest ciekły wodór z ciekłym tlenem, jako utleniaczem. Start wspomagają odrzucane dodatkowe stopnie startowe SRB-A na paliwo stałe. H-IIA H2A202 ma 2 SRB-A, a H-IIA H2A204 4.

Proton-M

17 maja z kosmodromu Bajkonur wystartowała rosyjska rakieta nośna Proton-M z członem Briz-M. Był to komercyjny start realizowany przez rosyjsko-amerykańską spółkę International Launch Services (ILS) sprzedającą loty rakiet Proton z Bajkonuru. Tym razem ładunkiem był satelita Nimiq 6, a klientem kanadyjska firma Telesat. Nimiq 6 zapewni transmisję TV nad Kanadą. Jest to satelita typu LS-1300 firmy Space Systems/Loral (SS/L) z Palo Alto w Kalifornii.

Źródło: Flightglobal, ASDNews, Rakietowo-Kosmiczna Korporacja „Energia” im. S.P. Koroliowa, Komprinfo.ru, Roskosmos, Japan Aerospace Exploration Agency